AFM: Een derde Nederlanders heeft pensioentekort

Een derde van de Nederlanders heeft een potentieel pensioentekort. Ondanks diverse initiatieven van de sector - zoals maatwerk communicatie en mijnpensioenoverzicht.nl - blijkt dat dit vaak niet leidt tot een totaaloverzicht en begrip van het besteedbare inkomen bij pensionering. Door psychologische drempels en complexiteit van de materie komen veel mensen niet in actie om hier iets aan te doen.

Potentieel pensioentekort

Uit onderzoek van de Universiteit Leiden in opdracht van de AFM blijkt dat een derde van de Nederlanders na pensionering minder gaat ontvangen dan hun beoogde bestedingsruimte. Wanneer de waarde van de eigen woning wordt meegenomen in de berekening, heeft bijna een kwart nog steeds een tekort. Er zijn diverse groepen met extra risico op een pensioentekort: gescheiden mensen, zzp’ers, eigenaren van woningen die onder water staan en mensen uit de leeftijdscategorie 35-40 jaar. Maar ook arbeidsongeschikten en mensen met (veel) tijdelijke arbeidscontracten lopen risico.

Wet pensioencommunicatie

Hoewel de pensioensector al diverse initiatieven heeft ondernomen en verbeteringen heeft doorgevoerd, ontbreekt het veel mensen nog steeds aan goed inzicht in hun specifieke situatie, nu en in de toekomst. De nieuwe Wet pensioencommunicatie biedt mogelijkheden voor verdere verbetering, bijvoorbeeld door meer op maat te communiceren naar specifieke doelgroepen en door uitbreiding van de functionaliteit van mijnpensioenoverzicht.nl.

Ondanks dergelijke verbeteringen, leidt dit vaak niet tot een totaaloverzicht en begrip van het besteedbare inkomen bij pensionering. Psychologische factoren, zoals uitstelgedrag of onderschatting van het probleem, spelen namelijk een grote rol bij het niet of onvoldoende in actie komen door consumenten, samen met de complexiteit van de materie.

Barrières

Uit gedragswetenschappelijk onderzoek en analyses door de AFM van huidige initiatieven, blijkt dat alleen informeren niet voor iedereen een oplossing is. Kansrijker lijkt het wegnemen van de barrières om in actie te komen en gerichte ondersteuning, bijvoorbeeld via gepersonaliseerde digitale hulpmiddelen. Een persoonlijke aanpak in combinatie met periodiek digitale ondersteuning kan hindernissen overbruggen. Deze en andere initiatieven moeten wel op het effect op daadwerkelijk gedrag worden gemeten en beoordeeld.

Rondetafelgesprek

Inkomen voor de oude dag (pensioen) is essentieel voor het financiële welzijn na afloop van het arbeidszame leven. Het is voor veel Nederlanders het belangrijkste financiële product dat ze hebben. Onvoldoende pensioen heeft vervolgens ook impact op het duurzaam financieel welzijn van de samenleving als geheel. Binnen het platform Wijzer in geldzaken wil de AFM samen met andere partners in en rondom de pensioensector later dit jaar een rondetafelgesprek organiseren. Het geconstateerde probleem kan niet door één partij worden opgepakt, maar vergt een gezamenlijke inspanning.