De Wet DBA: ‘Neem afscheid van het arbeidsverleden, níet van de samenwerking’
Over iets minder dan een maand is het zover: dan zal de Wet DBA strikter worden gehandhaafd. Ook banken worden hierdoor verplicht om de contractsituatie met hun dienstdoende zzp’ers onder de loep te nemen. Loyal Interim heeft een propositie gelanceerd waarmee de arbeidsrelatie kan worden voortgezet binnen de regels van de wet. We spraken erover met algemeen directeur Yvette van Dijk.
De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) werd bijna tien jaar geleden in het leven geroepen om met name schijnzelfstandigheid te voorkomen. Simpel gezegd betekent schijnzelfstandigheid dat iemand die op papier zzp’er is, dat volgens de Belastingdienst niet is – een verkapt dienstverband dus.
Vanwege veel onduidelijkheid rond de Wet DBA, werd deze in de praktijk lange tijd niet gehandhaafd. Ondertussen nam het aantal zzp’ers flink toe. En dat kan behoorlijk problematisch zijn. Zo hebben zzp’ers niet alleen een gebrekkige sociale zekerheid (met alle financiële gevolgen van dien), ook de concurrentie tussen zelfstandigen en werknemers loopt in sommige sectoren de spuigaten uit.
Krom
De politiek zag zich dan ook genoodzaakt om in te grijpen. Daarom zal de wet vanaf 1 januari 2025 wél worden gehandhaafd. Dit heeft volgens Yvette van Dijk, algemeen directeur van Loyal Interim, ook verstrekkende gevolgen voor de financiële sector. “Zo’n 15 tot 20 procent van de werknemers in de sector is zzp’er”, stipt ze aan. “Een deel daarvan is terecht zzp’er, maar een deel ook niet.”
Als voorbeeld wijst Van Dijk naar de vele customer due diligence-analisten die voor banken werkzaam zijn. “Een deel doet dat in dienstverband, een deel via een detacheerder en een deel als zzp’er. Ze doen inhoudelijk gezien precies hetzelfde werk en werken letterlijk naast elkaar, maar de contactsituaties en de onderlinge afspraken verschillen wel enorm van elkaar. Dat is natuurlijk ontzettend krom.”
“Elk jaar dat je niet ingrijpt, worden de boetebedragen dus gróter en gróter."
Een situatie die naar schijnzelfstandigheid riekt. Banken moeten dan ook op zoek naar oplossingen. Doen ze dat niet, dan kunnen de financiële gevolgen behoorlijk zijn.
Groter en groter
Zo riskeren bedrijven niet alleen boetes van de Belastingdienst, ook kunnen zzp’ers die onterecht als freelancer hebben gewerkt aanspraak maken op misgelopen arbeidsvoorwaarden. “In totaal kan de naheffing tot 45% van het zzp-inkomen bedragen”, rekent Van Dijk voor. “Dat kan dus aardig oplopen.”
Tegelijkertijd is de aankomende situatie ook voor zzp’ers bepaald niet risicovrij. “Wanneer blijkt dat ze als schijnzelfstandigen actief zijn geweest, ontvangen ze niet alleen een aanslag voor niet betaalde inkomensbelastingen, ze moeten ook onterecht ontvangen premies of toeslagen terugbetalen.”
“En die risico’s nemen voor zowel werkgevers als zzp’ers elk jaar verder toe”, waarschuwt ze. “Omdat 2025 een zachte landing moet zijn, begint de Belastingdienst pas in 2026 met beboeten, maar dan wel met terugwerkende kracht met 2025 als startpunt. Elk jaar dat je niet ingrijpt, worden de bedragen dus gróter en gróter. Nu VBAR is gesneuveld lijkt een pragmatische oplossing ver weg.”
Oplossingen?
De risico’s zijn dus behoorlijk. Banken beschikken over meerdere opties om deze af te dekken. De meest voor de hand liggende oplossingen zijn volgens Van Dijk echter verre van ideaal.
Je kan bijvoorbeeld, zoals de Belastingdienst, besluiten om afscheid te nemen van alle zzp’ers die binnen je organisatie actief zijn. Hoewel effectief, creëert het wel weer een nieuw probleem.
“Recruiters zullen met hun handen in het haar zitten”, vertelt Van Dijk. “Ze kampen al met tekorten aan specialistisch personeel, hoe moet je als organisatie verder als je bijvoorbeeld het gros van je IT-personeel wegstuurt?”
“Alle oplossingen hebben één ding met elkaar gemeen: ze dekken het claimrisico niet af.”
De andere opties – loondienst, payrolling en detachering – brengen de continuïteit van de bedrijfsvoering niet in gevaar, maar hebben elk ook hun eigen beperkingen.
“Payrolling en traditionele detachering zijn beide simpelweg financieel behoorlijk onaantrekkelijk”, stelt Van Dijk. “Loondienst minder. Maar dan verlies je wel je flexibele schil, die je als bedrijf ook gewoon nodig hebt als je specifieke kortstondige projecten draait. Je kan gewoonweg niet alle kennis binnenboord halen.”
