'Werkgevers staan het doen van een opleiding vaak in de weg'

Medewerkers moeten door veel te veel hoepels springen en veel barrières doorbreken om toegang te krijgen tot de juiste opleiding. Werkgevers zullen zich daarin anders moeten opstellen, willen ze hun werknemers tevreden houden, vindt Renée van der Most, partner manager bij Opleiding.nl. Wij maken het makkelijk om de gewenste opleiding te vinden, in elk vakgebied en op elk niveau. Maar werkgevers staan een goede match nog te vaak in de weg, zegt ze in een openhartig gesprek met Norbert van ‘t Loo, operationeel directeur van Octas.

Ze heeft een duidelijke mening en die steekt ze niet onder stoelen of banken. Renée van der Most (39) praat bevlogen als het over haar werk gaat. Als Product Owner en Partner Manager is ze mede verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van studieplatform Opleiding.nl. Ze heeft een duidelijke visie over de toekomst. Die ligt in nog meer gemak voor de gebruiker en de inzet van docenten of mentoren. Zelf maakt ze ook graag tijd vrij om een opleiding te volgen.

“Ik zeg altijd dat ik stage loop tot mijn veertigste. Dat betekent dat ik al enige ervaring heb in het leerlandschap, maar ook dat ik nog genoeg te leren heb”, aldus de zelfbewuste Van der Most. “Ik dwing mezelf ook om dat te doen, ook al doet het soms een beetje pijn in de agenda. Je wordt er wijzer van en dat vind ik leuk. Het is wel werken, want het is nooit zo dat als je een cursus hebt gedaan dat je het de volgende dag ook kunt. Je moet het vervolgens ook in de praktijk brengen. Dat kan enige moeite kosten en daar heb je ook wel eens hulp bij nodig.”

Gewoon doen maakt je wijzer

Als ze niet aan het werk is ze in de eerste plaats moeder van twee kinderen, eentje van vijf en een van twee jaar oud. In de vrije tijd die dan nog overblijft vindt Van der Most het leuk om allerlei dingen te verkopen via alle mogelijke kanalen. Vinted, Marktplaats, noem maar op, het maakt haar niet uit. “Ik krijg een kick van een verkoop met 100% winst”, lacht ze. “Ik heb zelfs een keer hele huisraad verkocht. De vader van een vriend was overleden en hij moest van de spullen af. Ik bood aan om alles te verkopen. Toen zei hij, kom dan maar! We hebben alles gefotografeerd en daarna konden de bieders hun aankoop op afspraak ophalen.”

Een leerzaam proces, aldus Renée. Er zat veel tussen waar ze nog geen ervaring mee had. Zilver bestek bijvoorbeeld. “Geen idee wat dat zou moeten kosten. Bleek dat ik veel te laag had ingezet. Ik moest dus even mijn huiswerk doen. Maar het is ook leuk om zonder ervaring te beginnen en dan aan het einde van een project een stuk wijzer te zijn. Dat vind ik als generalist fantastisch.”

Opleidingslandschap verbeteren

Hoewel ze in haar vrije tijd dus graag spullen verkoopt ligt haar passie niet bij sales. De harde targets die daarbij komen kijken zijn niet echt haar ding. Wat drijft haar dan wel, wil Van ’t Loo weten. Die vraag stelt ze zichzelf ook regelmatig. “Het heeft te maken met het feit dat ik iets wil betekenen. Dat ik een bepaald stukje kan verbeteren aan het opleidingslandschap. Dat vind ik echt heel cool.” Dat is ook de reden waarom ze bij Opleiding.nl is gaan werken, waar ze met developers iets mocht gaan ontwikkelen en bouwen waar mensen blij van worden.

