ABN AMRO en ING schikten in het recente verleden al voor miljoenenbedragen met het Openbaar Ministerie vanwege tekortkomingen in hun antiwitwasprocessen, en nu ligt mogelijk ook Rabobank op het ‘hakblok’ van het OM. De (dreigende) boetes hebben de banken gemotiveerd om hun antiwitwasaanpak flink op de schalen: honderden miljoenen werden geïnvesteerd om de controleprocessen te verbeteren en inmiddels houdt zo’n 20% van het bankpersoneel zich bezig met verdachte transacties. Ondanks al die inspanningen is De Nederlandsche Bank (DNB) nog altijd niet tevreden.
Tegenover het Financieele Dagblad noemt Steven Maijoor, Directeur Toezicht Banking bij DNB, het resultaat van de inspanningen van de banken onvoldoende. Er glipt volgens de toezichthouder nog te veel crimineel geld door het vangnet van de bank. Tevens stelt Maijoor dat de problemen binnen de banken omvangrijk en persistent zijn.
“De DNB-directeur ziet de inspanningen van de banken om beter toezicht te houden op hun klanten en transacties vooral als het wegwerken van jarenlange achterstanden. Over de effectiviteit bij het bestrijden van criminaliteit wordt getwijfeld”, aldus het FD.
‘Investeer in politie en justitie’
De kritiek komt ongetwijfeld hard (en onverwacht) aan bij de banken. Tijdens het Leaders in Finance AML-event concludeerden stakeholders nog dat het juist goed gaat met de antiwitwasaanpak in Nederland. Zo goed zelfs, dat criminelen volgens hen klagen over het “ondoordringbare systeem”, met als gevolg dat zij Nederlandse financiële instellingen juist steeds meer ontwijken.
Desondanks erkenden de experts op het AML-event dat het witwasprobleem alleen volledig getackeld kan worden met (internationale) publiek-private samenwerking. Het FD schrijft dat banken echter vaak het gevoel hebben als enige verantwoordelijk te zijn voor het poortwachterswerk. De overheid draagt bijvoorbeeld niet bij aan de kosten, maar pakt de banken – middels DNB – wel hard aan.
Ook de Nederlandse Vereniging van Banken zou meer ‘saamhorigheid’ willen zien. Tegenover de krant legt NVB-voorzitter Medy van der Laan uit dat de overheid bijvoorbeeld meer kan investeren in politie en justitie om “de criminaliteit met een grote C echt een slag toe te brengen”. Van der Laan stelde tevens geschokt te zijn van de “disbalans tussen wat de banken doen en wat justitie doet”.
Een jarenlang proces
Hoewel Maijoor erkent dat de bewustwording er bij banken omtrent het probleem is, wuift hij de kritiek weg en wijst de banken op hun eigen verantwoordelijkheid. “Onze rol is primair toezichthouder. Wij moeten ervoor zorgen dat het huis bij de banken op orde is.”
Maijoor verwacht dan ook – gezien de grote achterstanden die banken nog hebben – dat het nog meerdere jaren gaat duren voordat banken het ook operationeel goed op de rit hebben. “Wat DNB betreft gaat het niet om meer melden, maar betere controle aan de poort zodat criminelen geen gebruik meer kunnen maken van het bankstelsel”, besluit Maijoor tegenover de krant.