Blijvende risico’s
En dan heeft ze nog niet eens het belangrijkste probleem aangehaald, benadrukt ze: “Alle zojuist genoemde oplossingen hebben één ding met elkaar gemeen: ze dekken het claimrisico niet af.”
Door bijvoorbeeld over te stappen naar een dienstverband zónder aanpassingen te doen, bevestig je als werkgever dat er in schijnondernemerschap gewerkt is. “Het arbeidsverleden blijft bestaan. Mochten er controles of claims komen, dan heb je als werkgever een verslechterde uitgangspositie. Feitelijk gezien vergroot je de kans dat zzp’ers met terugwerkende kracht succesvol claims indienen.”
Maatwerkgeverschap
Hierop inspelende, introduceerde Loyal Interim een oplossing die volgens Van Dijk wél alle risico’s volledig afdekt: Maatwerkgeverschap. “Met Maatwerkgeverschap hebben we een model gecreëerd waarmee we volledig afscheid nemen van het arbeidsverleden.”
Om dat voor elkaar te krijgen ontwikkelde een team van arbeidsjuristen op basis van het Deliveroo-arrest een uitgebreide checklist. Hierdoor weet Loyal Interim precies hoe de nieuwe werksituatie ingericht moet worden om deze volledig compliant te krijgen aan de huidige wet- en regelgeving. Op basis van deze kennis wordt de specifieke situatie van elke zzp’er en werkgever die bij Loyal Interim aanklopt juridisch door de mangel gehaald.
“We kijken daarbij tot in de details waarom de zzp-overeenkomst niet voldeed, hoe we da op papier én ik de praktijk moeten aanpassen, om een nieuwe werksituatie te creëren. Zodra elke stakeholder zijn handtekening eronder heeft gezet, nemen we afscheid van het verleden en minimaliseren we de claimrisico’s – afhechten noemen we dat.”
“Er zijn te veel detacheerders die tot wel 60% van het salaris opeisen.”
“Soms blijkt uit die check dat Maatwerkgeverschap simpelweg niet mogelijk is, omdat de risico’s simpelweg te groot zijn”, vervolgt Van Dijk. “Dan geven we een negatief advies uit en gaan we niet met elkaar in zee.”
Behouden flexibiliteit
Zzp’ers die wel door de check heen komen, treden vervolgens juridisch bij Loyal Interim in dienst. Dat biedt volgens Van Dijk voor zowel de (voormalig) zzp’er als werkgever aardig wat voordelen. “Wij regelen bijvoorbeeld het pensioen, loonheffingen en de afdracht van sociale lasten – administratieve zaken die voor zzp’ers voorheen veel tijd kostten of ze zelfs helemaal niet voor zichzelf hadden geregeld.”
Daarnaast kunnen zzp’ers die bij Loyal Interim in dienst treden in de meeste gevallen ingehuurd blijven door de werkgever waar ze al zaten, waardoor de continuïteit van het bedrijf niet in gevaar komt.
“Zodra de opdracht is afgerond, kunnen zzp’ers ofwel hun eigen opdrachten inbrengen, of we helpen ze daarbij”, legt Van Dijk uit. “In beide gevallen blijft de zo gewenste flexibiliteit en keuzevrijheid intact, en dat is toch waar veel zzp’ers én werkgevers veel waarde aan hechten.”
Transparant
Zo biedt Maatwerkgeverschap een oplossing voor zzp’ers én werkgevers die vrezen voor de strenge naleving van de Wet DBA. Van Dijk voegt daarbij meteen toe dat de ambities rond de nieuwe propositie veel verder reiken dan alleen voldoen aan de wet: Loyal Interim hoopt ook het detacheerlandschap te veranderen.
Transparantie is daarbij het sleutelwoord. “Het detacheerlandschap moet echt veel eerlijker”, legt Van Dijk uit. “Er zijn te veel partijen die tot wel 60% van het salaris opeisen, zonder dat de werknemers daar van op de hoogte zijn. Er wordt geld verdiend over de rug van de mensen die het werk verrichten.”
“Wij willen daarin transparant zijn”, benadrukt ze. “Zzp’ers die hun eigen opdrachten meenemen, behouden 85% van het bedrag dat ermee gemoeid is. Dat kan prima, want ze maken immers geen gebruik van onze salesdiensten. Doen ze dat wel, dan gaat alsnog 70% van het salaris naar de zzp’er.”
“Van het deel dat wij ontvangen, bieden we de zzp’er de zekerheid van doorbetaling bij verzuim of vakantie. Na het afdekken van deze risico’s blijft er een klein deel over als winst, maar ook daar zijn we eerlijk over.”
“Duidelijke afspraken dus”, vat ze samen. “Wij geven mensen waar ze recht op hebben – en dat op manier die volledig compliant is.”
