Turkse staatsbank herstructureert schulden nationale voetbalclubs

Veel Turkse voetbalclubs zitten financieel in de penarie. Enkele topclubs hebben schulden die in de honderden miljoenen lopen. Euro’s, geen Turkse lira. De Turkse staatsbank Ziraat Bank gaat daarom over tot herstructurering van de schulden van alle clubs uit de Süper Lig, zoals de Turkse Eredivisie heet. De Turkse bankenvereniging TBB benadrukt dat het niet gaat om kwijtschelding, maar om herstructurering.

Het gaat financieel niet zo lekker in de Turkse voetbalcompetitie. De achttien clubs uit de hoogste liga hadden eind 2018 een gezamenlijke netto schuld van €2.300 miljoen. Het leeuwendeel daarvan komt volgens onderzoeker Soccerex op het conto van de traditionele top drie, alle afkomstig uit Istanbul: Galatasaray (€239 miljoen), Fenerbahçe (€176 miljoen) en Besiktas (€146 miljoen). Maar ook de rest kan er wat van. In 2016 waren er al grote zorgen over de schuldenlast en werden maatregelen opgesteld. Dat heeft weinig geholpen. Daaroverheen kwam ook nog de val van de Turkse lira, die het er niet makkelijker op maakt. Voor de Turkse bankensector reden om de schulden van Turkse clubs te herstructureren.

Geen kwijtschelding, maar herstructurering

In totaal gaat het om een herstructurering van zo’n 11 miljard Turkse lira, wat momenteel neerkomt op zo’n €1,8 miljard. Eventjes leek het erop dat het misschien zou gaan om kwijtschelding, maar de Turkse bankenvereniging was er als de kippen bij om te melden dat het om een herstructurering gaat. Elke club krijgt daarbij een eigen financieel plan voorgeschoteld. Daarover gaan voorzitters van de nationale voetbalbond, van de clubs en van de banken deze maand om de tafel.

Verstoorde markt

Waarom zijn de Turkse clubs in deze situatie en waarom is dat een probleem? Kort gezegd door financieel en sportief mismanagement. Turkije staat bekend als een competitie waar voetballers aan het einde van hun carrière nog even heen gaan om flink wat geld op te strijken. Kijk bijvoorbeeld naar Dirk Kuijt, Wesley Sneijder, Robin van Persie, Frank de Boer, die allemaal al over hun hoogtepunt waren toen ze naar Turkije vertrokken. Het is voor velen één stadium voor voetballen in Qatar of de Emiraten. De transferbedragen en met name de salarissen die ze betalen zijn vele malen hoger dan de markt normaal zou doen, jaar op jaar. Op sportief vlak blijven de successen bovendien uit. Turkse clubs doen het doorgaans aardig in de Europa League, maar het echte geld wordt verdiend in de Champions League.

De aandelenkoersen van Turkse clubs deden het prima nadat het nieuws naar buiten kwam. Respectievelijk wonnen Galatasaray 7,5%, Besiktas 5,7% en Fenerbahce 4,1%. De Turkse econoom Enver Erkan legt uit dat dit komt doordat de verwachting is dat staatsbanken een lagere rente rekenen. Maar het probleem zit dieper: “Hier is sprake van een verstoorde markt en van organisatorisch falen. Balansen zijn geklapt door ondoordachte uitgaven, door slechte contracten (voor de club, red.) uit te delen aan buitenlandse spelers en door kortetermijndenken. Als je aan mij vraagt of Fenerbahçe, Besiktas en Galatasaray bankroet zouden moeten gaan zeg ik ja. Maar het lijkt erop dat de staat heeft besloten dat clubs het niet in hun eentje kunnen en niet zonder deze hulp kunnen.”

Europees perspectief

Het hebben van schulden hoeft op zichzelf geen probleem te zijn. Veel Europese topclubs hebben schulden. Het merendeel zelfs. Ook steenrijke clubs als Real Madrid, Barcelona en Manchester United hebben veelal schulden van honderden miljoenen euro’s. Dat is in hun geval niet zo’n probleem, want die schulden zijn prima solvabel. Ze hebben een enorme cash flow en de verkoop van één of twee topspelers kan zo €200 miljoen in het laatje brengen.

Niet verrassend zijn het veelal de Duitse clubs die er financieel goed voor staan. Het is een beetje afhankelijk van de definitie, maar Bayern München kan gezien worden als de rijkste club ter wereld. Geen schulden, meer dan €100 miljoen op de bank en een selectie waar je u tegen zegt. Zonder Arabische sjeik of Russische oliemagnaat die elke dag een andere hobby kan vinden. Ook Ajax doet het uitstekend, zonder schulden en met een netto eigen vermogen van circa €70 miljoen.