Hoe staat het ervoor met de acceptatie van contant geld in winkels en bij andere diensten? Het is een vraag waar De Nederlandsche Bank zich jaarlijks mee bezighoudt. En het nieuwste antwoord is niet bepaald positief. Vooral in bioscopen, apotheken en bij parkeerautomaten kan men tegenwoordig alleen pinnen.
Om ervoor te zorgen dat cash goed bruikbaar blijft, is het volgens DNB van belang dat winkeliers contant geld als wettig betaalmiddel blijven accepteren. Betalen moet niet alleen voor eenieder gemakkelijk zijn, veel consumenten zouden het juist belangrijk vinden om een keuze te hebben om wel of niet met cash geld te kunnen blijven betalen.
Om die reden hebben vertegenwoordigende organisaties van retailers in het afgelopen jaar in het Convenant Contant Geld toegezegd zich hard te maken dat hun leden contant geld zouden blijven accepteren. De toezichthouder monitort jaarlijks de ontwikkeling en heeft eind 2022 in Heel Nederland ruim 4.300 winkels bezocht om de betaaluitingen op bordjes en stickers te noteren.
Markten cash-friendly
Uit het onderzoek blijkt dat drie op de tien winkeliers hun klanten via promotiemateriaal aanmoedigen om met de betaalpas of mobiele telefoon af te rekenen – een trend die sowieso steeds populairder wordt. Daarbij laat gemiddeld één op de 24 winkeliers (4%) de klant duidelijk weten geen contant geld te accepteren.
De toezichthouder stelt echter dat er winkelbranches zijn waar dit aanzienlijk hoger ligt. Zo blijkt uit het onderzoek dat één op de acht onderzochte apotheken geen cash meer accepteert. Ook de branches amusement, bioscopen, bibliotheken en parkeren zouden zich laten kenmerken door relatief hoge pin-only aandelen.
Daar staat tegenover dat betalen met cash op de markt nog wel volledig toegankelijk is. Bij geen van de 930 bezochte marktkramen stond een pin-only bordje.
Hoe groter de plaats, hoe groter de kans op pin-only
Ook regionaal zouden er enkele verschillen qua pin-only winkels duidelijk zichtbaar zijn. Zo informeren winkeliers in Flevoland en Utrecht hun klanten vaker dat zij niet met contant geld kunnen betalen in vergelijking met de andere provincies.
Daarnaast zou er de vuistregel bestaan: hoe groter de plaats, hoe groter de kans op pin-only. Dergelijke winkels worden met ruim 6% namelijk het vaakst aangetroffen in steden met meer dan 175.000 inwoners.
Tegelijkertijd tonen winkels in kleine dorpen met minder dan 10.000 inwoners hun klanten het minst vaak een pin-only betalingen (2%). Tevens blijkt uit het onderzoek dat winkels in het centrum van een plaats vaker een pin-only beleid hanteren (5%) dan winkels gevestigd in een winkelgebied (3%).
Onduidelijke communicatie
Overigens blijkt dat winkels lang niet altijd duidelijk communiceren of ze wel of geen cash accepteren: 70% van de winkels geeft niet met een sticker of bordje aan hoe klanten bij hen kunnen betalen. Wat de toezichthouder betreft mogen consumenten er in deze winkels van uitgaan dat zij zelf kunnen bepalen hoe zij willen betalen.
Van de winkeliers die hier wel over communiceert, beschikt 14% over een pin-only bordje. Bijna de helft (49%) communiceert echter minder eenduidig. Dit zou volgens de toezichthouder tot verwarring bij de consument kunnen leiden of de winkelier wel of geen contant geld accepteert.
“Wanneer een winkelier geen contant geld accepteert, is het belangrijk dat hij dit vooraf duidelijk maakt met een sticker of bordje bij de ingang van de winkel”, legt DNB uit. “In het Convenant Contant Geld hebben vertegenwoordigers van retailers hun leden hiertoe ook opgeroepen. Niettemin gaat dit bij één op de drie pin-only winkels nog mis. Deze groep informeert pas bij de kassa dat de klant niet de keuze heeft om met contant geld te betalen.”