Het College voor Beroep voor het bedrijfsleven heeft geoordeeld dat bunq in zijn recht stond om klanten te screenen met kunstmatige intelligentie en data-analyses. De uitspraak van het college betekent dat de online bank op zijn manier mag blijven controleren.
Het ‘meningsverschil’ tussen bunq en DNB gaat terug tot 2018. Destijds liet de toezichthouder weten dat de online bank zijn klanten vooraf beter moest screenen en daarbij gebruik moest maken van een analysemethodiek die een vaste set regels volgt. Bunq was juist van mening dat die verplichte aanpak ouderwets is, minder effectief en niet ingericht op een digitale bank.
Bunq wilde daarom gebruik maken van een lerend systeem gebaseerd op Artificial Intelligence, maar die wens strookte niet met de eisen van DNB. De rechtszaak maakten veel los in de financiële sector. Veel topbankiers zouden op anonieme basis de stap van bunq moedig hebben genoemd en een rechtszaak noodzakelijk achten, omdat de kosten om te voldoen aan de poortwachtersfunctie steeds zwaarder drukken op de begroting.
Historische dag
In hoger beroep – DNB kreeg eerder gelijk van de rechtbank in Rotterdam – wordt bunq dus in het gelijk gesteld. Een historische dag, wat betreft bunq-CEO Ali Niknam. “De rechtbank heeft vandaag de weg vrijgemaakt voor vooruitgang.”
Overigens heeft bunq niet op alle punten gelijk gekregen – een deel van de antiwitwasregels zou wel zijn overtreden. Zo deed de bank niet genoeg onderzoek naar de vraag met wat voor werkzaamheden hun klanten geld verdienden. Ook zou bunq niet genoeg aandacht besteden aan klanten met een belangrijke publieke functie.
‘Van herstel naar balans’
Of DNB rouwig is over de verloren rechtszaak valt te betwijfelen. In het onlangs gepubliceerd rapport ‘Van herstel naar balans’ propageert de toezichthouder voor een meer risicogebaseerde benadering omtrent witwassen. Technologische innovaties, waaronder AI en machine learning, zouden het ‘low-risk-screening-proces’ efficiënter moeten maken, waardoor meer tijd en mankracht vrijkomt om de high-risk gevallen te onderzoeken. De nieuwe visie van DNB lijkt daarmee aan te sluiten op de visie van bunq.