Binnen de financiële sector zijn mooie ontwikkelingen gaande op het gebied van Learning & Development. De wereld is in beweging, de banken ook. Een omgeving waar je iedere dag kan en mag leren mét perspectief. Octas directeur Jan van Dijk vroeg Jan Nieuweboer – Innovatiemanager HR bij Rabobank en Felix Bartelomij – Head of People Development bij ABN AMRO wat professionals kunnen doen om future proof te worden binnen de financiële sector.
Even voorstellen…
Jan Nieuweboer vervult al jaren mooie rollen waarbinnen ‘innovatie’ altijd centraal staat. Met trendwatching en kennis vanuit technologie houdt hij zich bezig met HR. Nieuweboer: “Ik help mee om van de organisatie een mooiere werkplek te maken en doe dat net even anders dan de klassieke benadering op leren en ontwikkelen. Ik ben onderdeel van het data en innovatie team, waarbij we ook kijken naar de menselijke data binnen de organisatie. Hier halen we de meeste informatie uit over hoe we onze werkomgeving kunnen verbeteren.”
Felix Bartelomij mag zich dagelijks bezig houden met People Development vanuit HR voor de gehele organisatie. Bartelomij: “Ik werk met mijn team aan talent- en performance ontwikkeling. De initiatieven die hieruit voort komen, proberen we naadloos aan te laten sluiten op de strategie van onze organisatie. Een mooie uitdaging waar ik elke dag veelal vanuit een coachende rol aan bijdraag.”
COVID-19 een gamechanger?
Van Dijk valt met de deur in huis: “Is COVID-19 een vernieuwer of brengt deze pandemie ons iets misschien anders?”
Nieuweboer: “De belangrijkste agendapunten binnen learning en development zijn zelfstudie en microlearning Deze stonden jaren geleden al op de planning bij Rabobank. Beide aspecten hebben wel versneld grotere prioriteit gekregen door de situatie.
De veranderingen in de sector zijn groot en volgen zich snel op. Daarnaast is er druk vanuit wetgeving op banken waar heel veel medewerkers mee te maken hebben. Deze zaken speelden al langer maar zijn door COVID-19 in een stroomversnelling gekomen. Er is wel een trend gesignaleerd rondom mensen en hun inzet: zingeving is steeds belangrijker.”
Bartelomij: “We zien inderdaad dat steeds meer medewerkers purpose gedreven worden. Wat vind je als medewerker nou echt belangrijk en doet je werk er toe? Kan je bijdragen aan een groenere en betere wereld en hoe ondersteunt je werkgever daarbij.”
"Zorg dat je de maatschappelijke bijdrage van je organisatie kent, zodat je zingeving kunt ervaren in je werk"
‘Jezelf kunnen zijn’ hoort bij een volwassen organisatie
Van Dijk: “Zelf concludeer ik dat er meer aandacht is voor vragen als: ‘Wat drijft jou als persoon?’ of ‘Waar ga je als medewerker zelf op in zetten om van waarde te zijn?’. Bij Octas zien we dat het voor velen een eyeopener dat je mag laten zien wat je voelt. Hoe gaat dat binnen learning en development?”
Bartelomij: “In learning en development termen gaan we van ‘kunnen en weten’ naar het ‘zijn’. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor samen leren, kennis- en vaardigheden ontwikkelen. Hoe we hier vanuit HR aan bij kunnen dragen, is een actueel onderwerp op onze agenda.”
Nieuweboer vult aan dat het een weergave is van de volwassenheid van de organisatie: “De ruimte die aan de voorkant wordt gegeven om medewerkers te laten uitzoeken wie zij willen zijn, dat rendeert aan de achterkant. Dit zien we vooral terug in de tevredenheid van onze medewerkers.”
"Wees jezelf. Onderzoek wie je bent en waar je voor staat. Je leert en ontwikkelt continu, waardoor je mening kan veranderen door ervaring"
Digitaal leren is de nieuwe norm
Naast zingeving is kennis ook een belangrijke pijler, geeft Van Dijk aan: “Kennismanagement staat in de meeste sectoren vol in de aandacht, hoe kijken jullie hier binnen de financiële sector naar?”
Nieuweboer: “Kennisontwikkeling in de vorm van studie of webinars blijft belangrijk. Nog belangrijker wordt het fysieke gedeelte. Waar mensen elkaar ontmoeten op hetzelfde expertisegebied vanuit verschillende sectoren, daar kan kennis gedeeld worden. De toekomst vraagt om kennisdeling en inzet binnen alle afdelingen van de organisatie en misschien zelfs daarbuiten.”
