Banken zetten in 2022 een belangrijk stap in het Klimaatcommitment Financiële Sector. Elke bank publiceert een eigen actieplan. Met concrete doelen en stappen naar verlaging van de CO2-uitstoot in haar kredietportefeuille. In deel twee van deze reeks zes vragen aan Merel Hendriks – sustainability officer van de Nederlandse Waterschapsbank (NWB Bank): ‘Duurzaam bankieren is de enige manier, dat is voor mij een no brainer.’ Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.
De NWB Bank is een bank van en voor de publieke sector, met klanten als waterschappen, gemeenten en woningcorporaties. Welke plaats neemt klimaatverbetering in?
"Duurzaamheid zit in het DNA van onze bank. De bank is opgericht in 1954 om de waterschappen na de watersnoodramp te helpen bij de enorme investeringsopgave om ons land te beschermen tegen het water. Het bestaansrecht van onze bank is het financieren van de klimaatadaptatie. Al vrij snel na de oprichting zijn we ook andere klanten in de publieke sector gaan financieren. En intussen vormen woningcorporaties qua omvang onze grootste klantgroep. Klimaat is de verbinding in ons werk en in ons portfolio."
"Zo is het voor woningcorporaties heel belangrijk dat we het risico dat woningen onder water lopen als gevolg van klimaatverandering, verminderen. En daar komen de waterschappen om de hoek kijken. Zij zijn continu bezig het overstromingsrisico te verkleinen. Via de waterschappen financieren we dus in wezen onze eigen risicomitigatie. Klimaat is de verbinding in ons werk en in ons portfolio. Biodiversiteit kan niet zonder schoon water, een groenere stad is beter voor CO2-opslag en kampt veel minder met hittestress, ook in het voordeel van woningcorporaties en gemeenten."
Wat zijn de klimaatdoelen van de NWB Bank?
"We moeten in 2030 in onze kredietportefeuille een daling van CO2e-uitstoot met 43 procent hebben gerealiseerd ten opzichte van 2019. In 2030 willen we dat al onze klanten eigen klimaatreductiedoelstellingen hebben, die in lijn zijn met op wetenschap gebaseerde doelstellingen. Dat is de enige manier waarop je als bank kunt vaststellen dat de kredietportefeuille de juiste kant op beweegt."
Dat betekent dat er nog klanten zijn die geen reductiedoelstellingen hebben?
"Dat kan inderdaad voorkomen. Afspraken voor de sector gelden niet vanzelfsprekend voor de aangesloten leden en het kan zijn dat klanten op andere factoren sturen dan CO2e-reductiedoelstellingen. Gelukkig hebben de waterschappen zich unaniem achter de Unie van Waterschappen geschaard in het streven om in 2035 klimaatneutraal te zijn."
"Bij andere koepelorganisaties ligt dat soms anders. We zijn nu in kaart aan het brengen welke klanten wel of niet een klimaatactieplan hebben en in hoeverre die aansluiten bij onze doelstellingen. Dat doen we door waar mogelijk per klant primaire duurzaamheidsdata op te vragen. Lastig is wel dat we de klant niet willen overvragen. De uitdaging is hoe we schaal gaan maken. Dat gaan we de komende periode onderzoeken. Nu gaan we het gesprek aan en focussen we op klanten met de grootste uitstoot, of klanten waarvan wij vinden dat ze achterlopen."
Engagement is vooralsnog het belangrijkste middel van de NWB Bank om klanten tot actie aan te zetten. Wat houdt dat in?
"Onze accountmanagers en kredietanalisten gaan in gesprek met de klant en stellen vragen: hoe zit het bij jullie, wat zijn jullie plannen met verduurzaming en waar staan jullie nu? We proberen de klant vooral te motiveren om te verduurzamen. Dat doen we onder andere door het aanbieden van financiële producten met daarin gebouwd positieve financiële prikkels, zoals aan duurzaamheid gekoppelde leningen. De eerste aan duurzaamheid gekoppelde lening hebben we begin 2022 afgesloten met Waterschap Zuiderzeeland. Dit waterschap wil al in 2025 energieneutraal zijn."
"We zien ook een rol voor ons weggelegd als verbinder tussen de verschillende klantengroepen. Een groot deel van onze klanten is bijvoorbeeld nog op het gas aangesloten. Zij moeten over naar een andere warmtebron. Onlangs is besloten dat warmtenetten in overheidshanden moeten zijn. Dat geeft ons de mogelijkheid meer warmtenetten te financieren. Maar om een warmtenet mogelijk te maken heb je ook afnemers nodig, bijvoorbeeld de woningen van woningcorporaties. Soms kan een warmtebron ook van een waterschap komen. Wij denken een rol te kunnen spelen bij het samenbrengen van deze verschillende partijen."
Wat zijn de grenzen van engagement?
"Dat is de hamvraag. Waar houdt het gesprek op en zeg je: ik financier deze klant niet meer? Voor ons is en blijf dat heel ingewikkeld want elke klant zorgt voor maatschappelijke impact. We willen niet moeten kiezen tussen de milieu-impact van een klant en de verantwoordelijkheid die wij als bank hebben om de lasten van de Nederlandse burger laag te houden."
"Het niet financieren van een publieke sectorklant is een keuze die we niet willen hoeven maken. Maar we sluiten in de toekomst ook niets uit. Ik ben echt voorstander van positieve prikkels. Wat kun je een klant bieden om wel te helpen? Gelukkig zien we nog niet dat engagement niet helpt. Dat geeft vertrouwen."
Wat is je persoonlijke drive?
"Duurzaam bankieren is de enige manier, dat is voor mij een no brainer. We moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat we nog generaties lang samen op de aarde kunnen blijven en bancaire financiering is daarvoor de smeerolie. Bij de NWB Bank ervaar ik dat ik echt kan helpen om de aarde een beetje beter en mooier te maken."