KAS Bank: AIFMD en de onafhankelijke bewaarder
Met de Alternative Investment Fund Managers Directive (AIFMD) introduceert de Europese Commissie ambitieuze hervormingen op het gebied van investment management. Eén van de gevolgen van de AIFMD is dat de beheerder van een alternatieve beleggingsinstelling een onafhankelijke bewaarder moet aanstellen. KAS Bank zet de toepassing en gevolgen van de AIFMD en de rol van bewaarder uiteen.
Geharmoniseerd Europees toezichtskader
De AIFMD heeft als doel om een geharmoniseerd EU-kader voor het toezicht op beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen tot stand te brengen. De monitoring van de risico’s voor beleggers is hierbij een essentieel onderdeel. De AIFMD verplicht fondsen en beheerders inzicht te verschaffen in wat zij doen en hoe zij dat doen, wat de transparantie verhoogt. Hierdoor zijn ook de fondsen onderling beter te vergelijken. De verhoogde transparantie en ingebouwde zekerheden zullen de eindbelegger beter beschermen, aldus KAS Bank.
Toepassing en gevolgen van de AIFMD
De AIFMD heeft een grote impact op beleggingsinstellingen die hun fondsen aanbieden in Europa. De richtlijn vergroot de reikwijdte van beleggingsinstellingen die onder toezicht komen te staan aanzienlijk. Voor het eerst zullen de activiteiten van alternatieve beleggingsinstellingen op Europees niveau gereguleerd worden. De AIFMD geldt voor alle beheerders van beleggingsinstellingen die zich niet kwalificeren als Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities (UCITS). Dit houdt in dat vele non-UCITS vanaf heden onder toezicht komen te staan. Dit betreft, vrijstellingen daargelaten, private-equity fondsen, hedgefondsen, vastgoed- en overige non-retailfondsen.
In Nederland is de AIFMD geïmplementeerd in de Wet op het financieel toezicht (Wft) en op 22 juli 2013 in werking. getreden. Voor een AIFMD vergunningaanvraag moet de beheerder van een Alternative Investment Fund (AIF) kunnen aantonen dat er aan de eisen van de richtlijn ten aanzien van een integere en beheerste bedrijfsvoering is voldaan. Verder moet de AIF beschikken over een risicomanagement functie. Het risicomanagement moet ook periodiek getoetst worden.
Het is niet meer mogelijk om een AIF te beheren zonder een vergunning, wat voorheen onder de Wft toezicht wel mogelijk was. Voor de belegger biedt dit meer zekerheid. Voor Nederland geldt dat 100 fondsbeheerders, die momenteel niet gereguleerd zijn, onder de AIFMD zullen vallen, en ongeveer 70% van de 120 gereguleerde fondsbeheerders daardoor beïnvloed zullen worden, aldus KAS Bank.
De bewaarder
De AIFMD schrijft voor dat een onafhankelijke bewaarder aangesteld moet worden die verantwoordelijk is voor de toezicht- en controle taken, die hij primair uitvoert in het belang van de deelnemers in het fonds. Een andere belangrijke eis is dat de fondsmanager (AIFM) ‘in control’ moet zijn met betrekking tot de risico’s en het liquiditeitsbeheer. In Nederland valt de bewaarder onder het toezicht van de AFM.
Het takenpakket van de AIFMD-bewaarder is aanzienlijk anders dan die van de oude Wft-bewaarder. Hij krijgt een groter takenpakket en is aansprakelijk voor verlies van financiële instrumenten, tenzij er sprake is van overmacht. Ook moet de bewaarder kasstromen op de rekeningen van het fonds controleren en reconciliëren, het in bewaring nemen van activa en/of eigendomsverificatie en registratie van bepaalde activa, en specifieke toezichtstaken uitvoeren.
Hiermee wordt een onafhankelijk toezicht op de beheerder en het fonds gecreëerd, wat de kans op problemen bij beleggingsfondsen moet voorkomen, aldus KAS Bank. De bewaarder mag hierbij alleen de functie van het in bewaring nemen van activa uitbesteden aan een derde partij. Aangezien de bewaarneming van de activa dan plaatsvindt door een (externe) custodian, zal de custodian en eventueel haar sub-custodians moeten voldoen aan eisen zoals gesteld in de AIFMD. De bewaarder zal hierop toezicht houden.
