Drie adviezen voor financiële instellingen voor omgang met klimaatverandering

Banken, verzekeraars en vermogensbeheerders zijn bezig met het zetten van stappen in het begrijpen en onderkennen van klimaatrisico’s. Het inbedden van klimaatrisico’s in het te voeren beleid is echter geen eenvoudige opgave, veelal omdat risicomodellen gebaseerd zijn op historische data. Nieuwe benaderingen zijn nodig. Strategisch advieskantoor Oliver Wyman formuleert drie adviezen aan financiële dienstverleners om met klimaatverandering om te gaan: het serieus nemen van risico’s, toenemende publieke bezorgdheid omzetten in economische kansen en een proactieve houding van het topmanagement.

De financiële sector is een onmisbare schakel in de ontwikkeling naar een klimaatvriendelijke economie. Er zijn immers grote bedragen nodig om te kunnen investeren in duurzame verdienmodellen. Om die beweging naar een duurzame of zelfs circulaire economie te kunnen maken moeten bestuurders van financiële instellingen gaan inzien dat enerzijds de groene economie veel meer inkomsten gaat genereren dan nu verondersteld en anderzijds de risico’s van klimaatverandering tot grote verliezen kunnen leiden. 

Prijs voor klimaatrisico's

Enkele jaren terug wees De Nederlandsche Bank al op de financiële risico’s van klimaatverandering, in het rapport ‘De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken’. Enkele voorbeelden die daaruit naar voren kwamen waren toenemende schadelast door extreem weer voor verzekeraars of een dreigende afwaardering van zakelijk vastgoed als het niet snel genoeg voldoet aan nieuwe energiezuinigheidsvereisten die per 2023 ingaan. Klimaatrisico’s beginnen langzaamaan een prijs opgeplakt te krijgen.

“De financiële sector begint zich nu pas te realiseren dat het fysieke klimaat- en transitierisico’s niet genoeg in kaart heeft gebracht en deze dus ook nog niet heeft ingecalculeerd in kredietbeslissingen. Wanneer ‘early movers’ deze risico’s gaan waarderen en opnemen in hun risicoprofiel, zullen de bedrijven die trager reageren overblijven met de schulden die niemand wil”, aldus Cornelia Neumann, Principal bij Oliver Wyman. “Het rapport laat zien dat de risico's maar ook de kansen groot genoeg zijn voor managementteams om dit een prioriteit te maken.”

Onderschatting

Naast een ogenschijnlijk structurele onderschatting van de financiële risico’s van klimaatverandering aan de ene kant is er eveneens sprake van onderschatting van de financiële kansen die komen met door klimaatverandering en bijbehorende transitie. “Vandaag is de markt van duurzame financiering €37 miljard waard, maar als we de berekening van eerdere studies aanhouden, zal deze markt groeien tot €92 à €138 miljard. Gezien de beperkte groeimogelijkheden van de industrie, is dit dé kans bij uitstek om extra omzet te genereren”, aldus de onderzoekers.

Er is nauwelijks meer een groot bedrijf te bedenken dat niet wil investeren in de energietransitie en het tegengaan van klimaatverandering, hoewel het soms meer voor de bühne lijkt te zijn dan dat men er zelf volledig naar handelt. Hoe dan ook, het is niet eenvoudig voor grote ondernemingen om een allesomvattende strategische routekaart uit te stippelen, met oog voor zowel het klimaat als voor de economische resultaten. Vooral dat laatste blijft van eminent belang. Immers, men bouwt geen ecologisch paradijs op een economisch kerkhof.  

In het rapport van Oliver Wyman behandelen de onderzoekers drie adviezen aan financiële dienstverleners om met klimaatverandering om te gaan. 

• Neem het risico serieus. Alle financiële instellingen – ratingbureaus, banken, vermogensbeheerders verzekeraars en wat dies meer zij – moeten investeren in het verbeteren van de gegevensverzameling van fysieke klimaat- en transitiesrisico’s. Deze risico’s moeten opgenomen worden in kredietbeoordelingen en effectenwaarderingen. Ook moeten procedures veranderen zodat de risico’s structureel onderdeel zijn van besluitvormingsprocessen en conversaties met klanten. Veel risicomodellen zijn gebaseerd op historische data, terwijl de toekomst het uitgangspunt moet zijn. Oliver Wyman paste zo’n scenario-analyse toe bij het modelleren van de potentiële impact van een CO2-belasting en schatte dat dit kredietverliezen tot €925 miljard kan veroorzaken
• Grijp de kans. Als er ooit een kans was om toe te werken naar vergroening dan is het nu wel. Er heerst veel bezorgdheid over het milieu en de over wat de toekomst brengt. Het leidt tot een groeiende vraag naar duurzame investeringen, zowel onder institutionele als particuliere beleggers. Er is dus een dringende behoefte om het aanbod voor duurzame financiering uit te breiden en om de data- en analytische structuren te creëren die hieraan ten grondslag liggen. Het onderzoek constateert dat hoewel een groeiend aantal banken stappen zet om kapitaal anders in te zetten, minder dan 10 procent hierbij een robuuste, data-gestuurde aanpak gebruikt.
• Hanteer een top-downproces. Een proactieve houding van het topmanagement is een onmisbaar ingrediënt voor het al dan niet slagen van een transitie naar groen en duurzaam. Volgens de onderzoekers van Oliver Wyman zal dit met een bottom-up benadering niet snel genoeg gaan. Bestuurders moeten zelf een proactieve houding aannemen en hun bedrijf door duidelijke prioriteiten te stellen in de goede richting leiden.

Oliver Wyman sluit af met de erkenning dat de route van klimaatverandering en de beleidsmatige reactie daarop ongewis is. Toch zijn de belangen kristalhelder. Zowel hoger als lager management moeten actie ondernemen om de risico’s te onderkennen en deel uit te laten maken van het toekomstige beleid. Ondertussen moeten ze een ondubbelzinnig standpunt innemen met betrekking tot de genomen maatregelen. Lukt dat allemaal, dan kan de financiële sector een leidende rol spelen de transitie naar een duurzame toekomst.