Explosie aan digitale betalingen zet banken op scherp
De Europese betaalmarkt staat voor een periode van stevige groei. Zeb Consulting voorspelt dat de totale fee pool zal groeien naar €105 miljard in 2027, een jaarlijkse stijging van 7%. Deze groei maskeert echter een fundamentele verschuiving die traditionele banken voor grote uitdagingen stelt.
Wie op koningsdag een rondje liep langs de kraampjes en terrassen, kon het niet missen: overal werd afgerekend met een Tikkie, QR-code of contactloos met de telefoon. Alleen op deze feestdag werden er via Tikkie ruim 1,7 miljoen betaalverzoeken verstuurd – een nieuw record.
Deze trend beperkt zich niet tot de Nederlandse feestdagen: in heel Europa groeit het aantal digitale betalingen razendsnel. Hoewel het totale marktvolume groeit, zijn de inkomsten per transactie gedaald tot onder de €1 en blijven verder dalen. Voor banken betekent dit dat schaalvoordelen cruciaal worden.
“Hoewel de inkomsten per transactie aanzienlijk zijn gedaald en waarschijnlijk nog verder zullen dalen, zal dit effect meer dan teniet worden gedaan door de stijging van het aantal transacties", verklaart Christopher Nock (Manager bij zeb Amsterdam).
De groei wordt vooral gedreven door de voortdurende exodus van contant geld. In cashless koplopers Nederland en Zweden vormt contant geld nog slechts 10% van alle transacties, terwijl dit in Duitsland en Frankrijk nog rond de 41% bedraagt.
Opvallend is dat twee derde van de fee-inkomsten in de Europese betaalmarkt wordt gegenereerd aan de zogenaamde ‘payee-kant’ – de zijde van de ontvangende partij, zoals winkeliers en dienstverleners. Dit komt doordat zij per digitale transactie een vergoeding betalen aan hun bank of betaalprovider, terwijl consumenten meestal gratis betalen.
Door het hoge volume aan transacties en de noodzaak tot geavanceerde koppelingen en fraudepreventie, is deze inkomensstroom zeer lucratief. Banken die hun positie op de payee-kant niet versterken, lopen het risico marktaandeel te verliezen aan fintechs en Big Tech.
Wetgeving en innovatie: het speelveld verandert
De Europese betaalmarkt wordt ook gevormd door nieuwe wetgeving. De Payment Services Directive 3 (PSD3) en de Payment Services Regulation (PSR) zijn gericht op het harmoniseren van technische standaarden en het verhogen van de veiligheid en transparantie voor consumenten.
Banken moeten hun infrastructuur aanpassen zodat derden – zoals fintechs – veilig toegang krijgen tot klantdata (met toestemming van de klant). Dit maakt grensoverschrijdende betalingen eenvoudiger en verlaagt de integratiekosten voor winkeliers die internationaal willen uitbreiden.
“Het Europese betaallandschap verandert in een ongekend tempo”, aldus de onderzoekers. “Naast regulatoire ontwikkelingen spelen technologische vooruitgang een belangrijke rol.”
De opkomst van account-to-account (A2A) oplossingen, zoals Wero van het European Payments Initiative, zorgt voor extra druk op gevestigde partijen. Nieuwe technologieën als embedded finance en omnichannel oplossingen worden snel omarmd door winkeliers en consumenten.
Voor banken betekent dit dat ze hun betaaldiensten verder moeten verbeteren. Denk aan efficiënte onboarding voor winkeliers, realtime ondersteuning via AI-chatbots, en gepersonaliseerde producten voor consumenten. Wie nu investeert in innovatie, kan zijn positie in het snel veranderende landschap veiligstellen.
Het onderzoek van zeb is gebaseerd op een analyse van retailbetalingen in elf Europese landen, samen goed voor 81% van het Europese bbp.
