Signaleringssysteem voor betaalachterstand hypotheken
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) vindt dat banken hun klanten beter moeten helpen wanneer er betalingsproblemen ontstaan rondom hun hypotheek. In een recent gepubliceerd onderzoek stelt de AFM dat er een signaleringssysteem moet komen zodat banken eerder betalingsproblemen kunnen voorspellen. Nu zijn banken volgens de toezichthouder vaak te laat met het aanbieden van oplossingen voor dreigende betalingsachterstanden.
Er zijn anno 2015 zo’n 112.000 Nederlandse huishoudens die de maandelijkse hypotheeklasten maar nauwelijks of niet kunnen opbrengen iedere maand – circa 12.000 meer dan in 2014. Dat blijkt uit de hypotheekbarometer van BKR. Ook loopt een groot aantal huishoudens het risico om een restschuld over te houden aan zijn hypotheek, omdat deze hoger is dan de huidige waarde van de woning. Om de dienstverlening van hypotheekaanbieders inzichtelijk te maken wanneer er zich betalingsproblemen voordoen met hypotheken van klanten, onderzocht de AFM 72 dossiers met langdurige betalingsachterstanden. Deze waren verspreid over twaalf verschillende aanbieders, die samen zo’n 80% van de markt beslaan.
Banken kunnen meer doen
Uit recent onderzoek concludeert de AFM dat banken en andere aanbieders van hypotheken meer vanuit het belang van de klant moeten gaan handelen en minder gericht moeten zijn op het incasseren van opgelopen betalingsachterstanden. Volgens de toezichthouders zouden banken meer kunnen doen om inzicht te krijgen in de financiële situatie van hun klanten zodat dergelijke problemen voorkomen kunnen worden. Uit de onderzochte dossiers blijkt namelijk dat de hypotheekaanbieders in veel gevallen pas laat inzicht hebben in de oorzaak van de betalingsachterstand.
In een reactie op het onderzoek van de AFM laat de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) weten dat het wel belangrijk is dat klanten zelf aan de bel trekken als problemen zich voordoen. Maar klanten zijn volgens de NVB vaak terughoudend met het melden van financiële problemen. En dat is jammer, want veel banken hebben volgens de branchevereniging uitgebreide programma’s om betalingsproblemen en achterstanden te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken.
Signaleringssysteem
De AFM merkt in zijn onderzoek op dat er een aantal banken zijn die een signaleringssysteem hebben om betalingsproblemen mee te voorspellen. Deze aanbieders hebben daardoor veel beter inzicht op de risico’s die hun klanten lopen op betalingsachterstand. De AFM noemt hen “een voorbeeld voor de andere aanbieders”, en is van mening dat alle hypotheekverstrekkers een dergelijk signaleringssysteem zouden moeten invoeren. Bij een vervolgonderzoek verwacht de toezichthouder betere kwaliteit van dienstverlening te zien bij de banken en andere aanbieders.
Ook zou een goede analyse van potentiële betalingsrisico’s kunnen helpen. Als aanbieders en klanten op basis van analyse met elkaar in gesprek gaan, kunnen sneller betere oplossingen gevonden worden voor de mogelijke betalingsproblemen. Volgens de AFM communiceert een deel van de aanbieders goed met zijn klanten. Voorwaarden aan goede communicatie zijn hierbij duidelijkheid, weinig tot geen gebruik van juridisch jargon en geen dreigende toon.
