De Nederlandse retailbanken sector verkeert in een impasse. Doordat de markt wordt gedomineerd door een aantal grote spelers houden de concurrenten elkaar in een houdgreep. Consumenten herkennen de impasse en zijn daarom erg skeptisch over de kwaliteit van hun retailbank. En omdat ze tegelijkertijd ook geen vertrouwen hebben in de diensten van de concurrentie is het overstappercentage in de bankensector dramatisch laag (2%). Dit concludeert Roland Berger Strategy Consultants in de studie ‘Dutch Retail Banking’.
Retailbanken sector een oligopolie
Volgens het strategie adviesbureau kan de Nederlandse retailbanken sector worden omschreven als een ‘coöperative oligopolie’. Zo zijn er drie grootbanken die de markt domineren (ING, Rabobank en ABN Amro) en daarnaast relatief weinig overige spelers. Door het verdwijnen van bijvoorbeeld de niche spelers DSB en Friesland Bank is de concurrentie in de afgelopen jaren ook afgenomen. Bovendien is het onderscheidend vermogen tot een minimum beperkt doordat de banken “allemaal eenzelfde soort producten en services aanbieden” zegt Mark de Jonge, partner bij Roland Berger. En doordat de bankensector wordt gekenmerkt door lage winsten hebben buitenlandse banken ook weinig belangstelling om de Nederlandse markt te betreden.
De coöperative oligopolie leidt tot een impasse met als gevolg dat de benodigde structurele veranderingen in de branche wordt belemmerd. De Jonge geeft een voorbeeld: “Wanneer één van de banken een verandering doorvoert, reageren de anderen hier direct op om geen terrein te verliezen. Hierdoor worden structurele wijzigingen onmogelijk gemaakt”.
Dalende Return on Equity
Ondanks de oligopolische markt kampen de retailbanken alsnog met een dalende winstgevendheid. Berekeningen van het adviesbureau tonen aan dat de gemiddelde Return on Equity (ROE) van ING, Rabobank, ABN Amro, SNS Bank en Triodos Bank in de afgelopen jaren met gemiddeld 3% is gedaald.
In de analyse van het consultancykantoor zijn alleen banken met een volledig scala aan retailbanking diensten opgenomen. Banken zoals bijvoorbeeld Aegon en NIBC zijn uitgesloten. Bovendien, voor de banken waarvoor de berekeningen wel gelden, is de ROE ook gebaseerd op de financiële prestaties van non-retailbanking gerelateerde activiteiten.