ASN Bank: ‘IPCC rapport over mitigatie geeft alarmerend signaal’
ASN Bank noemt het derde IPCC rapport alarmerend: de opwarming van de aarde gaat hard en we doen volgens de klimaatwetenschappers veel te weinig om het tij te keren. Het IPCC gaat er zelfs vanuit dat de kans steeds kleiner wordt dat de temperatuurstijging tot 1,5 graden beperkt blijft. Het rapport toont aan dat we op een wereldwijde opwarming van 3 tot 4 graden afstevenen – met grootschalige droogte, extreem weer en massamigratie als gevolg. Om dat te voorkomen moet de wereld in 2030 de helft minder broeikasgassen uitstoten dan in 2019.
De bank noemt het derde rapport het meest gevoelige rapport tot nu toe (het eerste IPCC-rapport ging over de oorzaken en de ernst van klimaatverandering; het tweede over de gevolgen van klimaatverandering en adaptatie). “Het gaat er immers over wie wat betaalt, welke technieken noodzakelijk zijn en wat het tempo van de reductie moet zijn. Vooral de teksten over deze onderwerpen proberen landen te beïnvloeden.”
Zo wil Europa bijvoorbeeld – mede door de huidige Russische dreiging – zo snel mogelijk af van fossiele brandstoffen. Saudi Arabië wil daarentegen juist inzetten op de opslag van broeikasgassen onder de grond. De verwachtingen over zulke technieken die in het rapport naar voren komen, zijn minder positief zijn dan in eerdere publicaties”, schrijft de bank. “Het IPCC stelt dat deze technieken onvoldoende bewezen zijn en nog veel te duur om op korte termijn al grootschalig in te zetten.” Volgens de bank zijn zulke ‘technofixes’ dan ook in het belang van sectoren die een transitie moeten maken, maar dat proberen uit te stellen.
Dubbel scheef
Technieken die negatieve emissies realiseren zijn volgens ASN Bank dan ook hard nodig. Bij negatieve emissies wordt koolstofdioxide uit de atmosfeer opgenomen en opgeslagen, bijvoorbeeld door de uitbreiding van bos- en veengebieden en het gebruik van hout in de bouw. Het IPCC waarschuwt echter dat men daar geen al te hoge verwachtingen van mag hebben vanwege het gebrek aan land.
Het rapport gaat tevens in op de bijdrage van rijke landen en de gevolgen voor de arme landen. ASN Bank noemt die verdeling dubbel scheef. “De rijkste landen, waaronder Nederland, hebben veruit het grootste aandeel geleverd aan de opwarming, maar vooral de armste (Oost-Afrika en Bangladesh), dragen de gevolgen. Rijke landen moeten dus meer doen.”
De bank noemt het opvallend dat het in het nieuwe rapport een hoofdstuk is opgenomen over gedragsverandering en draagvlak. In dat hoofdstuk doet het IPCC meerdere suggesties om draagvlak te creëren dat uiteindelijk leidt tot gedragsverandering.
“Maatregelen die mensen als eerlijk zien, krijgen meer draagvlak”, aldus ASN Bank. “Bijvoorbeeld wanneer de inkomsten uit een CO2-heffing terugvloeien naar de betalers in de vorm van energiebesparingssubsidies. Maar ook maatregelen die aansluiten bij de waarden die een samenleving heeft. Die waarden (individualistisch, collectief, commercieel) verschillen per regio en vragen dus per gebied om andere maatregelen.”
Time to act
Het IPCC heeft berekend dat er drie tot zes keer zoveel geïnvesteerd moet worden in klimaatmaatregelen dan er nu gebeurt. Het rapport wijst er tegelijkertijd op dat de financiële sector doorgaat met investeringen in de fossiele sector, ongeacht de risico’s die dit met zich meebrengt. “Wij vinden dat de financiële sector hier direct mee moet stoppen”, aldus de bank. “Die geldstromen moeten worden verschoven naar energiebesparing en duurzame energieopwekking.” Doorgaan met investeren in gas is volgens de bank geen optie.
Het IPCC wijst volgens de bank vooral op het belang van geïntegreerde oplossingen in plaats van deeloplossingen. De bank legt uit dat een geïntegreerde benadering tot een betere afweging van kosten en baten leidt.
“De elektrificatie van verwarming en transport door de inzet van duurzame zonne- en windenergie maakt de lucht schoner en draagt zo direct bij aan de gezondheid in stedelijke gebieden. We realiseren negatieve emissies door natuur en biodiversiteit te herstellen. En door te bouwen met hout slaan we CO2 op terwijl we het gebruik van CO2-intensieve materialen (cement) beperken.”
Het beeld is volgens ASN Bank duidelijk. “We hebben voldoende geld en technieken maar het ontbreekt aan urgentie en actie: The time to act is now!"
