Welke belemmeringen hinderen brede adoptie blockchain?

Blockchain-initiatieven zitten in de planning bij 84% van de bestuurders wereldwijd. Dat percentage ligt fors hoger dan de respondenten die aangeven dat binnen hun organisatie een vorm van blockchain al is geïmplementeerd. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoek van PwC. Met name onzekerheid over regelgeving en gebrek aan vertrouwen belemmeren een brede adoptie van blockchain.

Hoewel blockchain naam maakte als de technologie die Bitcoin mogelijk maakt biedt het ook buiten de financiële wereld veel mogelijkheden. De transportsector is een goed voorbeeld waarin blockchain voor grote veranderingen zorgt. Accountants- en adviesbureau PwC onderzocht de staat van blockchain door 600 bestuurders uit vijftien landen een set vragen voor te leggen. De conclusie is dat nog relatief weinig organisaties blockchain al in de praktijk gebruiken.

Epicentrum

Volgens PwC loopt de financiële verlening nog altijd voorop als het aankomt op adoptie van blockchain. Van de ondervraagde bestuurders geeft bijna de helft (46%) aan dat de komende drie tot vijf jaar in deze sector de meeste toepassingen zullen gaan plaatsvinden. Anders sectoren waarin blockchain naar verwachting sterk gaat opkomen is volgens 14% de energie- en nutsbedrijvensector en de gezondheidszorgsector. De industriële sector volgt met 12% op korte afstand.

De regio’s waar blockchain goed gedijt blijken niet bijzonder opmerkelijk: bijna de helft (47%) van de ondervraagden zegt de VS (29%) en China (18%) te beschouwen als de meest geavanceerde gebruikers van de technologie. De respondenten laten eveneens weten dat de twee internationale grootmachten de blockchainwereld ook in de toekomst zullen domineren. Wel verwachten ze een verschuiving van invloed en activiteiten binnen drie tot vijf: bijna een derde (30%) verwacht dat China de VS binnen afzienbare tijd de maat neemt. Slechts 18% verwacht dat de Verenigde Staten zijn positie als koploper gaat behouden.

Opmerkelijk laag in de lijst van landen die strijden om het leiderschap in het blockchainwezen staat de UK. Slechts 5% van de respondenten denkt dat hier het huidige epicentrum van de technologie te vinden is. En een nog kleinere groep (2%) verwacht dat de UK de komende vijf jaar het wereldwijde middelpunt van blockchain zal worden. Dit ondanks de omvang van de Britse financiële sector. Wellicht vrezen de bestuurders de invloed van een harde brexit. Internationale bestuurders verwachten dat Australië (8%), India (6%), het kleine Denemarken (5%), Hong Kong (5%) en Japan (4%) in dezelfde periode beter zullen presteren dan de UK. Hoewel de verwachting is dat de volwassenheid van blockchain de komende tijd zal toenemen, is de weg naar succes zeker geen ‘straight-shot’: op de weg liggen meerdere hindernissen, die internationale bedrijven nog altijd beletten het beste te halen uit hun blockchainadoptie-inspanningen.

Blockchain staat wereldwijd aardig op de radar. Maar liefst 84% van de bestuurders heeft blockchain-initiatieven op de planning, maar slechts 25% van de respondenten geeft aan dat blockchaintechnologie al binnen hun organisatie is geïmplementeerd. Meer dan de helft van de ondervraagden zegt dat hun bedrijf nog in de onderzoeks- en ontwikkelingsfase zit, terwijl 7% aangeeft deze ontwikkelingen tijdelijk stilgezet te hebben. Toch nog 14% moet erkennen dat er nog geenszins sprake is blockchain-initiatieven binnen hun firma. Deze cijfers staan haaks op de kennis waarover de bestuurders blijken te beschikken: de meerderheid van deze professionals is zich meer dan bewust van de verschillende voordelen van blockchain, zoals grote verbeteringen op het gebied van beveiliging en efficiëntie.

