De toenemende populariteit van beleggen onder jongeren gaat gepaard met een toenemend aantal ‘finfluencers’ dat via sociale media beleggingstips geeft. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwt echter dat het ‘gouden advies’ van zogenoemde finfluencers lang niet altijd even betrouwbaar is.
Volgens de toezichthouder zouden finfluencers zich namelijk lang niet altijd aan de spelregels houden. Zo worden er (soms) onzorgvuldige aanbevelingen gedaan, worden er risicovolle producten aangeprezen en zijn ze lang niet altijd transparant over de eigen belangen en/of vergoedingen die ze ontvangen.
Finfluencers zijn influencers die zich met behulp van podcasts, blogs of berichten op social media kanalen (Instagram, YouTube of Facebook) specifiek uitspreken over beleggen. De AFM beaamt dat finfluencers daarmee een positief effect hebben op de toegankelijkheid van informatie over beleggen, maar waarschuwt dat het belang van de belegger niet altijd voorop staat.
De onderzoekers van AFM concluderen namelijk dat er weinig finfluencers zijn die neutraal posten. Vaak staan juist de eigen ervaringen centraal of speelt er een eigenbelang mee in het gegeven advies. “Zo biedt een deel tegen betaling trainingen en eigen boeken aan, of toegang tot een afgesloten online community.”
Ook gebeurt het dat finfluencers aanbevelingen doen waar zij zelf een belang bij hebben. Zo raden ze volgers soms aan een rekening te openen bij een bepaalde beleggingsonderneming, terwijl ze voor elke aangeleverde klant een vergoeding ontvangen. “Dit mag niet”, aldus AFM.
Verlies ‘dankzij’ finfluencers
De toezichthouder legt vervolgens uit dat veel finfluencers gebruik maken van de disclaimer dat ze geen financieel advies geven (wat zonder AFM-vergunning overigens niet is toegestaan). Toch gebeurt dit soms wel, bijvoorbeeld in vraag-en-antwoordsessies op Instagram. Tevens bestaat er volgens de AFM een risico dat dit ook gebeurt tijdens besloten cursussen en online groepen, al geeft de toezichthouder toe dat hier geen onderzoek naar is gedaan.
Het komt tevens voor dat finfluencers beleggingsondernemingen aanprijzen die risicovolle producten zoals CfD’s, forex en crypto’s aanbieden, waaronder aanbieders zonder geldige vergunning. De AFM laat weten dat het tientallen meldingen heeft ontvangen van consumenten die door tips van finfluencers veel geld hebben verloren.
Op de radar
De toezichthouder laat tot slot weten dat het de finfluencers – die middels het onderzoek in beeld zijn gekomen – duidelijk heeft gemaakt welke regels voor hen gelden en dat ze zich hieraan moeten houden. “Daarnaast wijzen we beleggingsondernemingen erop dat aanbrengvergoedingen niet mogen, omdat daarmee het provisieverbod wordt overtreden. De activiteiten van finfluencers blijven de komende tijd nadrukkelijk op onze radar staan”, aldus de AFM.