Protect, Respect and Remedy: “Als bank heb je een enorme impact op mensenrechten”
Alle mensenrechten voor alle mensen. Dat is de kern van 10 december – de VN Internationale Dag voor de Rechten van de Mens. Ook banken werken actief aan mensenrechten. Vrijwillig, vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. En in de nabije toekomst ook via Europese - ‘due diligence’ – wetgeving. Een goede zaak, maar ook een uitdaging, aldus Ruben Zandvliet, business & human rights advisor bij ABN AMRO.
Mijn werk gaat enerzijds vooral over het identificeren en monitoren van de belangrijkste mensenrechtenrisico’s voor de bank. En anderzijds over het extern rapporteren en overleggen over mensenrechten – met als doel het voorkomen van negatieve impact op mensenrechten door ABN AMRO en haar zakelijke relaties We baseren onze inspanningen op de UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGPs),” zo omschrijft Ruben Zandvliet zijn werk binnen de Group Sustainability – de centrale duurzaamheidsafdeling van ABN AMRO.
“ABN AMRO heeft circa 20.000 medewerkers, 5 miljoen particuliere klanten en talloze zakelijke klanten die ook weer medewerkers hebben en in gemeenschappen opereren. Als bank heb je dus een enorme impact op mensenrechten, en daarmee een verantwoordelijkheid om actief werk te maken van de internationale richtlijnen op dat vlak. In de eigen bedrijfsvoering. Maar ook in de relaties met zakelijke klanten.”
Bij elkaar brengen
Hoe ziet een werkdag van een business & human rights advisor eruit? Zandvliet: “Ik overleg veel met externe stakeholders en experts, bijvoorbeeld met vakbonden: wat is hun visie op mensenrechtenvraagstukken, in welke sectoren zien zij risico’s en wat zou je als bank van je klant moeten vragen? Ook overleg ik regelmatig met ngo’s en andere banken. Binnen de Equator Principles werken we bijvoorbeeld samen met internationale banken."
"Die principes vormen een gemeenschappelijk risicoraamwerk waarmee financiële instellingen milieu- en sociale risico’s adresseren. Een minimumnorm voor due diligence (‘gepaste zorgvuldigheid’), zodat verantwoorde risicobeslissingen bij projectfinancieringen mogelijk zijn. We werken nu aan nieuw beleid voor een klachtenmechanisme bij deze projecten. Vaak voldoen die nog niet aan de eisen die in de UNGPs worden gesteld.”
“Intern breng ik collega’s en expertise op mensenrechtenvraagstukken bij elkaar. Een samenwerking bijvoorbeeld met commercial banking, op de vraag hoe om te gaan met mogelijke uitbuiting van arbeidsmigranten in bepaalde sectoren. Ook de meer technische vraagstukken pakken wij op, bijvoorbeeld hoe mensenrechten inpasbaar zijn in het sustainable finance programma van de bank. Training van collega’s op de UNGPs en hoe die banken raken, is ook onderdeel van mijn werk.”
Ambitieus blijven
Naar verwachting komt Europa op termijn met due diligence-wetgeving; een eerste plan is aangenomen door het Europees Parlement. Komt deze brede wetgeving voor het bedrijfsleven er, dan moeten ook banken voldoen aan wettelijke normen op mensenrechten. "Een goede zaak", aldus Zandvliet, maar hij ziet ook een uitdaging: “Banken hebben altijd gewerkt vanuit de vraag: hoe kun je – met als leidraad de UNGPs – samen met klanten en externe stakeholders voortgang maken op mensenrechten?
"Op basis van vrijwilligheid en de intrinsieke motivatie om je maatschappelijke verantwoordelijkheid te pakken. Met wetgeving rijst de vraag: hoe zorgen we dat we als sector ons niet gaan blindstaren op alleen compliant zijn? De uitdaging zit ‘m erin dat we ambitieus blijven op het vlak van mensenrechten."
Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.
