Basel IV: van potentie naar de praktijk

16 februari 2023 Banken.nl 4 min. leestijd

In december 2020 meldde de Europese Bankautoriteit dat banken in de EU een kapitaaltekort van €52 miljard hebben om te voldoen aan de Basel IV-hervormingen. Hervormingen die ontworpen zijn om banken na de financiële crisis van 2008 stabieler te maken door kapitaalposities en het kapitaalbeslag internationaal beter vergelijkbaar te maken. In andere woorden: het is een raamwerk dat stelt hoeveel kapitaal banken als ‘buffer’ nodig hebben, passend bij de risico’s van hun producten.

Hoewel de nieuwe regels bedoeld zijn om de bancaire sector geloofwaardiger te maken, zijn veel banken geneigd om hun aandacht vooral te richten op de bijbehorende financiële gevolgen. De hogere kapitaalvereisten, een lager rendement op het eigen vermogen en daardoor een mogelijke vereiste aanpassing van het bedrijfsmodel zijn veel gehoorde argumenten.  

Ondanks deze bezwaren mag de uitvoering om te voldoen aan deze hervormingen niet worden verwaarloosd, stelt Monocle Solutions in zijn nieuw uitgebrachte paper. De management consultant stelt dat de implementatie van de Basel IV-hervormingen om toekomstbestendig te worden niet ten koste mogen gaan van de winstgevendheid van het bedrijf.

Met dat in het achterhoofd, heeft Monocle Solutions in zijn paper uiteengezet hoe banken de implementatie van Basel IV in hun datalandschap kunnen aanpakken, met de nadruk op datamodellen, regulatory calculation engines en rapportageprocessen. Tevens biedt dit onderzoek belangrijke inzichten en overwegingen omtrent het compliant zijn aan de vereisten van de nieuwe verordening.

Aanpakken zwakke schakels

De huidige oplossingen voor kapitaalbeheer en -rapportages zijn ontworpen om te voldoen aan de ‘eenvoudigere’ vereisten voor krediet-, operationele en marktrisico’s uit de Basel II-vereisten uit 2004. Hoewel de meeste banken hun data- en modelleringsprocessen sindsdien hebben verbeterd, stelt Monocle Solutions dat de meeste van deze oplossingen inflexibel en daardoor ongeschikt zijn voor de meer dynamische en fijnmazige vereisten vanuit de Basel IV-verordening.

De management consultant stelt dan ook dat banken hun investeringen moeten richten op het verbeteren van de zwakkere schakels in het proces. De eerste schakel die daarbij aangepakt dient te worden is ‘data modelling’.

Monocle Solutions legt uit dat een regulatory datamodel de kern vormt van een succesvolle Basel IV-implementatie. Het is daarbij van essentieel belang dat het model gebruikmaakt van de juiste data om de rapportages correct vast te leggen en te standaardiseren.

Banken dienen daarbij goed te kijken naar de best practices uit de sector, omdat men anders overrompeld wordt door de toegenomen hoeveelheid aan data en granulariteit. Expertise op het gebied van database- en datamodellering - die prioriteit geven aan het verminderen van overtollige data, controles op datakwaliteit en -integriteit én schaalbaarheid (met behulp van een gestandaardiseerd model) voor toekomstige updates - is essentieel voor banken.

Rekentools

Zogeheten ‘calculation engines’ zijn de volgende schakels die aangepakt dienen te worden. Monocle Solutions stelt in zijn paper dat het door de omvang van de Basel IV-vereisten steeds aantrekkelijker wordt voor banken om een kant-en-klare rekentool direct bij een leverancier (Software-as-a-Service) af te nemen. Het succes van een dergelijke externe rekentool zou echter afhankelijk zijn van een goed uitgevoerde installatie.

Zo moet er bijvoorbeeld goed worden nagedacht over de implementatie van een gestandaardiseerd datamodel, dat nodig is voor een effectieve integratie van de databronnen van de bank. Om dat succesvol uit te voeren, is het van belang dat de bank samen met de leverancier het product zo goed mogelijk afstemt op de systemen van de bank.

Tegelijkertijd moet de rekentool resultaten produceren volgens het gestandaardiseerde datamodel om consistentie en gebruiksgemak te waarborgen. Banken kunnen daardoor te maken krijgen met een mix van interne en externe calculation-tools, die effectief beheerd dienen te worden vanuit één overkoepelend operationeel model.  

Target-state regulatory capital function

Rapportage

Het rapportageproces is een laatste punt van aandacht. Monocle Solutions legt uit dat een gestandaardiseerd datamodel waarin de resultaten van de rekentools kunnen worden teruggekoppeld, essentieel is om het rapportageproces consistent en flexibel te krijgen.

Daarnaast stelt de management consultant dat door dit proces te automatiseren, de handmatige, tijdrovende en repetitieve werkzaamheden aanzienlijk zullen verminderen. Geautomatiseerde validaties tussen financiële data en risicodata zijn ontzettend belangrijk. Banken zullen hinder ondervinden van het datamodel als het er niet in slaagt de resultaten correct samen te voegen, af te stemmen op de jaarrekening en de kwaliteit van de data te controleren.

Elke verbetering van de transparantie van het proces, resulteert volgens Monocle Solutions in een betere controleerbaarheid, waarbij de rapportage voor externe auditors het uitgangspunt vormt en de focus krijgt.

Het volledige onderzoek is hier te vinden.