Bartelomij: “Digitalisering komt als een orkaan op ons af. Als je dat uitlicht in studie dan kijken we naar hoe we leren, wat we leren en wanneer we leren. En dat geldt ook voor werken. Alles is nu plaats en tijd ongebonden, waardoor (zelf)studie makkelijker wordt.“
"Maak gebruik van het feit dat werken en leren nu plaats en tijd ongebonden is, waardoor (zelf)studie makkelijker wordt"
HR Expertise delen met klanten en andere sectoren
Van Dijk: “Hoe kijken jullie naar de werkruimte van de toekomst?”
Nieuweboer: “Doordat we in de toekomst anders gebruik gaan maken van de klassieke werkruimte, gaan we misschien vaker bij klanten werken en zij bij ons. Het uitgangspunt is dan om mensen bij elkaar brengen om kennis te delen. Hierdoor krijg je veel meer gevoel bij waar bedrijven mee bezig zijn. Een mooi voorbeeld is HR kennis en ervaring delen: daar liggen grote kansen en ook erg leuk werk om te doen. Daarnaast is het ook goed voor onze relaties en speelt het in op de zingevende behoefte van onze medewerkers.”
Bartelomij: “We zijn ook aan het experimenteren om onze HR expertise te delen met bijvoorbeeld klanten. We merken dat veel klanten dezelfde uitdagingen hebben. Laten we daar met elkaar over sparren. Met trots delen waar je hard aan werkt, feedback krijgen en leren van een ander met hetzelfde vraagstuk. Dát is leren en ontwikkelen.”
"Deel de kennis die jij hebt binnen jouw expertise met je vakgenoten en leer van de ervaringen die zij met jou delen. Zet jouw vakmanschap in om gezamenlijke problemen op te lossen"
Virtueel werken en fysiek ontmoeten
Van Dijk stelt dat de manier waarop we nu werken, zoveel mogelijk vanuit huis, is gedreven door een crisismaatregel. Van Dijk: “Wat blijft er overeind als je maar heel beperkt naar kantoor kunt gaan?”
Nieuweboer: “We zien vooral dat inspiratie overeind blijft staan als je elkaar maar heel beperkt kunt ontmoeten op kantoor. Daarnaast kun je heel veel dingen wél thuis doen. Het grapje bij het koffiezetapparaat, een moeilijk gesprek aanknopen of ideeën op doen, daar moeten we een gemeenschappelijke omgeving voor creëren. Als je dan op kantoor bent, word je geprikkeld door je collega’s.”
Bartelomij: “Het woord kantoor is dan misschien ook niet meer toepasselijk. We gaan het veel meer hebben over werken op afstand, virtueel werken en aan de andere kant elkaar fysiek ontmoeten. Dat laatste hoeft helemaal niet op kantoor te zijn.
”Kijk kritisch naar hoe jouw werkweek eruit gaat zien. Werk is meestal niet meer tijd en plaatsgebonden, profiteer ervan!"
Hoe kun je IT op een nieuwe manier inzetten
Van Dijk: “Door de opkomst van automatisering in de financiële sector wordt repeterend werk steeds meer vervangen door IT. Ziet de toekomst er volledig digitaal uit?”
Nieuweboer: “Automatiseringssystemen nemen repeterend werk steeds meer over. Er blijft wel mensenwerk over door complexiteit, dubbelzinnigheid en creativiteit. Het vakmanschap zal zeker niet weggaan. De toegevoegde waarde zit in de samenwerking met anderen. Waarbij we gemeenschappelijke problemen gaan oplossen.”
Hij voegt toe: “In de toekomst zal automatisering mensenwerk vooral ondersteunen. Onderhandelen met een robot over welke waarden je belangrijk vindt, geeft je als persoon meer bewustzijn van wat je zelf waard bent. Daarnaast kun je ook prima toetsen of je bij een bedrijf past door een gesprek te voeren met een IT tool. Andersom helpt dit de leidinggevende ook om inzicht te krijgen in wat medewerkers drijft en hoe hun toegevoegde waarde het beste ingezet kan worden.”
"Zoek een vak dat niet repeterend is, maar waarin menselijke, creatieve en complexe eigenschappen elkaar afwisselen"
Veerkracht en aanpassingsvermogen zijn de belangrijkste skills voor 2021
Van Dijk ziet de complexiteit toenemen binnen de wet- en regelgeving van de financiële sector: “Daarnaast verandert ook de klantbehoefte. De klant weet beter wat hij wilt en heeft zelf een mening over wat hij nodig denkt te hebben. Dit lijkt een logische ontwikkeling: je kunt jezelf tegenwoordig “inlezen” op onderwerpen zonder expert te zijn. Hoe gaat de bank daarmee om?”
