Techreuzen mikken op winstgevende onderdelen van banken
Ralph Hamers - CEO van ING - zei onlangs in een interview met het FD dat de grote techbedrijven als Amazon en Alibaba de grootste bedreiging zijn voor banken. In een recent onderzoek van McKinsey & Company wordt dit beeld bevestigd. McKinsey schetst dat als consumenten de nieuwe techplatforms even snel omarmen als ze met nieuwe technologieën doen, de return on equity (ROE) met vier procentpunten zal terugvallen tot 5,2% wereldwijd in 2025.
Het jaar 2008 is financieel gezien zonder meer het donkerste jaar in de afgelopen decennia. Het was het begin van wat we ‘de economische crisis’ zijn gaan noemen. Veel banken gingen door diepe dalen, maar de weg omhoog is onmiskenbaar ingezet. De meeste banken hebben aardige kapitaalbuffers opgebouwd en veel kostenbesparende maatregelen ingevoerd. Dit jaar nog zagen we ook in Nederland veel positieve resultaten tijdens de presentaties van kwartaal- en halfjaarcijfers.
De opkomst van vele FinTechs betekent voor banken echter een nieuwe dreiging voor de huidige inkomstenbronnen. Volgens McKinsey & Company moeten banken op hun hoede zijn, zo blijkt uit het rapport ‘Remaking the bank for an ecosystem world’.
De mondiale inkomsten van banken groeiden tussen 2010 en 2015 met 5,7% per jaar. Die groei werd vooral aangezwengeld door banken uit opkomende economieën. Chinese banken bijvoorbeeld kenden een samengestelde jaarlijkse groei van 16% en Emerging Asia* als geheel 10%. Percentages waar grote Europese banken in deze jaren enkel van konden dromen. Europa kende een gemiddelde samengestelde jaarlijkse groei van 1,9%, Amerika van 2%.
Zoals zichtbaar is de groei sinds 2015 wat afgenomen. Desalniettemin groeiden de wereldwijde inkomsten voor banken nog steeds met 2,7%, met 0,9% voor West-Europa. Die afname van de groei wordt volgens McKinsey vooral veroorzaakt door veranderd consumentengedrag. Consumenten maken namelijk steeds meer gebruik van de diensten van grote online platforms en nieuwe digitale partijen, vooral in China.
In het grotere financiële plaatje zijn minder hard groeiende inkomsten niet de enige factor. Een belangrijk deel van de stagnerende cijfers is het gevolg van dunne marges en toegenomen kosten voor het opbouwen van kapitaalbuffers en risk-kosten.
Bovenstaande figuur geeft het lastige parket aan waar de Europese bankensector zich nog steeds in bevindt. Een bankensector die al sterk onder druk stond, zag de return on equity (ROE) verder afnemen van 4,2% naar 3,7%. De Engelse banken deden het nog wat minder (van 3,8% naar 1,6%) en het is even interessant als onzeker wat voor invloed een Brexit hier nog verder op gaat hebben.
Bedreigingen
Door alle regulering die de afgelopen vijf jaar op banken afgevuurd is en de maatregelen die zijn genomen, zijn banken een stuk bestendiger geworden tegen economisch noodweer. Het zijn de vele en concurrerende FinTechs die momenteel hun neus aan het venster steken, die een uitdaging vormen voor banken en andere financiële bedrijven die niet voortvarend genoeg inspelen op het veranderende speelveld. McKinsey schetst dat als consumenten de nieuwe techplatforms even snel omarmen als ze met nieuwe technologieën doen, de ROE met vier procentpunten zal terugvallen tot 5,2% wereldwijd in 2025.
Het strategy consultancykantoor laat optekenen dat giganten als Alibaba en Amazon in het bijzonder grote risico’s vormen voor het businessmodel van banken, naast blockchain en kleine maar sterk gespecialiseerde FinTechs. Wat betreft de bankproducten en -diensten die het meeste risico lopen ten prooi te vallen, dat zijn vooral zaken met hogere marges, maar lagere omzetten, waar een standaard ‘fee’ voor wordt gerekend. Voorbeelden zijn betalingen en transacties, investment banking en asset management.
De schrijvers van het rapport besluiten als volgt: “Banken naderen de volgende strategische splitsing: waar nieuwe financiële ecosystemen ontstaan, moet je de handschoenen oppakken of juist erbij aansluiten? De kaarten lijken niet direct op hand van de banken te liggen, de tegenstand bestaat immers uit ‘s werelds meest geavanceerde techbedrijven. Maar een gelopen race is het allerminst. Als het aankomt op waar consumenten hun geld liever neerzetten, dan krijgen banken meer vertrouwen dan de genoemde technbedrijven.”
* Met Emerging Asia worden de landen China, Filipijnen, India, Indonesië, Maleisië, Taiwan, Thailand en Zuid-Korea bedoeld.