De onderzoekers van PwC stelden daarom de vraag wat de grootschalige adoptie van de blockchaintechnologie precies tegenhoudt. Het onderzoeksteam stelt dat onzekerheid over wet- en regelgeving én wantrouwen de twee grootste belemmeringen vormen voor een bredere adoptie van de als revolutionair beschouwde technologie.

Zo noemt bijna de helft (48%) van de deelnemers aan het onderzoek regelgevingsonzekerheid als een top drie-barrière voor blockchain-initiatieven. Meer dan de helft van deze groep – 27% van alle respondenten – ziet dit als het allerbelangrijkste obstakel, met name omdat deze respondenten onzeker zijn over hoe snel het regelgevingslandschap voor de nieuwe technologie zou kunnen veranderen. Tegelijkertijd zegt ook bijna de helft (45%) van de respondenten dat een gebrek aan vertrouwen bij gebruikers van blockchain geldt als een belangrijke hindernis, ondanks dat het met name aan bedrijven zelf is om daar verandering in aan te brengen. Precies een kwart geeft aan dat de vertrouwenskwestie rondom blockchain de grootste barrière vormt voor het massale gebruik van de technologie.

Steve Davies, binnen PwC hoofdverantwoordelijk voor blockchain, licht toe: “Blockchain zou door zijn grondbeginselen al vertrouwen moeten opwekken. Maar in werkelijkheid worden bedrijven vrijwel overal geconfronteerd met vertrouwensproblematiek. Het creëren en implementeren van blockchain om het potentieel te maximaliseren is geen IT-project. Het is een transformatie van bedrijfsmodellen, rollen en processen. Ter ondersteuning heeft de technologie een duidelijke businesscase en een ecosysteem nodig. De voordelen van blockchain zijn zeer overtuigend. Maar als organisaties daarvan willen profiteren, moeten ze wel begrijpen wat hun doel is met betrekking tot het gebruik van de technologie en dat afstemmen op hun ontwerp.”

Vier tips

Daarom stellen de onderzoekers van PwC vier belangrijke gebieden voor waarop organisaties zich kunnen concentreren om hun eerste stappen in het verkennen van blockchain te verbeteren, en bedrijven te helpen om interne of bedrijfstakbrede platforms te ontwikkelen. Ten eerste stellen de experts voor – in overeenstemming met wat Davies suggereert – dat organisaties de businesscase duidelijk moeten maken. Organisaties kunnen klein beginnen, maar ze moeten het doel van het initiatief helder uiteenzetten, zodat andere deelnemers daarin kunnen meegaan.

Ten tweede kunnen organisaties door het opbouwen van een ecosysteem hun slagingskansen verbeteren. Daarbij valt te denken aan binnen een sector gezamenlijk werken aan een aantal regels voor blockchain, op basis waarvan de gemeenschap kan functioneren. Van de circa 15% van de respondenten die al live-applicaties hadden, was 88% een van de leiders of actieve leden van een blockchain-consortium. Bedrijven moeten met name een ontwerp maken dat invulling geeft aan de wensen van eindgebruikers: door duidelijke regels en normen voor toegangsrechten op te stellen, wordt de kans op succes wordt vergroot. Als risk-professionals – zoals op het gebied van legal, compliance, en cybersecurity – vanaf het begin af aan al worden betrokken bij initiatieven, kan dat bijdragen aan blockchain-frameworks die regelgevers en eindgebruikers kunnen vertrouwen.

Wat betreft de zenuwen rondom de onzekerheid op het gebied van wet- en regelgeving, suggereert PwC tenslotte dat bedrijven beter een proactieve houding kunnen aannemen, in plaats van af te wachten en aan te zien hoe de regels bepaald worden zonder zelf aan tafel te zitten. Door mede te bepalen hoe de blockchainomgeving evolueert kunnen organisaties meer grip krijgen op eventuele marktontregelende ontwikkelingen.