Coronavirus vormt serieuze stresstest voor fintech

Een aantal neobanken heeft inmiddels al een naam opgebouwd, maar de echte jonkies gaan het lastig krijgen. Volgens een analyse van zakenkrant FD staat de fintech-sector een moeilijk jaar te wachten wegens het coronavirus, vooral omdat het groeiscenario onder druk staat. Ook het mondiaal annuleren van grote netwerkevenementen betekent slecht nieuws voor partijen die op zoek zijn naar start- of groeikapitaal.

Hip en vernieuwend, zo staan fintech-bedrijven over het algemeen bekend. Ze beroepen zich erop dat ze zorgen voor compleet nieuwe klantervaringen in een wereld waarin honderden jaren eigenlijk niet zo gek veel veranderde. Opkomende digitalisering zorgde de afgelopen jaren voor een stevige wind in de zeilen, een ontwikkeling waarin ook de gevestigde orde mee moest om relevant te blijven. Het was een beetje als de tiener die opa leert omgaan met een smartphone. 

Er zijn weinig deelgebieden binnen de bancaire sector te bedenken waar fintech nog niet is doorgedrongen. De gebruiksvriendelijkheid van huidige mobiel bankieren apps werd lang voor onmogelijk gehouden. Dat heeft helaas wel een flinke daling van het aantal fysieke vestigingen met zich meegebracht, maar dat is het offer dat gebracht moest worden op het altaar van gemak en zelfredzaamheid. Ook achter de schermen maken banken veelvuldig gebruik van nieuwe technologie, bijvoorbeeld op het gebied van compliance of binnen handelsafdelingen.  

Tegen die achtergrond hebben jonge bedrijven in de afgelopen vijf jaar vele miljarden opgehaald. Vrij recent nog haalde neobank Revolut $500 miljoen groeikapitaal binnen. Net als veel andere neobanken maakt Revolut verlies, maar investeerders kijken vooral naar het groeiscenario en dat is vaak veelbelovend, althans op papier. Maar corona begint zijn sporen ook hier na te laten en het lijkt steeds duidelijker te worden dat er een tijd voor en een tijd na corona gaat zijn. Het FD ontwaart drie redenen waarom corona de ‘ultieme relatietest’ wordt voor fintech-bedrijven, consumenten en investeerders.

Hang naar stabiliteit en degelijkheid

“Mensen hebben behoefte aan stabiliteit. Ik denk dat alles wat meer avontuurlijk is, afneemt. De afgelopen jaren leefden we allemaal in een enorme optimism bias, de gedachte dat de dingen eigenlijk alleen maar beter zouden. Nu gaan we weer buffers aanleggen”, zegt gedragspsycholoog Astrid Groenewegen in het FD. En het aanleggen van buffers, dat zijn mensen sneller geneigd te doen bij gevestigde financiële instellingen, hoewel online banken onder hetzelfde depositiegarantiestelsel vallen. Neobanken worden momenteel vooral gebruikt voor simpele diensten als betalen. 

Waar het woord ‘degelijk’ normaal gesproken een wat negatieve bijklank heeft, is degelijk nu juist goed, zo betoogt de Zwitserse investeerder en fintech-kenner Spiros Margaris in de zalmroze zakenkrant. Margaris: “Een nieuwe bank zoals het Britse Starling is eerder boring dan sexy. Dat gaat ze veel rekeninghouders opleveren. In deze tijd is saai goed.”

"In deze tijd is saai goed.”

Volgens de analyse van het FD zijn het vooral fintechs die net gestart zijn die zich het meeste zorgen moeten maken. De Bunqs, Revoluts en N26’s zijn inmiddels wel redelijk geland bij de consument en hun logo’s worden herkend. Hoe anders is dat voor nieuwkomers, die hiertegen – en tegen die van de gevestigde orde – moeten opboksen? 

Stop op groei

Het water liep investeerders de afgelopen jaren in de mond als ze kennis kregen van de groeicijfers van succesvolle fintech-ondernemingen. Ogenschijnlijk zonder veel moeite wisten deze bedrijven honderden miljoenen aan financiering op te halen, zonder dat ze daarvoor winst hoefden te maken. Sterke groei was voldoende voor dat moment. Nu de halve wereldeconomie stilstaat moeten ook fintechs zich zorgen gaan maken. “Het stilvallen van de groei is het grootste gevaar voor deze bedrijven”, aldus Radboud Vlaar van investeringsfonds Finch Capital, die verwacht dat corona een ‘shake out’ in de sector veroorzaakt. “Waarbij enkele winnaars overblijven.”

Niet alleen de wereldeconomie is tot stilstand gekomen, in letterlijke zin geldt dat ook voor bijvoorbeeld vliegtuigen die massaal aan de grond blijven. Los van het feit dat het tijdelijk niet toegestaan is om grote evenementen te organiseren kan waarschijnlijk 95% van de bezoekers het evenement niet eens bereiken. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende edities van Money 20/20 in Azië, Europa en de Verenigde Staten of andersoortige evenementen. Juist daar worden vaak de zaadjes geplant die leiden tot vruchtbare contacten tussen fintech-bedrijven en investeerders. Natuurlijk is de hoeveelheid beschikbaar kapitaal niet plotseling verdwenen, maar er worden wel nieuwe zekerheden gezocht en ingebouwd. Bijvoorbeeld door te focussen op firma's die al een bepaalde omvang hebben en niet ver van winstgevendheid af zitten. Dat allemaal bij elkaar maakt dat er een groot risico is op het stokken van groei.

(On)geluk met timing investering

Het uitblijven van conferenties en (netwerk)evenementen berooft fintechs dus van een voornaam contactmoment dat kan leiden tot een broodnodige investering. Zoals het FD een investeert heel treffend citeert: “We maken geen miljoenen over op basis van een Skype-meeting.” Dat tekent in een notendop de moeilijkheden waarin fintechs momenteel verkeren. 

Revolut haalde in februari een half miljard en was daarmee precies op tijd. 

Zoals altijd zijn er partijen die geluk hebben gehad en partijen die pech hebben. De corona-uitbraak had niemand voorspeld, hooguit enkele virologen waar men in ‘vredestijd’ toch nauwelijks naar luistert. Kort voor deze uitbraak haalde Revolut zoals gezegd nog een half miljard op en die blijken precies op tijd te zijn geweest. Revolut heeft voorlopig zijn toekomst veilig gesteld, zo lijkt het. De bedragen die in de rest van het jaar geïnvesteerd gaan worden zullen aanmerkelijk lager liggen, zo verwachten specialisten. Daarmee pakt Revolut in essentie een dubbel voordeel. Enerzijds heeft het nog net geprofiteerd van het positieve marktsentiment, anderzijds zullen concurrenten het moeilijker krijgen om kapitaal binnen te halen dat ze nodig hebben om te kunnen concurreren.

“Wie nu niet een beetje geld op de plank heeft liggen, gaat het heel zwaar krijgen”, zegt de reeds eerder aangehaald Margaris. “Wie niet tijdig aan de geldkraan heeft weten te draaien, gaat een moeilijk jaar tegemoet. Wie nog wel buffers heeft moet een plan maken tot 2021. Dit virus komt terug, je moet nu barrières bouwen om de storm te weerstaan.”