De gemeente Amsterdam en Geldmaat - het samenwerkingsverband van ABN AMRO, ING en Rabobank - voeren gesprekken over de locatie van geldautomaten, naar aanleiding van het toenemende aantal plofkraken. Amsterdam wil af van geldautomaten in of in de buurt van woningen, wegens kans op veel nevenschade en zelfs gewonden.
Vorig jaar was er nog sprake van relatief goed nieuws met betrekking tot het aantal plofkraken in Nederland. In 2018 was het 42 keer raak, ongeveer een derde minder dan het voorgaande jaar. Dit jaar is de plofkraak echter weer in opkomst, want in oktober stond de landelijke teller al op 49. Onlangs ging het in Amsterdam dusdanig fout dat rondvliegend glas zelfs tot verwondingen bij een omwonende. Daarmee was voor de gemeente de maat vol.
Zwaardere explosieven
Een plofkraak is één van de meest archaïsche methoden van beroving. Mede door de terugloop van cash geld en allerlei voorzorgsmaatregelen die banken nemen is het op zijn minst opvallend te noemen dat de plofkraak aan een soort renaissance bezig is. Temeer omdat de ‘verdiensten’ doorgaans tegenvallen. Instanties wijzen ook op het gebruik van steeds zwaardere explosieven, niet zelden lijkt het of een oorlogstank heeft staan schieten op een gevel. Gisteren nog sneuvelden tientallen ruiten bij een plofkraak in het Brabantse Zundert, nabij de Belgische grens. Twee dagen eerder was een gebouw in het Noord-Hollandse Noord-Scharwoude slachtoffer.
Vanwege het gevaar voor omwonenden wil Amsterdam op zoek naar alternatieve locaties voor geldautomaten. De gemeente is daarom in gesprek met Geldmaat, het samenwerkingsverband van de Nederlandse grootbanken op het gebied van de voorziening van geldautomaten, en met banken, toezichthouder DNB, de politie en explosievenexperts. In een brief aan de gemeenteraad stelt het stadsbestuur: “Deze partijen delen de zorgen over de plofkraken in de woonomgeving. Dat maakt dat in de ogen van het college geldautomaten in gevels met bewoning direct daarboven, ernaast of dicht ertegenover onwenselijk zijn.”
Alternatieven
Het is de vraag welke alternatieven er zijn. DNB wil dat contant geld bereikbaar blijft voor grote groepen mensen, ook al neemt het belang ervan af. De paradox is dat automaten juist in de buurt van mensen moeten zijn, willen ze hun nut hebben. Het heeft weinig zin om alle automaten weg te trekken uit de stad en maar ergens in de Rondehoep neer te zetten. Een pin-kiosk is een goed en veilig alternatief, maar de hoeveelheid ruimte in Amsterdam is schaars en bovendien duur. Daarom wordt gedacht aan gevelautomaten in winkelcentra, openbare gebouwen of kantorenpanden. Het risico in acht nemende zullen de eigenaren van deze panden echter ook niet staan te springen om een dergelijke ontwikkeling.