Is een bouwstop in 2030 nog te voorkomen?
"Als de bouwsector niet in razend tempo een transitie naar duurzaam bouwen ondergaat, dan komt er een tijd waarin we niet meer kúnnen bouwen. Op dit moment beschikken we nog over maximaal 100 megaton CO2-budget om onder de grens van 1,5 graad opwarming van de aarde te blijven." Aan het woord is Onno Dwars, CEO van Ballast Nedam Development, tevens één van de sprekers op het Hypotheken Event 2022. Tijdens de sessie gaat hij in op de invloed van bouwers op hypotheken. Onno is sinds 2017 werkzaam bij Ballast Nedam Development. "Concreet betekent dit dat, zélfs als we onze uitstoot met zo’n 10% afbouwen, we in 2030 door onze uitstoot-buffer heen zijn."
Als CEO verlegt Dwars grenzen om de wereld een betere plek te maken voor mens en natuur. Het morele kompas is leidend in alles wat er binnen het team gebeurt. Gebiedsontwikkeling gaat verder dan alleen vastgoedontwikkeling, redeneert het bedrijf: zij ontwikkelen de leefomgeving van morgen. Het gaat om het ontwerpen van een complete leefomgeving, waar mensen uiteindelijk langer gezond en gelukkig kunnen leven. Zo creëert Ballast Nedam Development waarde voor nu en voor toekomstige generaties.
Dubbele opgave: energielevering en CO2-negatief
"We kúnnen niet anders dan in versneld tempo gaan verduurzamen, zowel in nieuw te bouwen woningen als in de bestaande bouw. De opgave waar we voor staan is bovendien tweeledig. Ten eerste willen we naar energieleverende gebouwen gaan en ten tweede naar CO2-negatieve gebouwen, die per saldo meer uitstoot opslaan dan ze uitstoten. Deze tweeledige opgave resulteert, als neveneffect, automatisch in een hogere kostprijs."
"Maar dit is geen eerlijk vergelijk met niet-duurzame gebouwen. Zo zijn de milieukosten bijvoorbeeld niet meegenomen in de huidige berekening van bouwkosten en dat geldt ook voor de kosten van uitstoot, de grote rioolstelsels die nodig zijn, de extra waterbuffers enzovoort. Kortom, we bouwen andere producten dan vroeger die leiden tot een reductie van toekomstige maatschappelijke kosten."
"Eigenlijk zouden nieuwbouwwoningen die minder uitstoot genereren een extra aantrekkelijke hypotheek moeten krijgen of gesubsidieerd moeten worden gezien het maatschappelijke belang en de waardevastheid van een duurzame woning. Eigenlijk vergelijkbaar met de energietransitie waarbij banken onder meer een rentekorting gaven op woningen met een energiezuinig A-label. "
"Ook in de nabije toekomst zal de hypotheeksector nog meer onderscheid moeten gaan maken tussen de verschillende typen woningen waardoor verduurzaming gepromoot wordt. De consument zelf (h)erkent dit ook al: mensen gaan meer en meer verduurzamen door onder andere isolatie, zonnepanelen en warmtepompen toe te passen."
Nieuwe denkwijzen
"Wat ik interessant vind aan een event als dit, is dat je vaak ontwikkeling van nieuwe denkwijzen ziet ontstaan. Ik hoop dat termen als ‘klimaatpositief, ‘natuurinclusief’, ‘energiepositief’, ‘klimaatakkoord’ en ‘transitie’ meer en meer gaan resoneren in de bankensector", aldus Dwars. "Ook hoop ik dat er goede gesprekken over deze thema’s gaan ontstaan met de financiële sector."
"Als we waarde toe kunnen kennen aan opgeslagen CO2-uitstoot dan kunnen we een ware transitie in gang zetten. Zo hebben we vanuit Ballast Nedam berekend dat we in de aankomende 30 jaar als sector in staat zijn om 200 megaton op te slaan in de gebouwde omgeving. Wanneer we de handen ineen slaan en dit met elkaar goed aanpakken kunnen we wel degelijk een serieuze impact maken."
De eerste stappen zijn gezet
"Ik ben een groot pleitbezorger van een systeem waarin goed gedrag beloond wordt. Uit de praktijk blijkt dat, bij gebrek aan aangescherpte regelgeving, een groot aantal partijen nog lastig in beweging te krijgen is. Een en ander is nog te vrijblijvend. Er is een duidelijke visie met een duidelijke stip aan de horizon nodig. Zo zijn we vanuit Ballast Nedam in 2017 als eerste overgeschakeld op gasloos bouwen, nog voordat dit in het regeerakkoord was benoemd."
"Als we niet snel verduurzamen is er een bouwstop in 2030"
"Ook ontwikkelen we ons portfolio van grondgebonden gebouwen al sinds 2019 volledig energieneutraal. Naast de eigen initiatieven uit de bouwbranche, zal ook de biobased sector een antwoord gaan bieden. Juist de reductie van de getergde veeteeltsector kan hand in hand gaan met het zien van kansen. Zo kunnen agrariërs bijvoorbeeld hofleveranciers van grondstoffen worden voor de bouw door inzet van hun grond."
Trends en ontwikkelingen
"Wanneer je dit event bezoekt dan leer je over de trends en ontwikkelingen van de toekomst. Sommige zaken worden in 2022 zelfs al in de wet opgenomen. De overheid is versneld bezig om het grote woningprobleem dat er is op te lossen. En dat gaat niet alleen over de urgentie om te verduurzamen, maar zeker ook over het enorme woningtekort dat er nog altijd is. Wanneer je je realiseert dat in 2030 zo’n 40% van de woningen gericht is op eenpersoonshuishoudens, dan is het niet ondenkbaar dat, wanneer deze mensen ouder worden, dit leidt tot toenemende zorgkosten. Dat is een beweging die maatschappelijk erg relevant is."
"Het heeft ook te maken met de wijze waarop de zorg in Nederland op dit moment ingericht is. En toch zie ik nog weinig van dit besef terug in bijvoorbeeld de financiële sector. We moeten met elkaar meer in communities denken en accepteren dat het systematisch afwentelen van de zorg op het maatschappelijke vangnet geen optie meer is. Doorgaan op de oude weg kan niet meer. Het is tijd voor verandering en dat moeten we met elkaar doen. Want ook hiervoor geldt, alleen ga je sneller, maar samen kom je verder", besluit Dwars.
