Slimmer omgaan met sancties: hoe AI banken helpt compliant te blijven
Sanctiecompliance is geen keuze meer, maar een strategische noodzaak. Kunstmatige intelligentie biedt banken nieuwe mogelijkheden om grip te houden op een steeds complexer speelveld, zo stelt EY in een nieuw rapport.
Van geopolitieke spanningen tot technologische restricties: de internationale sanctieregimes veranderen razendsnel. Nederlandse banken krijgen te maken met tegenstrijdige eisen uit verschillende jurisdicties, terwijl toezichthouders steeds strenger optreden. De druk om compliant te blijven neemt toe, waarbij fouten kunnen leiden tot reputatieschade of aanzienlijke boetes.
Structurele uitdagingen
Banken lopen in de praktijk tegen diverse structurele knelpunten aan. Sanctielijsten en regelgeving zijn voortdurend aan verandering onderhevig, terwijl jurisdicties vaak tegenstrijdige eisen stellen. Daarnaast brengt de handmatige screening aanzienlijke risico’s met zich mee: het kost veel tijd en blijft foutgevoelig. Ook is indirecte blootstelling aan sanctierisico’s via derde partijen vaak lastig te detecteren.
Volgens EY kunnen AI en GenAI deze knelpunten aanpakken, mits ze worden ingezet als onderdeel van een geïntegreerde strategie. Door data uit verschillende bronnen te combineren – zoals klantdata, transacties, externe lijsten en nieuwsfeeds – kan een sanctieframework ontstaan dat risico’s detecteert en analyseert.
Operationele toepassingen
In de praktijk vertaalt dit zich naar modellen die sanctie-informatie structureren voor operationele toepassingen. Denk hierbij aan realtime screening van internationale lijsten, het detecteren van gesanctioneerde personen in klantbestanden en het toekennen van risicoscores op basis van transactiegedrag en netwerkstructuren.
Daarnaast wordt GenAI ingezet voor de interpretatie van complexe regelgeving en secundaire screening om het aantal ‘false positives’ te verminderen.
EY werkt wereldwijd met banken aan dergelijke AI-frameworks, afgestemd op de specifieke systemen en risicoprofielen van de instelling. Zo helpt Agentic AI bijvoorbeeld bij het koppelen van interne beleidsdocumenten aan actuele regelgeving, terwijl GenAI juridische teksten kan vertalen naar begrijpelijke actiepunten.
Data als fundament
Goede compliance begint bij betrouwbare data, maar die is vaak versnipperd, onvolledig of moeilijk toegankelijk. AI speelt een belangrijke rol bij het opschonen, verrijken en combineren van deze databronnen, wat een basis vormt voor screening en rapportage.
Omdat toezichthouders weinig vergevingsgezind zijn en kleine fouten grote gevolgen kunnen hebben, is het zaak dat systemen regelgeving continu monitoren. AI-systemen kunnen wijzigingen signaleren en compliance-audits automatiseren.
Sanctiecompliance verandert daarmee van een juridische verplichting in een mechanisme om risico’s proactief te beheersen. Wie technologie slim inzet, kan sneller reageren en beter rapporteren.
Het volledige rapport van EY is hier te lezen. Meer weten? Neem hier deel aan EY AI Talks.
