Duurzaamheid is één van de belangrijkste aandachtspunten van de financiële sector. Dat is niet zonder reden. Door kapitaalstromen te sturen is de financiële sector de bloedlijn van duurzame initiatieven. Dit brengt echter een uitdaging met zich mee. Er is immers veel informatie nodig om financierings- en risicobeslissingen te maken met het oog op het verlenen van nieuwe kredieten en services.
In plaats van een momentopname van een klant, moeten banken en verzekeraars tegenwoordig continu bijhouden hoe een klant de omgeving beïnvloedt, én hoe de wereld de klant beïnvloedt. Wordt geld dan goed besteed? Hoe bepalen we welke initiatieven de grootste impact hebben per euro?
De essentie om deze nieuwe vragen te beantwoorden is data. Data maakt het mogelijk om te sturen op duurzame doelstellingen en om duurzaamheidsrapportages te vullen met de juiste informatie. Dit is waarschijnlijk welbekend. Maar als je een niveau dieper duikt, wordt het duidelijk dat het niet zo eenduidig is als het lijkt. Daarom wil ik - Diederick Levi (Senior Consultant Net Zero Strategy bij Capgemini Invent) - in dit artikel focussen op twee grote vraagstukken omtrent het aanpakken van duurzaamheidsbarrières en de bijbehorende best practices.
De wettelijke vereisten voor ESG zijn overweldigend, complex en soms tegenstrijdig
Vanuit een regelgevend perspectief moet men meerdere rapporten combineren, zoals de ECB-Guide verwachtingen, EBA LOM ESG of het jaarverslag. Toch zijn de benodigde gegevens om aan deze wettelijke vereisten te voldoen allemaal een beetje anders, wat resulteert in een zeer groot aantal data-attribuut vereisten.
Als er voor de EBA LOM-richtlijnen bijvoorbeeld in het bjibehorende sectorniveau wordt gedoken, kan men meer dan 200 datavelden bijvoegen – en dit is slechts voor één rapport. Het is simpelweg onrealistisch om een spervuur aan vragen over ESG te stellen aan alle klanten. Hoe kan dit efficiënt en klantvriendelijk worden aangepakt?
In de markt zien wij twee best practices hieromtrent: Groepeer de vragen tussen rapporten op een slimme manier, zodat er geen dubbele vraag is. Dit moet doelgericht zijn, waarbij men continu de vraag kan stellen "waarom moeten we deze gegevens melden?". Als de doelen overeenkomen tussen twee vergelijkbare datapunten, kan er een van minder belang zijn of ervan worden afgeleid.
Ontdek alternatieve manieren om klantgegevens te verzamelen, de belangrijkste bron van informatie voor duurzaamheidsrapporten. Er is bijvoorbeeld veel te vinden in – en digitaal op te halen uit – jaarverslagen, omdat meer klanten over ESG zullen moeten rapporteren wanneer de CSRD in Europa van kracht wordt.
Bestaande risicokaders zijn niet klaar voor een duurzame toekomst
Een voorwaarde voor het worden van een financiële instelling die verandering stimuleert, is een sterk risicokader om de kredietverlening op te baseren. Zo'n framework is niet meer alleen gericht op financieel rendement, maar nu ook op de duurzame impact die klanten kunnen maken.
Vaak bestaat zo'n uitgebreid kader nog niet. Deze uitdaging is vooral zichtbaar wanneer potentiële klanten innoveren op het gebied van duurzaamheid, maar nog niet het trackrecord hebben om hun financiële haalbaarheid te bewijzen. Dit wordt bij veel banken ook het “startersvraagstuk” genoemd. In deze gevallen maken rigide, gestandaardiseerde en financieel gerichte lening- of verzekeringsuitgifteprocessen het praktisch onmogelijk voor een bereidwillige werknemer om de lening uit te geven – een geweldige zakelijke kans of niet.
Om een voorloper op het gebied van de duurzaamheidstransitie te zijn, moeten financiële instellingen versnellen – en diensten verlenen aan dit soort ‘innovators’. Dit kunnen ze niet meteen doen. Niet zonder hun risicokaders te verstoren. Toch is de implementatietijdlijn nu. Het tweede vraagstuk luidt dan ook: “Hoe kan snel een risicoraamwerk worden aangepast zodat duurzaamheid juist wordt meegewogen?”
De snelweg naar de implementatie van een degelijk kader voor duurzaamheidsrisico's
Het is geen gemakkelijke taak. Op dit moment is er nog geen eenduidige best practice voor het sturen op duurzaamheidsrisico's, en als de eerste kaders al worden gemaakt, gaat dit relatief langzaam en voorzichtig. Als je het vergelijkt met autorijden, lijkt het op sturen in het donker, terwijl je 40 kilometer per uur gaat op de snelweg.
Het gebruik van data van de bovengenoemde regelgevende teams is een goede eerste start. Dit betekent echter vaak dat informatie en kennis die in de ‘rapportage-engine’ is vastgelegd, moet worden overgedragen aan de business en risk-afdelingen, – en het secuur delen van deze gegevens is intern vaak een grote inspanning. Het gebruik van dergelijke gegevens maakt al betere – op duurzaamheid gebaseerde klantbeoordelingen mogelijk in vergelijking met de traditionele risicokaders.
Een andere sterke benadering is om stap voor stap veranderingen door te voeren in de richting van een duurzaamheidsraamwerk. Bijvoorbeeld bij het verstrekken van een lening. Voeg een rentekorting toe of versoepel de acceptatiecriteria voor klanten die onmiskenbaar duurzaam zijn. Identificeer de belangrijkste risico's via een vragenlijst (welke ook bruikbaar is als toekomstige data!) en integreer deze in eerstelijnsprocessen.
Op basis van de verzamelde data in stap 1 en 2 kunnen nu verschillende duurzaamheidsrisico's in kredietmodellen worden toegevoegd. In onze ervaring met grote Nederlandse en Britse banken zien we dat dit alleen zinvol is als er een grote verscheidenheid aan gegevens beschikbaar is, en wanneer duidelijke risico vereisten-doelen worden vastgesteld.
Of het nu gaat om regelgeving of risicoraamwerken, het ophalen van nieuwe gegevens blijft de belangrijkste uitdaging. Zoals hierboven getoond, is de daaropvolgende uitdaging het gebruik van deze data. Als een financiële instelling het overzicht kan houden over haar doelen voor duurzaamheidsdata, en dus datapunten kan combineren voor deze specifieke doeleinden – of het nu efficiënte duurzaamheidsverslaggeving of het creëren van een duurzaamheidsrisicokader is – is ze aan de winnende hand.
Dit maakt het verschil tussen een best-in-class transitiefinancier worden, en een traditionele financier zijn die voor altijd zal worstelen met de nieuwe duurzaamheidseisen. Om koploper te worden, is nu het moment om met duurzaamheidsdata een sterke basis te leggen.
Bij Capgemini Invent hebben we ervaring met deze verandertrajecten, met specialisten variërend van data scientists tot milieudeskundigen. Wil je een leider zijn in de financiële sector? Aarzel niet om contact met ons op te nemen.
Een artikel van Diederick Levi, Senior Consultant Net Zero Strategy bij Capgemini Invent.