“Dat is natuurlijk ontzettend gaaf! Dat je alles waar je met opleiders en klanten tegenaan loopt, nu van scratch af helemaal opnieuw kunt inrichten.” Daar komt een grote verantwoordelijkheid bij kijken. Er zijn veel mensen van afhankelijk. Niet alleen de opleiders, maar inmiddels hebben we ook 500 duizend gebruikers op Opleiding.nl. “Dat drijft me ook. Een half miljoen mensen, daar kan ik niet tegen zeggen dat ze even geduld moeten hebben met nieuwe ontwikkelingen. Het moet nu, want de klanten willen het nu.”

De trainer heeft de toekomst

Van ‘t Loo oppert dat er een verschil zit tussen iets weten en iets kunnen. Regelmatig blijkt een schoolopleiding niet helemaal aan te sluiten op de praktijk, waardoor het echte leren pas daarna komt. Hij wil weten hoe Opleiding.nl daarop inspeelt. Volgens Van der Most is dat nog een zoektocht. “Wij faciliteren de mogelijkheid om een leerinterventie in te vullen. Je zoekt een opleiding en wij maken het zo makkelijk mogelijk om de juiste te vinden. Vervolgens ligt de leercurve van die persoon heel erg bij de opleider. Daar zitten wij nog helemaal niet tussen.”

Dat mag wat haar betreft in de toekomst anders. “Ik heb daar wel een idee over, maar dat is nog wel heel prematuur. Het komt eigenlijk neer op het boeken van een coach. Ik wil de tegenhanger ontwikkelen van YouTube en Google. Hoe vaak komt het wel niet voor dat je iets moet doen en je weet het wel ongeveer, maar net niet helemaal. Mensen verdwalen dan vaak online in de theorie, maar komen er niet verder mee. Dan heb je behoefte aan een leraar, expert of een coach.” Is dat dan een mens of een robot? Volgens Van der Most is dat voorlopig echt nog een mens.

“Opleiding.nl wil de tegenhanger ontwikkelen van YouTube”

Robots of algoritmes zijn nog niet ver genoeg ontwikkeld om dit goed te kunnen doen. Een robot moet je eerst ook dingen aanleren en dan ben je zo tientallen jaren verder. Dit gaat echt om maatwerk en al het andere is al online te vinden. Een instructiefilmpje op YouTube is iets anders dan iemand coachen. “Als je een business case moet maken dan kun je de basics daarvoor misschien nog wel op internet vinden, maar wordt het dan wel goed genoeg?

Het is dan toch heel fijn als een reviewer of coach meekijkt en tips geeft. Dat vinden we heel normaal op MBO en HBO, waarom daarna niet meer?” Van ‘t Loo erkent dat en ziet daarin ook een rol voor de leidinggevende. “Als iemand het bijvoorbeeld lastig vindt om een gesprek aan te gaan over een tariefsverhoging, dan kan ik daarbij helpen door het voor te doen. Of het nou een succes is of niet, ze zien dat je het gesprek gewoon kunt voeren, als je het maar voorbereidt en je argumenten op een rijtje zet.”

Marktplaats voor coaching

Het is dus zaak dat cursisten na een opleiding toegang krijgen tot één of meerdere mentoren. Dat kan een leidinggevende zijn, maar ook iemand die van buiten meekijkt. Het is de bedoeling dat je de geleerde lessen in de praktijk gaat toepassen en daar stokt het vaak. “Opleiding.nl maakt het nu al heel makkelijk om de juiste opleiding en opleider te vinden. Daarna wil je eigenlijk net zo makkelijk toegang tot een mentor om je verder te helpen als het even niet lukt. Je kunt niet na een tweedaagse training zeggen dat je iets beheerst. De kracht zit hem in de herhaling.”

Van ‘t Loo is benieuwd hoe zoiets dan precies werkt. Je hebt voor verschillende hulpvragen immers verschillende coaches nodig. Van der Most is het daarmee eens. Zij vergelijkt het met Fiverr. Dat is een online marktplaats voor verschillende kortlopende diensten. Freelancers bieden op dat platform hun diensten en tijd aan en opdrachtgevers kunnen daar op reageren. “Medewerkers die een mentor nodig hebben, kunnen in onze situatie dan dus via Opleiding.nl kijken of er eentje beschikbaar is. Het gaat daarbij echt om de behoefte om even mee te kijken en mensen de juiste richting op te sturen.”

