Britse toezichthouder spreekt van steeds meer oplichting met cryptomunten

De Financial Conduct Authority (FCA) ziet het aantal gevallen van oplichting met cryptomunten oplopen. Het Britse equivalent van de Nederlandse AFM waarschuwt andermaal voor malafide projecten rond cryptovaluta, waar investeerders ernstig mee het schip in kunnen gaan.

Cryptovaluta waren tot enkele jaren geleden vooral het domein van programmeurs, whizzkids en andere digital natives. Met name vorig jaar kwamen bitcoins en soortgelijke munten ineens op de radar te staan van een groot publiek. Verhalen over rendementen van tienduizenden procenten zorgden bij veel mensen voor eurotekens in de ogen. Inmiddels bezitten volgens de AFM zo’n half miljoen Nederlanders één of meerdere digitale munten. Van bizarre rendementen is momenteel echter geen sprake meer. Zowel bitcoin als veel andere bekende cryptovaluta kwakkelen al sinds de jaarwisseling of zijn sterk gedaald.

Stijging aantal oplichtingen

Iets wat te mooi lijkt om waar te zijn is het vaak ook. De Britse financiële waakhond FCA maakt melding van een stijging van het aantal oplichtingszaken. Oplichters maken volgens de FCA gebruik van diverse methoden om mensen op zoek naar aantrekkelijke rendementen het hoofd op hol te brengen. Zo gebruiken ze foto’s van beroemdheden of bekende gezichten uit de industrie die positief spreken over cryptovaluta. Ook hanteren ze adressen uit The City om extra geloofwaardig over te komen.

Klanten worden vaak benaderd via social media, in de vorm van doelgerichte advertenties. In principe kan iedereen die wel eens gegoogled heeft op termen als ‘bitcoin’, ‘cryptocurrency’ en relevante termen zo’n advertentie voorgeschoteld krijgen. En zoals gebruikelijk is er altijd een clubje mensen dat vol vertrouwen in (te) mooie praatjes tuint.

ICO’s

Hoe gaat zo’n oplichting dan in zijn werk? Doorgaans gebeurt in de vorm van een zogeheten ‘Initial Coin Offering’, ofwel ICO. Het is een feite een beursgang van een nieuwe cryptomunt. Via een mooie presentatie lichten de initiatiefnemers toe welk probleem ze willen oplossen en op welke manier. Net als bij andere business-plannen is kapitaal nodig om te starten. In plaats van reguliere aandelen krijgen investeerders aandelen in de vorm van een nieuwe cryptomunt.

Ze speculeren daarmee op een flinke waardestijging van de nieuwe munt. Het komt echter meer dan eens voor dat het ‘normale’ geld - of bekende cryptovaluta - dat investeerders inleggen helemaal niet voor investeringen wordt gebruikt, maar in eigen zak gestoken wordt. De oplichters vertrekken vervolgens met de noorderzon. Gedupeerden blijven achter, een ervaring rijker en een illusie armer. Cointelegraph, een online platform gericht op cryptovaluta, berichtte recent dat in 2017 in maar liefst 80% van de ICO’s sprake was van oplichting.

Geen bevoegdheden

Eenmaal opgelicht kunnen toezichthouders en regelgevers momenteel weinig betekenen voor gedupeerden. De FCA geeft aan machteloos te staan. De toezichthouder heeft namelijk geen bevoegdheden om op te treden op deze markt. Een markt die bovendien erg internationaal van aard is, wat het opstellen van regels verder bemoeilijkt. Vaak opereren oplichters namelijk vanuit landen waar überhaupt weinig toezicht is en waar ze makkelijk van de radar kunnen verdwijnen.