Laura van Geest: ‘Ik ben intrinsiek nieuwsgierig’

De publieke zaak is een van de belangrijkste drijfveren van Laura van Geest, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Jeroen Broekema van de Leaders in Finance Podcast had een openhartig gesprek met Van Geest, onder meer over haar carrière en haar achtergrond.

Van Geest (59) studeerde economie en bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam. Haar professionele loopbaan begon ze bij het ministerie van Financiën, waar ze werkte in verschillende functies, uiteindelijk als Thesaurier-Generaal en Directeur-Generaal voor de Rijksbegroting. In 2013 werd ze Directeur van het Centraal Planbureau (CPB), waarna ze in 2020 bestuursvoorzitter van de AFM werd.

Gedreven voor de publieke zaak

Dat Van Geest voor de publieke zaak aan het werk ging lijkt in eerste instantie een pragmatische keuze te zijn geweest. Ze vertelt dat ze is opgegroeid in een tijd met hoge werkloosheid. “Dat is niet goed voor mensen”, meent Van Geest. “Dus bijdragen aan beter onderbouwd beleid is altijd een belangrijke motivatie voor mij geweest om voor de publieke zaak te gaan werken.”

In haar huidige baan bij de AFM heeft ze naast het “gedreven zijn voor de publieke zaak” ook een andere sociale motivatie: “het goede doen”, zoals ze het zelf noemt. Bij de AFM – en ook haar eerdere werkgevers – beleeft ze “veel lol” aan het idee dat mensen het naar hun zin hebben op het werk. “Ik vind het leuk om met mensen te werken en samen te zorgen dat we het beste realiseren voor de organisatie, dus voor Nederland.”

Onafhankelijke geest

Daarbij is Van Geest uiteraard gericht op resultaat. Om dat te kunnen realiseren moet je volgens haar wel weten wat goed beleid is. Ze werd gedurende de beginperiode van haar carrière gestimuleerd om onafhankelijk te denken. “Je moet mensen niet naar de mond praten”, kreeg ze van haar eerste baas bij Financiën te horen. “Ministers, bazen worden er niet beter van als je vertelt wat ze willen horen.”

“Je moet de vragen die zij stellen op een goede manier beantwoorden, ook als dat niet per se aantrekkelijke antwoorden zijn”, gaat Van Geest door. “Dus die onafhankelijkheid heb ik daar meegekregen. Gerrit Zalm heeft mij benoemd tot Thesaurier en één van zijn motivaties was dat ik hem tegensprak. Dus daar heb ik veel aan gehad.”

Die onafhankelijke geest bezat ze eigenlijk altijd al, zoals ze ook zelf erkent. “Je bent natuurlijk een beetje zo gebakken. Ik ben gewoon intrinsiek nieuwsgierig en ik wil het dan begrijpen. Wij doen hier bij toezicht ons best om te kijken wat er moet gebeuren en dan handelend op te treden. Als bijvoorbeeld de rechter het dan anders ziet, dat is dan aan de rechter. Maar ik doe wel mijn eigen analyse en kom dan tot een advies of een besluit, wat het dan ook is”, aldus Van Geest.

What you see is what you get

Iemand heeft ooit over haar gezegd: ‘What you see is what you get’. Dat klopt volgens Van Geest wel als het om inhoud gaat, maar zeker in het begin werd ze wel gecorrigeerd op haar “uitdossingen” zoals ze het zelf verwoordt. “In mijn stagetijd kwam ik nog binnen in mijn Mac & Maggie-outfits’. Die waren allemaal zwart en kort. Ik vond het zelf wel heel netjes, een rok”, zegt ze verontschuldigend.

“Maar dat was toch meer naar de letter dan naar de geest van werken in een werktenue”, voegt ze toe. De mensen die haar toen zagen binnenkomen waren dan ook minder gecharmeerd van haar outfit, want volgens Van Geest stond op hun gezichten te lezen: ‘dat gaan we toch niet doen’. “Toen ik die feedback kreeg dacht ik: daar moet ik beter op letten.”

Dat was in haar studententijd waarschijnlijk geen issue, toen ze bij de PTT – voorloper van KPN – als bijbaantje halve dagen erbij werkte om geld te verdienen. “Bij 008, inlichtingen. Welke woonplaats? Kunt u dat spellen? Dat idee”, licht ze toe. “Maar ik vond het wel een mooie combinatie met het studentenleven. Het is toch een heel andere wereld dan de exotische wereld van het student zijn.”

Popconcerten en (heel veel) boeken

Van het studentenleven heeft ze ook lang mogen genieten, met twee opeenvolgende studies. “Ik heb met veel plezier gestudeerd en ik heb er lang over gedaan want ik ben pas na negen jaar afgestudeerd”, vertelt ze lachend, waar ze meteen bij toevoegt dat ze mensen met haar cv normaal niet zou uitnodigen. “Dat is om jezelf een schrikreactie te bezorgen. Mijn studietijd bestond uit studeren, werken bij de PTT en naar veel popconcerten gaan.”

Popconcerten bezoeken is nog steeds een van haar grote hobby’s. “Maar ook klassieke muziek. Daar beleef ik veel lol aan. Afgelopen periode was het natuurlijk behelpen, maar in de hele korte periode dat de zalen open waren ben ik wel naar vijf concerten en voorstellingen geweest.” Ze houdt van gezelligheid en vindt het ook leuk om met meerdere mensen te gaan. “Maar het kan ook met z’n tweeën en dan alleen voor de muziek of alleen de dans.”

"Gerrit Zalm heeft mij benoemd tot Thesaurier en één van zijn motivaties was dat ik hem tegensprak."

Van Geest is daarnaast ook een fervent lezer, zoals mag blijken uit de lijst van 42 boeken die ze in één jaar las. “Ik lees gewoon erg graag, waarvan heel veel Engelstalige literatuur”, geeft ze aan. Uit haar hoofd somt ze diverse titels op, waaronder bijvoorbeeld Why Nations Fail, van Daron Acemoglu, over waarom instituties belangrijk zijn. “Dat is een soort van bevestiging dat ik mijn leven niet voor niets aan de publieke zaak heb gegeven.”

Aanmoediging om door te gaan

Op de teaser van Broekema – of het geen goed idee is om DNB en AFM in één pand te huisvesten – antwoordt Van Geest dat dit voorlopig niet aan de orde is. “Ik heb geen plannen tot inhuizen, maar we kunnen natuurlijk over alle frivole ideeën nadenken.”

Ze legt uit dat de twee instellingen soms overlap hebben, maar dat ze vanuit andere invalshoeken de dingen benaderen. Toch sluit ze niets uit. “Ik vind het terecht dat de vraag wordt gesteld en ik zie dat als een extra aanmoediging om daarmee door te gaan.”

Ten slotte nog haar tips voor mensen die aan het begin staan van hun loopbaan (in de financiële sector). “Aan het begin van je carrière is het verstandig om opties open te houden, dan is variëteit handig. Doe iets waarvan je iets weet en doe iets nieuws, een dakpancarrière. En verder gewoon leren. Het is ook vlieguren maken.”

Luister hier de volledige aflevering.