Zelfontplooiing oplossing voor krappe arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt wordt krapper en vacatures zijn soms lastig te vullen. Opleidingen kunnen dan een goede incentive zijn om mensen voor je te winnen en te behouden. Renée gelooft dat we in het bovenste gedeelte van de piramide van Maslow zitten, waar het om zelfontplooiing gaat. We moeten dus kijken naar die individuele behoefte. Opleiding.nl heeft veel aanbieders op het platform die vraag en aanbod beter bij elkaar brengen door juist daarop in te spelen. Werknemers moeten veel vaker zelf de keuze hebben welke opleiding ze gaan volgen.

Van ‘t Loo vraagt zich af of mensen dan nog wel gaan doen wat de leidinggevende vindt dat ze moeten doen. En of ze dan niet juist eerder zullen vertrekken? Daar is Van der Most niet bang voor. Dat komt eigenlijk altijd wel goed. “Ik ben als manager verantwoordelijk voor drie medewerkers en ze doen allemaal een studie die ze zelf hebben uitgekozen. Eén van hen volgt een opleiding tot stemacteur. Dat heeft niets met haar werk te maken, maar ze spreekt nu wel een spotje in voor Opleiding.nl."

"Daardoor verbinden ze zich nog méér aan ons, dat had ik vooraf nooit kunnen bedenken. Als je van iemand het vertrouwen krijgt om te mogen groeien, dan blijven mensen veel langer betrokken. Als je ergens mag zijn wie je bent, je mag fouten maken en je gaat ze ook nog helpen om beter te worden, dan ben je natuurlijk een topwerkgever. Waarom zou je dan nog gaan solliciteren bij een andere werkgever waar je die kansen misschien niet krijgt?”

Stop met kijken naar budgetten: laat de medewerker zelf bepalen!

Veel leidinggevenden vinden het lastig om werknemers zelf te laten bepalen welke opleiding of cursus ze willen volgen. Te vaak wordt er naar budgetten gekeken en naar het directe belang voor het bedrijf. Van der Most vindt dat overheidsinstanties daar beter mee omgaan.

“Het UWV heeft bijvoorbeeld onbeperkt leren ingevoerd. De werknemer kan ook echt zelf kiezen. Het hoeft niet iets te zijn dat ze vandaag of morgen gaan toepassen, het kan ook zoiets als filosofie zijn.” Bedrijven zitten er volgens haar nog veel te praktisch in. “Werknemers moeten vaak door allerlei hoepels en over hordes heen springen voor ze een opleiding mogen starten. Het stimuleren van wat een medewerker zelf wil wordt nog niet omarmd. Het wordt werknemers echt niet makkelijk gemaakt.”

Van der Most pleit voor minder barrières en verplichtingen. Haal die hobbels weg! Beperkingen motiveren niet. Mensen die tegen de barrières aanlopen en toch willen doorzetten gaan op zoek naar andere mogelijkheden. Dat zijn de mensen die uiteindelijk vertrekken naar een andere baan. De opzet van Opleiding.nl helpt om die beperkingen weg te nemen, maar het begint wel bij de bedrijven en leidinggevenden. “Als je mensen niet stimuleert om vrij te kiezen, dan maken ze zelf ook niet de keuze die ze eigenlijk zouden willen maken. Maak het minder hiërarchisch."

"Ik denk ook dat we wat meer naar de IT-sector zouden moeten kijken. Daar zeggen ze gewoon, we hebben een probleem. We zetten een groep mensen bij elkaar en dan gaan ze het probleem binnen een vastomlijnde periode tackelen. Iedereen voelt zich daar verantwoordelijk voor en neemt zijn rol, ongeacht de functie die ze officieel bekleden binnen een bedrijf”, aldus Van der Most, die eraan toevoegt dat het gaat om wat je doet. Vaak is dat helemaal niet in een bepaalde functie te vatten.