Bartelomij: “Het is aan onze medewerkers om beter in staat te zijn met die veranderende klantbehoefte mee te kunnen bewegen. Zij zullen in het belang van de klant moeten blijven handelen. Verandering is een continuüm, maar de snelheid waarmee de veranderingen nu plaatsvinden, vooral binnen digitalisering en automatisering, gaat heel snel. Zeker als je kijkt naar het afgelopen jaar. Dit vraagt enorm veel veerkracht en aanpassingsvermogen van de medewerker. Voorheen deden we al een appèl hierop, door COVID-19 is dit alleen maar versterkt. Het is niet nieuw, de context is gelijk, de trends waren er al, alleen is de urgentie vergroot.”
"Ontwikkel veerkracht en aanpassingsvermogen. Je hebt het hard nodig"
Focus verleggen van taak naar skill
Van Dijk: “Nu we een helder beeld hebben van welke competenties de future proof professional nodig heeft, ben ik benieuwd naar wat jullie vanuit de organisatie doen om collega’s klaar te stomen voor de toekomst?”
Als je je mensen future proof wilt houden, moet er volgens Felix inzichtelijk worden gemaakt welke skills je nodig hebt om bepaald soort werk uit te voeren. Hierdoor wordt veel concreter wat je zelf als professional kunt doen om fit te blijven binnen je vakgebied.
Nieuweboer vult hem aan dat het niet alleen gaat over het gezond houden van professionals binnen de sector maar vooral ook daarbuiten. Dit is een uitdaging voor de gehele maatschappij, maar is bij banken zeker niet onbekend: “We spreken binnen de verschillende sectoren in Nederland wel nog een andere taal als we kijken naar skills. In het Verenigd Koninkrijk hebben ze een skill-overzicht waar alle sectoren gebruik van maken. Banken moeten het voortouw nemen om hier ook draagvlak voor te creëren in Nederland. Dan spreek je allemaal dezelfde taal en kijk je verder dan alleen je eigen organisatie.”
"Ontwikkel naast veerkracht en aanpassingsvermogen ook bewust ook de rest van je skill-set, zodat je weet waar je kracht ligt en klaar bent voor de toekomst."
Carrière switch buiten de bank
Van Dijk benoemt dat banken steeds vaker proactief aanbieden aan hun mensen om in andere sectoren te gaan werken. Initiatieven zoals: ‘van Rabo naar Pabo’ of ‘bank voor de klas’ zijn voorbeelden hiervan. Jan van Dijk: “Hoe wordt dit gemotiveerd binnen de bank?”
Bartelomij: “Door de eerder genoemde inzet op skills, kunnen we onze mensen aansluiting geven op cruciale beroepen: wij krijgen mensen beschikbaar in onze krimpende sector die weten waar hun kracht ligt, dat is prachtig. Felix glundert als hij zegt: “Een soort marktplaats waar vraag en aanbod op het gebied van HR samenkomt.”
Nieuweboer: “Succesverhalen worden nog te weinig gedeeld, maar daar is steeds meer aandacht voor. Het is in ieder geval geen taboe meer om binnen de bank aan te geven dat je toekomst eigenlijk niet daar ligt. Er is ruimte om in gesprek te gaan hoe we voor beide sectoren van toegevoegde waarde kunnen zijn.”
"Gebruik je ervaring ook elders. Lifetime employment bestaat niet meer. Als je weet waar jouw kracht ligt, kun je deze inzetten waar deze het hardst nodig is."
Je manager wordt een coach
Jan van Dijk: “Door de verplaatsing van taken naar skills, zou er een werkomgeving kunnen ontstaan met minder afhankelijkheid van niet alleen tijd of plaats, maar ook van je leidinggevende. Welke functie heeft de manager dan straks nog?”
Felix Bartelomij: “Als jouw leidinggevende zich inzet als coach, kan hij of zij jou helpen om je skills inzichtelijk te maken of in kaart brengen wat ervoor nodig is deze verder te ontwikkelen. Het zou mooi zijn als je niet meer afhankelijk bent van een leidinggevende in je werk. Dan is alles wat jouw leidinggevende toevoegt mooi meegenomen, maar creëer je zelf de basis van jouw succes.”
Jan Nieuweboer: “Een goede leidinggevende, naast een fijn team binnen je organisatie, is belangrijk. Vergeet alleen niet je netwerk daarbuiten. Door een sterk netwerk op te bouwen binnen jouw expertise, haal je ook kennis van buiten jouw organisatie op. Uiteindelijk komen we weer terug op een leven lang leren, binnen én buiten je sector. Dit maakt jouw inzet altijd van toegevoegde waarde!”
Lees ook: Janine Vos, CHRO Rabobank over werkgeluk