Banken zetten in 2022 een belangrijke stap in het Klimaatcommitment Financiële Sector. Elke bank publiceert een eigen actieplan. Met concrete doelen en stappen naar verlaging van de CO2-uitstoot in haar portefeuille. In deel vijf van deze reeks negen vragen aan Michiel Ellens – sectorspecialist Gemeenten, Klimaatadaptatie en Klimaatmitigatie bij BNG Bank. "Of we onze doelstellingen als publieke bank halen hangt af van onze klanten. Dat is best spannend." Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.
Wat zijn de klimaatdoelstellingen van BNG Bank?
"We streven ernaar dat in 2030 de CO2-uitstoot van de kredietportefeuille minimaal 43 procent lager is dan in 2019. Daarnaast willen we dat onze klanten in 2030 plannen hebben om de uitstoot te verminderen in lijn met de doelstelling om de aarde niet verder op te laten warmen dan de 1,5 procent graden van het Klimaatakkoord van Parijs. In 2050 moeten alle emissies van de bank en onze klanten netto-nul zijn."
Wat is de strategie van BNG Bank?
"We richten ons primair op de grootste vier sectoren in onze portefeuille: woningcorporaties, gemeenten, zorginstellingen en onderwijsorganisaties. Voor elke sector hebben we doelstellingen beschreven hoe ver CO2-uitstoot in die sector teruggedrongen moet worden en we gaan daarover in gesprek met de klant."
BNG Bank is een bank met louter publieke klanten. Wat doet de bank met klanten die achterblijven bij de klimaatdoelen?
"Als het om meerdere klanten uit een sector gaat, is er vaak een onderliggend probleem en wellicht een signaal richting overheid om in te grijpen met bijvoorbeeld wet- en regelgeving. Als het om een individuele klant gaat is het zaak uit te zoeken wat de reden is. Een woningcorporatie met veel oud stedelijk vastgoed heeft een andere uitdaging dan een woningcorporatie met een paar wijken in een relatief nieuwe gemeente. Het is dus maatwerk."
Klanten uitsluiten is geen optie?
"Nee, zeker niet. BNG Bank is opgericht om de publieke sector in staat te stellen maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Onze klanten zijn van groot maatschappelijk nut in Nederland en mogen niet tussen de wal en het schip vallen. Wij zullen onze relatie met klanten die minder snel weten te verduurzamen daarom niet verbreken."
Hoe kun je als bank dan toch een punt maken?
"Wij willen nadrukkelijk het gesprek voeren aan de bestuurstafel van onze klanten en hen vragen wat hun CO2-reductiedoelstellingen zijn. We denken daarbij graag mee over de weg ernaartoe. De impact die we willen maken, loopt in eerste instantie via onze financieringen."
"We proberen een zo laag mogelijk tarief in rekening te brengen. We willen onze klanten zo goed mogelijk helpen. De vraag is, leggen we de focus op klanten die goede milieuprestaties laten zien, of spannen we ons juist extra in voor klanten waar dit minder makkelijk lukt? Dat is soms lastig want beide partijen verdienen onze aandacht."
De mate van publieke betrokkenheid van klanten bepaalt in hoeverre BNG Bank de doelen bereikt?
"Dat klopt. Dat is best spannend. We leggen onszelf doelstellingen op waarvan we weten dat het wel of niet halen ervan afhangt van onze klanten. Daarom is het zo belangrijk dat we het partnerschap met onze klanten verder verstevigen. Klantpartnerschap is een term die zeer op ons van toepassing is."
Hoe krijgt dat partnerschap vorm?
"Neem straatverlichting van gemeenten. Die wordt meestal aangelegd bij de bouw van een wijk of als de straat toch openligt en gaat heel lang mee. Zeventig procent betreft nog oude verlichting, geen duurzame ledverlichting. In de gemeente Renkum hebben wij met Primevest Capital Partners een product geconstrueerd waarin alle lampen vervangen worden door ledlampen, met een enorme energiebesparing tot gevolg. Wij zouden graag willen dat dat navolging krijgt bij andere gemeenten."
Wat is jullie rol precies geweest?
"Wij hebben bekeken wat de best mogelijke financiering was en het project off balance sheet gefinancierd, zonder solvabiliteitsbeslag. Goedkoper kan niet in Nederland. De fysieke investering is in één keer naar voren gehaald terwijl de financiële lasten over een lange termijn worden gedragen. Dat levert veel meer klimaatwinst op dan als je over vijftig jaar verspreid elk jaar een kleine investering doet."
"Renkum bespaart 79 procent van de stroom voor straatverlichting, wat zorgt voor ruimte in het gemeentelijk budget. Een no brainer eigenlijk, hoewel er wel operationele en praktische kwesties zijn die je moet oplossen. Met dit soort projecten willen wij pro-actiever de boer op."
Waar word je persoonlijk blij van in jouw functie?
"De afgelopen jaren is er in de perceptie van het klimaatvraagstuk veel veranderd. Dat zie je niet meteen terug in vermindering van de CO2-uitstoot maar als je echt resultaat wilt boeken, heb je de hearts and minds nodig van de mensen die het moeten doen. Het is geen kwestie van het omzetten van een schakelaar, het is een transitie."
"Een voorbeeld: voorheen bezigden we de term duurzame energie voor de financiering van windmolens en zonnepanelen. Heel langzaam is dat veranderd naar ‘hernieuwbare energie’. Want het is pas echt duurzaam als ook rekening gehouden wordt met andere zaken, zoals biodiversiteit en mensenrechten in de productieketen."
"Die gedachtegang is in het hoofd en gedrag van de medewerkers gaan zitten. Nu moeten we verder, grotere stappen maken. En onze klanten ervan overtuigen dat het belangrijk is om te vergroenen. Want dan halen wij ook onze doelen en kunnen wij goedkoper geld ophalen bij institutionele beleggers. Met andere woorden: de milieuprestaties van onze klanten bepalen voor de toekomst hoe ons tarief zich voor hen zal ontwikkelen."