Gita Salden: ‘BNG Bank is bereid risico te nemen voor een beter Nederland’

Onlangs werd BNG Bank uitgeroepen tot een van de drie veiligste banken ter wereld, voor de vierde keer op rij alweer. Toch ziet CEO Gita Salden risico nemen als de kerntaak van een bank. Bovendien wil BNG Bank een sleutelrol spelen in de transitie naar een duurzame samenleving. Hoeveel risico is Salden bereid te nemen in het financieren van zo’n nieuwe, en dus onzekere onderneming? Jeroen Broekema vroeg het haar in zijn Leaders in Finance Podcast.

BNG staat voor Bank Nederlandse Gemeenten, en dat is precies waar de bank ooit ontstond. In 1914 stonden de Nederlandse gemeenten voor een enorme opgave: het aanleggen van riolering in heel Nederland.

“Ze hebben toen het idee opgevat: ‘We hebben allemaal financiering nodig, als we dat nou gezamenlijk aantrekken, dan hebben we meer marktmacht en kunnen we dat tegen aantrekkelijke condities bereiken’”, vertelt Gita Salden. “Uit dat idee, die kerngedachte, is BNG Bank ontstaan.”

Meer dan 100 jaar later is dat idee uitgegroeid tot een bank met een balanstotaal van €150 miljard, waarmee BNG Bank geldt als de vierde bank van Nederland, achter de drie grootbanken. Maar hoeveel er ook is veranderd, die ene kerngedachte staat nog altijd centraal.

“Dat is steeds ons DNA gebleven”, aldus Salden. “Er zijn voor de samenleving. Nederland een stukje mooier en beter maken.”

BNG Bank is dan ook van én voor de publieke sector: 50% is in handen van Nederlandse gemeenten en provincies, 50% van de Staat. Het geld dat de bank beheert is bedoeld voor het financieren van publieke projecten. En alleen organisaties die minimaal voor 50% publiek zijn kunnen klant worden.

Dat maakt het ook een relatief onbekende bank, zoals Salden ondervond bij haar aantreden als CEO in 2018. “Toen ik ging werken bij BNG Bank zei mijn moeder: ‘Dan stap ik over, dan ga ik daar ook bankieren.’ Ik zei: ‘Dat kan echt niet.’ Ze had er nog nooit van gehoord.”

Uitdagingen in overvloed

Onbekend bij het grote publiek, maar volledig in dienst van de publieke zaak. Onder Saldens bewind werd deze focus in 2020 nog eens aangescherpt, en vanuit deze uitgangspositie begon ze dit jaar aan haar tweede vierjarige termijn aan het hoofd van BNG Bank.

De scherpe focus lijkt niet overbodig, want om uitdagingen zal ze deze tweede termijn niet verlegen zitten. “Er spelen zóveel transitievraagstukken. De energietransitie en stikstof, gebrek aan arbeidskrachten, de bouw, gebrek aan woningen, dat is zo overweldigend. Bij BNG Bank zijn en blijven we er om die klanten dan te helpen.”

Onder die klanten bevinden zich alle Nederlandse gemeenten, maar bijvoorbeeld ook alle woningcorporaties en vele zorg- en onderwijsinstellingen. “Allemaal organisaties die ook staan voor een maatschappelijke opgave”, aldus Salden. “Een gemeente wil een prettige en leefbare stad zijn met betaalbare voorzieningen, een woningcorporatie wil sociale huurwoningen neerzetten, ze betaalbaar houden én ze ook verduurzamen.”

Het geeft Salden veel voldoening om met BNG Bank te kunnen bijdragen aan het realiseren van dergelijke doelstellingen. “Het publieke belang drijft mij”, zei ze ooit. “Als ik nu praat met een bestuurder van een ziekenhuis of woningcorporatie, dan heb ik gewoon zoveel nieuwsgierigheid en interesse omdat ze iets betekenisvols doen. Als ik daarin iets kan betekenen, dat motiveert”, licht ze toe.

Risico’s afwegen

Het financieren van een nieuwe, duurzame economie brengt echter ook inherent risico’s met zich mee, merkt Jeroen Broekema op: “Als je nu bijvoorbeeld in een nieuwe vorm van energie gaat, dan weet je nog niet of die ook rendabel zal worden.”

Hoe weegt BNG Bank – een van de drie veiligste banken ter wereld – deze risico’s af tegen de doelstelling om bij te dragen aan een beter Nederland? Salden hecht waarde aan de hoge kredietwaardigheid: “Als een veilige bank zijn we in staat om onze financiering tegen hele scherpe condities aan te trekken en dat voordeel geven wij door aan onze klanten.”

“Een transitie gaat altijd gepaard met risico’s en wij zijn bereid die risico’s te nemen.”

Daarmee draagt de kredietwaardigheid zelfs bij aan de positieve impact die BNG Bank kan maken. Het neemt echter niet weg dat bij het creëren van die impact ook risico’s komen kijken, erkent ook Salden. Ze benadrukt echter dat dit in wezen niets nieuws is: “Risico nemen is onze kerntaak.”

“Als bank doe je niets anders”, legt ze uit. “Wij bundelen de risico’s, we doen aan risicotransformatie. Dus het punt is niet dat we geen risico’s willen aangaan, maar dat we ze moeten zien en beprijzen en moeten mitigeren.”

De expertise die banken hebben in het afwegen van risico’s maakt ze dan ook bij uitstek geschikt om de rol van financier van de nieuwe economie op zich te nemen. “De energietransitie is echt nog wel een maatschappelijke opgave waar wij thuis willen geven en ook doen”, aldus Salden. “Een transitie gaat altijd gepaard met risico’s en wij zijn bereid die risico’s te nemen.”

Uiteraard bespraken Broekema en Salden nog vele andere thema’s. Een kleine greep: het belang van concurrentie (ook voor een bank voor de publieke sector), Saldens vele jaren bij het ministerie van Financiën en – uiteraard – de mens achter de bestuurder. Luister hier het hele gesprek.