DNB wil zelf digitale betaalrekeningen gaan aanbieden
De Nederlandsche Bank (DNB) wil gaan experimenteren met het aanbieden van digitale betaalrekeningen aan consumenten. Nu is dat nog uitsluitend mogelijk bij commerciële banken. De ontwikkeling kan gezien als een stimulans voor het vertrouwen in het bestaande geldstelsel, maar ook om een bijdrage te leveren aan de discussie rond cryptogeld.
Bijna elke Nederlander zal De Nederlandsche Bank (DNB) van naam wel kennen, maar wat ze daar nou exact elke dag doen is voor velen vermoedelijk minder duidelijk. DNB speelt vooral op de achtergrond een eminente rol. Feitelijk is het zo dat DNB zijn werk goed doet als consumenten in het dagelijks leven niets op of aan te merken hebben op het financiële systeem. De band tussen consumenten en DNB gaat in de komende jaren echter veranderen, nu de centrale bank heeft aangegeven te willen experimenteren met het zelf uitgeven van digitale betaalrekeningen.
Extra vertrouwen
In de basis gaat het om CBDC’s, een afkorting voor ‘central bank digital currency’. Ofwel digitaal geld uitgegeven door een centrale bank. Het Internationaal Monetair Fonds moedigde centrale banken in 2018 reeds aan om deze ontwikkeling te gaan verkennen en dat is klaarblijkelijk ook effectief gebeurd. CBDC’s moeten zorgen voor extra vertrouwen in het financiële systeem in onzekere tijden en ongewenste zaken als een bankrun voorkomen. In tegenstelling tot commerciële banken hanteert DNB geen garantielimiet van een ton, maar is elk tegoed verzekerd.
Met name in crisistijden vluchten mensen naar ‘zeker’ geld, wat in de praktijk neerkomt op munten en briefjes. Uit een studie van DNB komen dergelijke pieken duidelijk naar voren in crisisjaren, zoals de jaren 30, de Tweede Wereldoorlog en meer recent de kredietcrisis. Overigens geldt de paradox dat die extra zekerheid door de centrale bank juist kan leiden tot een bankrun, omdat mensen hun geld naar een veilige haven willen loodsen. “CBDC kent geen fysieke restricties voor overboekingen en bewaren. Beheersmaatregelen voor CBDC zijn daarom cruciaal”, stelt DNB in het onderzoek.
Er is nog geen groen licht voor DNB om te starten met het experiment. Daarvoor is eerst toestemming nodig van de overkoepelende Europese Centrale Bank (ECB). Zodra die goedkeuring er is zal DNB binnen twee jaar willen starten met het experiment, aldus directielid Olaf Sleijpen in een interview met de Volkskrant.
Digitaal centralebankgeld kan gebruik maken van soortgelijke technieken als voor consumenten meer bekende namen als bitcoin, waarvan blockchain de meest vooraanstaande is. De anonimiteit van blockchain is voor criminelen een aantrekkelijke optie gebleken om geld wit te wassen of om organisaties af te persen, al worden bemoedigende stappen gezet in de bestrijding van zulke uitwassen. Ondanks deze inzet van blockchain kan het echter ook een bijdrage leveren in het verbeteren van het huidige betaalsysteem, op het gebied van snelheid van transacties en de kosten daarvan. Daar komt bij dat door zelf bij te gaan dragen aan zulke ontwikkelingen het monopolie op toezicht behouden kan worden.
