'Poortwachter zijn we allemaal! Dus ook de commissaris, de klokkenluider en de onafhankelijke onderzoeksjournalist'
Op 26 september vond het congres Corruptiepreventie en -bestrijding plaats dat werd georganiseerd door Partner in Compliance. De zaal was gevuld met een breed deelnemersveld van compliance officers van financiële én niet-financiële dienstverleners, advocaten, accountants, toezichthouders zoals de AFM, Ministerie J&V en Financiën, FIOD en Rijksrecherche.
Tijdens deze volle dag kwamen vijf keynote sprekers met verschillende achtergronden aan het woord, waren er rondetafeldiscussies en een paneldiscussie: ‘Wat kunnen en moeten we doen om de toenemende corruptie tot stoppen te brengen?
Commissaris: Poortwachter, ja omdat het moet!
Vanuit het thema ‘Poortwachter zijn we allemaal’ werd niet alleen ingegaan op de rol van de verschillende Wwft poortwachters zoals bijvoorbeeld de financiële sector en accountants. Juist werd ook stilgestaan bij andere poortwachters.
Annemieke Roobeek, hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement aan de Nyenrode Business Universiteit en commissaris bij Eneco en Randstad Holding Nederland, ging in op de rol van de commissaris als poortwachter.
Ze benadrukte niet alleen de rol van de commissaris als poortwachter bij het voorkomen van corruptie, fraude en witwassen. Ze gaf bovendien ook een aantal concrete voorbeelden waar een commissaris op moet letten: smeergeld betalingen, agressieve belastingontwijking, onlogische structuren in belastingparadijzen, red flags van voorkennis en witwassen.
Klokkenluiders en onderzoeksjournalisten
“De meeste corruptiezaken komen aan het licht door klokkenluiders, hoewel het met veel klokkenluiders niet goed afloopt”, zo betoogde Lousewies van der Laan, directeur Transparency International Nederland. Gelukkig maken we stappen in de regelgeving in Nederland om klokkenluiders beter te beschermen.
Carola Houtekamer, onderzoeksjournalist bij NRC, betoogde dat klokkenluiders beter naar de pers kunnen gaan. “Een goed stuk op de voorpagina kan wonderen doen”
Vermoedens van corruptie, fraude of andere misstanden? Doe zelfonderzoek!
Gedurende één van de pitches voorafgaand aan de paneldiscussie, benadrukte Peter van Leusden het belang van zelfonderzoek. Zijn er vermoedens van corruptie, fraude of andere misstanden? Doe dan zelfonderzoek. Schakel zo nodig een externe partij in die een onafhankelijk onderzoek kan verrichten. Zo krijg je de feiten boven tafel.
Het is dan wel van belang dat de voorwaarden en procedures voor onafhankelijk onderzoek helder zijn én dat er goede waarborgen zijn voor melders en slachtoffers. Zijn pitch sloot hij af met het betoog dat het Openbaar Ministerie nu toch echt werk moet maken van voorwaarden en incentives zodat bedrijven weten waar ze aan toe zijn bij het zelfmelden van corruptie en fraude.
De deelnemers waren zeer te spreken over de inhoud van het congres en het brede deelnemersveld. Bovendien werd een oproep gedaan dit congres volgend jaar opnieuw te organiseren.
