Bain & Company: Competitie ongewenst in bankensector
Het idee dat meer concurrentie leidt tot meer efficiëntie en verbeterde marktomstandigheden voor consumenten is één van de grondbeginselen van de vrije markteconomie. Gedurende decennia wordt er gesproken over de toepassing van deze gedachte – economen zijn het er doorgaans over eens dat dit klopt voor alle markten met uitzondering van strategie-industrieën en publieke goederensectoren. Uit een nieuwe – mogelijk baanbrekende – studie van Bain & Company blijkt dat concurrentie in de bankensector niet zo gunstig is als normaliter wordt gedacht.
Uit het onderzoek van het strategieadviesbureau, waarin de bankensectoren van 30 landen wereldwijd werden onderzocht, bleek dat competitie slechts tot op zekere hoogte effectief is. Concluderend zijn er weinig toegevoegde voordelen bij meer dan vier of vijf grote spelers in een willekeurige bankenmarkt. Een hooggefragmenteerde industrie, met meer spelers, bezit een groter risico voor consumenten en de samenleving.
Bain rekende uit dat onvoldoende competitie in de bankenmarkt elke consument ongeveer €244 per jaar kost in extra kosten en lage rentes op spaar- en bankrekeningen. Daarentegen zijn de kosten die worden gemaakt door een onstabiel bankensysteem – voornamelijk door de effecten van groeiende werkloosheid – volgens het rapport met €1220 per persoon vijf maal hoger.
Matt Symonds, retail banking partner bij Bain, waarschuwde dat een influx van nieuwe spelers in de bankenmarkt een tegenovergesteld effect kan hebben, van zelfverzekerde kredietverstrekkers die meer risico’s gaan nemen wanneer zij op jacht zijn voor nieuwe zaken. “De lange termijn focus moet stabiliteit zijn boven competitie’, zei dhr. Symonds. “De groeiende voordelen van een groter wordend aantal spelers op de markt nemen vrij snel af.”
Competitie in de retail bankenmarkt is in toenemende mate een gevoelig onderwerp nu banken die door de overheid overeind zijn gehouden opnieuw recordwinsten maken, deels door meer te verdienen aan leningen. De zorg van consumenten is dat het dominante marktaandeel van de grote banken, zoals ING en ABN Amro, betekent dat zij te veel prijsmacht behouden. De overheid en op consumenten gefocuste organisaties blijven herhalen dat zij geloven dat de competitie in de markt vergroot moet worden om te garanderen dat klanten de beste deals aangeboden krijgen.
Misbruiken banken het gebrek aan competitie in Engeland?
In Engeland hebben de Royal Bank of Scotland en Lloyds Banking Group een zeer dominant marktaandeel – vooral na de fusie van Lloyds en HBOS en de verdwijning van andere kleinere kredietverstrekkers als gevolg van de financiële crisis. Het bewijs neemt toe dat de lagere competitie wordt geëxploiteerd. Recent onderzoek van Moneyfacts.co.uk, de Engelse tariefvergelijkingsservice, liet zien dat de marges die banken hebben op hypotheken een hoogtepunt hebben bereikt, nu leveranciers profiteren van de zwakkere competitie door de tarieven te verhogen. De regering staat onder druk van consumenten om in te grijpen en de financiële toezichthouder bereidt volgens geruchten een onderzoeksstudie voor naar potentiële prijsafspraken.
Bain’s onderzoek zal naar alle waarschijnlijk nieuwe discussies doen oplaaien in de bankensector over bankstructuur, onafhankelijke regulering en overheidsinterventie.
