Blik op de praktijk van Bijzonder Beheer voor MKB
De Bijzonder Beheer afdelingen bij banken kunnen de laatste tijd op de nodige belangstelling rekenen. Over bijzonder beheer bestaan veel onduidelijkheden en misverstanden. Op Banken.nl geeft de Rabobank vandaag een blik op de praktijk, functie, werkwijze en inzet van de afdeling Bijzonder Beheer bij het MKB.
Zwaar weer
Ondernemen is niet zonder risico’s. Als financier monitort de Rabobank actief hoe bedrijven er voor staan. Dit wordt het risicobeheer van een klant genoemd. De Rabobank heeft een proactief beheerbeleid. Hoe eerder gereageerd wordt op (negatieve) ontwikkelingen bij de klant, hoe kleiner de kans dat een klant de ‘veranderde omstandigheden’ uiteindelijk niet het hoofd kan bieden. Bij dit proactief beheer wordt zowel gebruik gemaakt van (zachte) signalen vanuit de klant en zijn omgeving als van signalen vanuit systemen, onder meer afgeleid van de zakelijke betaalrekening.
Doorgaans zijn er meerdere oorzaken waardoor een onderneming in zwaar weer komt. Bijvoorbeeld: veranderende afzetmarkt, hogere bedrijfskosten (loon/inkoop), risicomanagement, business model, ondernemerschap/management of andere in/externe factoren. Deze factoren en de omvang van de problemen hebben uiteraard invloed op de kredietbeslissingen van de bank. De bank moet immers de risico’s zowel in het belang van de klant, als voor de bank zelf zo goed mogelijk managen.
Bijzondere aandacht
De Rabobank streeft naar een langdurige relatie met haar klanten en continueert de financiering zolang dat voor zowel de klant als de bank verantwoord is. Helaas lukt het niet in elke situatie de financiering voort te zetten of tot andere oplossingen te komen (b.v. overname). Het besluit om als Rabobank niet verder te gaan met de financiering wordt genomen na een afweging van de belangen van alle betrokkenen. Daar gaat een vaak lang traject aan vooraf. In sommige situaties is bedrijfsbeëindiging, overname of een faillissement echter onafwendbaar.
Op het moment dat er gerede twijfels zijn over de continuïteit van een onderneming besteedt de Rabobank extra aandacht aan de klant. Dit wordt ‘bijzonder beheer’ genoemd. Door de inzet van een specialistische accountmanager beoogd de bank samen met de klant een zo spoedig mogelijke terugkeer naar een continuïteitsituatie te bereiken indien mogelijk.
Bijzonder Beheer staat opgesteld voor specialistische ondersteuning van klanten die (hopelijk tijdelijk) in de financiële problemen zijn gekomen met als doel behulpzaam te zijn bij het herstel. Is herstel niet meer mogelijk dan kan bijzonder beheer ook bestaan uit het zo goed mogelijk begeleiden van de klant naar het afbouwen van het kredietrisico waarbij het verlies voor de klant en dus ook de bank zo laag mogelijk moeten worden gehouden.
Bijzonder beheerplan
Voor iedere onderneming in bijzonder beheer wordt een op de specifieke onderneming gerichte strategie bepaald. Deze strategie wordt minimaal 2x per jaar getoetst op effectiviteit en zo nodig aangepast. De met de klant besproken strategie wordt door de klant zelf uitgevoerd en waar mogelijk biedt de bank (of derden) daarbij ondersteuning. Ook worden de eventuele nadere afspraken vastgelegd en de wijze waarop de klant in de komende periode begeleid zal gaan worden. Een dergelijk plan vereist uiteraard dat de positie van de klant volledig in beeld kan worden gebracht; denk hierbij bijvoorbeeld aan de (externe) vaststelling van de waarde van de (on)roerende zaken.
Kosten en rentetarieven
Het rentetarief op zakelijke financieringen is mede gebaseerd op het (klant)risico dat de bank loopt. Een aantal onderliggende kostencomponenten zoals het aan te houden kapitaal hangt ook direct samen met het risicoprofiel van de klant. Als bij een onderneming wordt vastgesteld dat het niet goed gaat en het klant-risico voor de bank is toegenomen, zal de bank de toegenomen beheers- en risicokosten aan de klant door berekenen, bijvoorbeeld in de vorm van een hoger rentetarief. Dit moment kan samenvallen met de overdracht naar bijzonder beheer omdat het klantrisico dan opnieuw wordt ingeschat.
Ook bij ondernemingen waar discontinuïteit een reële dreiging is, is het voor de bank opnieuw nodig de actuele bancaire- en klant situatie nauwkeurig in beeld te brengen. Onafhankelijke waardebepalingen van de aan de bank in zekerheid gegeven (on)roerende zaken zijn daar onderdeel van.
Tot besluit
“Bij ondernemerschap horen risico’s. Als financier heeft de Rabobank daar oog voor. De Rabobank voert daarom een actief beleid om ondernemers met mogelijke continuïteit problemen in een zo vroeg mogelijk stadium te begeleiden naar herstel door inschakeling van de afdeling bijzonder beheer. Het merendeel van de klanten in bijzonder beheer keert na verloop van tijd terug naar het reguliere relatiebeheer. In een aantal gevallen lukt het echter niet de situatie ten goed te keren. In die gevallen werkt de Rabobank aan een oplossing die zo veel mogelijk tegemoet komt aan de belangen van de klant, andere betrokken partijen èn van de bank”, aldus Frank Steenhuisen, plaatsvervangend Directeur Bijzonder Beheer bij de Rabobank.
