Poolse dochter brengt ING in verlegenheid vanwege witwassen

ING Bank Śląski – de Poolse tak van ING – heeft jarenlang een rol gespeeld in het witwassen van Russisch geld, verkregen uit discutabele activiteiten. Twee Nederlandse vennootschappen vormen de spil in het hele gebeuren, waarvan eentje nog steeds klant is bij ING Bank Śląski. Via hen werden tientallen miljarden roebels witgewassen, door middel van spiegeltransacties. De conclusies komen naar voren in onderzoek door International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), Trouw en onderzoeksplatform Investico.

Bank Śląski is oorspronkelijk afkomstig uit Silezië, een historische regio in Midden-Europa, die vanwege de grote bodemrijkdommen veelvuldig van eigenaar is gewisseld. Sinds 1945 is het gebied grotendeels in Poolse handen en spreekt men aldaar van Śląsk. Bank Śląski betekent dus Silezische Bank. Nadat ING de bank in 2001 overnam werd het ING Bank Śląski. Naast een heleboel rechtschapen burgers blijkt de bank ook jarenlang minder frisse activiteiten te hebben gefaciliteerd, in de vorm van het ondersteunen van het wegsluizen van Russisch geld naar het Westen. 

Spiegeltransacties

In een geheim rapport uit 2017 waarschuwde een Amerikaanse antiwitwasautoriteit al eens voor ‘het Moscow Mirror Network’. Via deze constructie zijn tientallen miljarden roebels omgezet naar dollars. Het woordje ‘mirror’ – ofwel spiegel – vertelt deels hoe dit gebeurde. Door effecten in roebels te kopen en direct in dollars te verkopen kunnen vermogens naar een ander land worden geplaatst. Hiervoor bestaat de term ‘spiegeltransacties’. Spiegeltransacties zijn niet verboden, maar ze moeten bij partijen die ze faciliteren wel zorgen voor luid rinkelende alarmbellen vanwege het grote risico op witwassen. En dat is te lang niet gebeurd bij ING Bank Śląski, aldus de onderzoekers. 

De link met Nederland wordt nog een stukje sterke sterker vanwege de betrokkenheid van twee Nederlandse vennootschappen, te weten Tristane Capital bv en Schildershoven Finance bv. Zij verkochten de net verkregen effecten weer bij Westerse grootbanken. Volgens het Amerikaanse rapport uit 2017 zorgden zij voor tenminste $675 miljoen aan dubieuze transacties. Allebei waren zij klant van ING Bank Śląski, waar ze zowel een rekening hadden als hun obligatietransacties lieten afhandelen. In 2018 werd Schildershoven reeds geroyeerd door ING, Tristane Capital zit momenteel in een afscheidstraject. 

Ernstig vergrijp

Volgens de Russische autoriteiten is kapitaalvlucht een vrij ernstig vergrijp. Poetin heeft in het afgelopen decennium diverse strenge wetten daaromtrent doorgevoerd, omdat de Russische economie dat geld heel goed zelf kan gebruiken. Daar zit een zekere mate van ironie in, omdat de selecte groep die in het in Rusland voor het zeggen heeft, zelf naar verluidt ook de nodige tegoeden in het buitenland aanhoudt. 

Voor ING is de hele situatie een flinke smet op het blazoen. De oranje bank was juist bezig deze op te poetsen na de megaschikking uit 2018 en investeerde vele miljoenen in zijn poortwachterswerkzaamheden. Hoewel de zaak ING zelf misschien niet eens zo heel erg aan te rekenen valt, stralen de activiteiten van de dochteronderneming wel slecht af op het moederbedrijf. Wat dat betreft is de verantwoordelijkheid van ING vergelijkbaar met die van een minister die het veld ruimt omdat één van zijn voorgangers of ambtenaren een fout heeft gemaakt. Of het gevolgen heeft voor de banden met de Poolse dochteronderneming is momenteel nog veel te vroeg om te zeggen. Bovendien doet ING er voorlopig het zwijgen toe wat betreft gedetailleerde vragen over de hele toestand.