Wat kunnen retail en banken van elkaar leren? Dubbelinterview INretail en NVB
Wat kunnen retail en banken van elkaar leren? Een interview met INretail-directeur Jan Meerman en NVB-voorzitter Chris Buijink over klantfocus en de kansen van gestapeld financieren. De vent en de tent. Daar draait het om in de retail. Moeten banken daar meer oog voor hebben?
Jullie bezochten 12 mei gezamenlijk de modezaak Saenkanter Fashion in Wormerveer. Waarvan waren jullie het meest onder de indruk?
Meerman: “Dat deze ondernemer, Leon Hamming, als het ware boven zijn winkel is gaan staan en heeft ingezet op het verbeteren van de hele omgeving. Hij voorzag leegstand en besteedde veel tijd aan het meekrijgen van collega-ondernemers en de gemeente in het aantrekkelijker maken van de omgeving. Dat MKB’ers zo visionair zijn, is best zeldzaam.”
Buijink: “Hij heeft een sterk verhaal over de Zaanbocht neergezet. Dit is een prachtig voorbeeld van hoe je door gezamenlijke inspanning een gebied kunt optillen. De kracht van de één wordt de kracht van de ander.”
Hoe staat de retailsector er in zijn algemeenheid voor? Wat zijn de uitdagingen?
Meerman: “Het gaat beter dan twee, drie jaar geleden. Maar naar schatting verdwijnt de komende jaren zeker nog 30 procent van de retail. Nederland heeft simpelweg te veel winkels, de consument toont ander koopgedrag, besteedt meer online. De trek naar de grote steden neemt toe. Op veel plekken leidt dat tot leegstand en verpaupering. De grote uitdaging wordt het organiseren van die krimp. De consument is grillig, dus komt het voor de retailer aan op een extreme klantfocus. Online biedt kansen, maar is ingewikkeld. Zelfs de grote online spelers als bol.com en Zalando maken nog steeds weinig tot geen winst.”
Retailers hebben door de crisis weinig vlees op de botten, banken zijn minder bereid om risico’s te nemen. Lopen retailers daar tegen aan?
Meerman: “Zeker. Ik zie dat banken financieringsplannen waarbij een paar vraagtekens rijzen soms direct afwijzen, omdat er het stempel ‘retail’ op staat. Ik vind dat banken bij twijfelplannen wat verder moeten willen kijken dan de kengetallen op de jaarrekening. In de retail draait het om wat wij noemen ‘de vent en de tent’. Wat is het voor zaak? Wat is het verhaal van de ondernemer? Hoeveel passie heeft hij? Heeft hij visie? Is het een familiebedrijf?”
Buijink: “Ik denk dat nu de economie weer aantrekt, er meer plannen gaan vliegen. Er zijn meer financiers dan alleen banken. Denk aan de stichting Qredits, opgericht door Economische Zaken, banken en verzekeraars, waar ondernemers naast krediet ook coaching kunnen krijgen. Er zijn mooie voorbeelden van ondernemers die van start konden gaan door een Qredits-lening en daarna doorgroeiden naar bancaire financiering.
Hoe kijken jullie aan tegen gestapelde financiering?
Buijink: “Banken hebben nog steeds honderd miljard uitstaan in het MKB en zijn daarmee in volume veruit de grootste financier. Een verbreding van het financieringslandschap is positief. Het betekent dat accountmanagers vaardiger worden in het meedenken over verschillende combinaties en dat ondernemers hun plannen aanscherpen, omdat ze deze moeten pitchen op bijvoorbeeld een crowdfundingsplatform.”
Meerman: “Gestapeld financieren is hét model voor de toekomst. Banken en retailers hebben daarin nog wel een paar slagen te maken. Dat begint voor retailers met het stoppen met mopperen op de bank wanneer deze niet voor honderd procent wil financieren. De retailer moet ook zelf verder kijken naar andere financieringsvormen.”
Hoe zien jullie daarin de regisseursrol van de bank?
Meerman: “Ik zou het fantastisch vinden als een bank die voor 40 of 50 procent wil financieren de ondernemer ook helpt in het vinden van het resterende deel. Zodat de bank een makelaar in financiering wordt. Als de bank die draai kan maken, denk ik dat we tot een veel betere financiering van het MKB in Nederland komen.”
Buijink: “De bank moet groeien in de rol van regisseur. Dat is door vragen over waar dan de zorgplicht komt te liggen nog best lastig, maar het is wel een rol die de banken willen pakken. Dat moeten ze nu gaan waarmaken.”
Wat kunnen retail en banken van elkaar leren?
Buijink: “Retailers die gebruik maken van de online mogelijkheden en klanten voor weten te blijven, kunnen banken inspireren en omgekeerd. Doorgaan zoals we het deden, gaat ook voor banken niet werken. Net als de retail moeten we ons verdiepen in de klantwensen van morgen en overmorgen en in staat zijn om tijdig te vernieuwen. De bankkantoren van de toekomst worden, net als winkels, steeds meer ontmoetingsplekken.”
Meerman: “De retail is in het algemeen niet erg vernieuwend. In de mode is de manier waarop de goederenstromen zijn georganiseerd bijna prehistorisch. We kunnen veel leren van de manier waarop de banken innovatie hebben omarmd.”
Dit artikel is eerder verschenen in Bank|Wereld van de Nederlandse Vereniging van Banken.
