Neobank Revolut opent deuren in Nederland, maar is in UK onderwerp van groot witwasonderzoek

De Britse challenger-bank Revolut wil een kantoor openen in Amsterdam om de Nederlandse markt te bedienen. Revolut heeft naar eigen zeggen inmiddels zo’n 50.000 klanten in Nederland en 4 miljoen in heel Europa. De online bank past in het hetzelfde rijtje als het Duitse N26 en het Nederlandse Bunq. De bank groeit onstuimig, maar ligt in thuisland UK ernstig onder vuur, omdat het niet zou voldoen aan basale regels voor het voorkomen van witwassen. Daarbij zijn er verdenken van een Russische connectie.

Revolut is een van die typische en nieuwe mobile-first banken, naar wie het vruchteloos zoeken is in het normale straatbeeld. Evenals concurrenten N26 en Bunq zijn de banken uitsluitend digitaal aanwezig. Dat legt deze partijen geen windeieren. Hoewel niet allemaal even transparant in hun informatievoorziening over het aantal klanten is vaak wel duidelijk dat de lijn opwaarts gaat. Revolut heeft in Nederland naar eigen zo’n 50.000 klanten. Met het openen van een kantoor in Amsterdam mikt de bank op meer Nederlandse klanten.

Herstart in Nederland

Feitelijk is het een herstart van de activiteiten in Nederland. In 2017 startte de fintech namelijk al eens in Nederland, ook in Amsterdam. De kort ervoor aangenomen landenmanager vertrok echter snel, na een verschil van inzicht zoals dat zo mooi heet. In de tussentijd haalde Revolut het nodige kapitaal op, waardoor het momenteel de status van ‘unicorn’* heeft. Met het extra budget komen ook extra investeringsmogelijkheden, onder meer voor de vestiging in Nederland waar plannen zijn voor een team van vijf tot tien personen.

Revolut is een beloftevolle startup. Dat blijkt onder meer uit de financiële waardering en uit de groeicijfers die het naar buiten brengt. Revolut zelf heeft het over tienduizend nieuwe klanten per dag. Het mogen er wat meer of minder zijn, maar het feit dat investeerders het afgelopen jaar $250 miljoen dollar in de fintech pompten zal niet alleen op basis van een mooie Powerpoint-presentatie geweest zijn. Die snelle groei heeft echter een keerzijde, namelijk dat de customer due diligence (CDD) afdeling de aanname van nieuwe klanten onvoldoende kan bijhouden. Met als gevolg dat via Revolut grote bedragen zouden zijn witgewassen. En dat heeft de aandacht getrokken van de Britse waakhond FCA, de ‘Financial Crimes Authority’.

Volgens de Britse krant ‘The Telegraph’ is het niet enkel onderbezetting die ervoor zorgde dat criminelen ongestoord grote bedragen konden witwassen. Er zou zelfs sprake zijn van het ‘uitzetten’ van het systeem dat controles uitvoert op verdachte transacties. Dat en het feit dat vele verdachte transacties onopgemerkt bleven maakt dat Revolut mogelijk op ernstige wijze de AML5**-wetgeving overtreedt.

Grote hoeveelheden data geen excuus

“Revolut heeft mogelijk duizenden frauduleuze transacties gefaciliteerd, simpelweg omdat de systemen verdachte transacties onvoldoende konden detecteren en blokkeren”, vertelt Colin Bristow, anti-witwasexpert bij softwarebedrijf SAS. “Financiële instellingen hebben te maken oceanen aan transacties in de strijd tegen witwassen. Dat is echter geen excuus om mazen in het net dan maar open te houden.”

Hij vervolgt: “Anti-witwasinspanningen moeten zeer secuur en zeer snel plaatsvinden, veel sneller dan welk mens ook ooit zou kunnen. Het probleem van Revolut toont aan wat de schade van een onvoldoende werkend systeem kan zijn voor de reputatie en de klantrelatie. Het is een absolute vereiste om te beschikken over de juiste technologie om financiële criminaliteit te detecteren om witwassen en fraude tegen te gaan. Witwassen is een hardnekkig probleem waar alle soorten banken mee te maken hebben. Omdat steeds meer financiële processen digitaal gaan wordt het steeds moeilijk om alles in de gaten te houden. Geavanceerde technologie als ‘artificial intelligence’ is nodig om criminelen voor te blijven. Wie onvoldoende investeert wordt zelf de maat genomen door criminelen en fraudeurs.”

Russische connectie?

Nieuws als dit komt nooit gelegen, voor geen enkele bank. Ook niet voor witwassers zelf trouwens. Voor een startup met een agressieve groeistrategie echter al helemaal niet. Daar komt nog meer slecht nieuws bij. Revolut raakte kort geleden in opspraak, omdat de top van het bedrijf volgens internationale media banden zou hebben met de Russische regering.

Revolut opereert met een Litouwse vergunning. Het nieuws van een mogelijke Russische connectie heeft in Litouwen alle alarmbellen doen afgaan.

Hoewel Brits van nationaliteit is Revolut CEO Nikolay Storonsky van Russische afkomst. Op zichzelf is dat natuurlijk geen reden om aan te nemen dat er banden zijn tussen Revolut en het Kremlin. Wel of geen banden, het kan mogelijk leiden tot verlies van de Europese banklicentie. Revolut opereert namelijk met een Litouwse vergunning. Het nieuws van een mogelijke Russische connectie heeft in Litouwen alle alarmbellen doen afgaan. Litouwen is decennia lang onderdeel geweest van de Sovjet-Unie en zoals bij meer voormalige Sovjet-Unie deelrepublieken vechten haat en angst om voorrang als het gaat om de verhouding met de grote buur. De Litouwse regering wil absoluut voorkomen dat gegevens van Litouwers in handen komen van Rusland. Vilnius is inmiddels een onderzoek gestart.

*De term ‘unicorn’ is van toepassing op niet-beursgenoteerde startups met een waardering van meer dan $1 miljard.
**AML5 is een serie wetten en regels die financiële partijen verplicht om op te treden tegen witwassen en andere vormen van financiële criminaliteit, zoals terrorismefinanciering. AML staat voor ‘anti money laundering’.