Grootschalige hypotheekfraude in Amsterdam blootgelegd
Een crimineel netwerk heeft de afgelopen jaren via uitgebreide hypotheekfraude honderden woningen in Amsterdam weten te bemachtigen of daarbij bemiddeld. De financiële recherche en het Openbaar Ministerie in de hoofdstad zijn gealarmeerd door zowel de omvang als de maatschappelijke gevolgen van deze fraude.
“Het is dweilen met de kraan open,” verzucht een anonieme financieel rechercheur bij de Amsterdamse politie tegenover het Financieele Dagblad.
Dit voorjaar werden tijdens invallen tien personen gearresteerd, waarna nog twaalf verdachten aan het licht kwamen. Onder de verdachten bevinden zich hypotheekadviseurs, medewerkers van administratiekantoren en makelaars. Zij worden beschuldigd van oplichting, valsheid in geschrifte en witwassen. Bij de invallen nam de politie onder meer contant geld, horloges en sieraden in beslag.
De fraude werd bij toeval ontdekt tijdens een onderzoek naar verborgen ruimtes voor de opslag van drugs en geld. Het netwerk bleek gespecialiseerd in het indienen van valse hypotheekaanvragen met vervalste werkgeversverklaringen, salarisstroken en jaarrekeningen. De aanvragen werden minder kritisch beoordeeld doordat de gegevens door professionele partijen werden aangeleverd.
Volgens politieonderzoek waren zes hypotheekadviseurs bij de fraude betrokken en dienden zij sinds 2018 gemiddeld twee vervalste hypotheekaanvragen per maand in. Dit zou neerkomen op zeker 800 frauduleuze hypotheken. De opgekochte woningen werden vervolgens gebruikt voor drugshandel, als onderduikadressen en voor de huisvesting van arbeidsmigranten.
Brede maatschappelijke impact
De maatschappelijke gevolgen zijn aanzienlijk. Door deze fraude verdwijnen huizen uit de legale woningmarkt, wat de toch al krappe woningmarkt verder onder druk zet. "Het treft gewone burgers die zich wél aan de regels houden en zodoende woningen aan hun neus voorbij zien gaan", aldus officier van justitie Ursula Weitzel in gesprek met het FD.
De politie pleit voor extra maatregelen om dergelijke fraude te voorkomen. Bankmedewerkers die hypotheekaanvragen afhandelen kunnen momenteel moeilijk controleren of de ingebrachte jaarstukken of opgegeven inkomens kloppen. Daarom wordt gepleit voor een verplichte toetsing door de Belastingdienst. Daarnaast is er een roep om meer structurele informatie-uitwisseling tussen politie en banken.
Ondernemersklimaat ter discussie
Het liberale ondernemersklimaat in Nederland is in toenemende mate een onderdeel van gesprek. Het is schijnbaar relatief eenvoudig om zonder streng toezicht een administratiekantoor of bedrijf te starten, wat criminelen in de kaart speelt. “Het is bijzonder dat je vanuit de gevangenis een bedrijf kunt oprichten,” vindt Wietzel. De onderzoekers pleiten voor strengere regelgeving en meer capaciteit bij toezichthouders om de fraude aan te pakken.
De omvang van de fraude en de betrokkenheid van professionele partijen, zoals hypotheekadviseurs en administratiekantoren, tonen de kwetsbaarheid van de huidige systemen. Concrete aanbevelingen zijn onder andere het verplicht stellen van vermogenstoetsen bij hypotheekaanvragen en het verbeteren van de registratie van hypotheekfraude om de omvang beter in kaart te brengen.
