Hoe creëer je een positieve impact in de maatschappij? Deze vraag stond centraal in het boeiende gesprek dat gastheer Jeroen Broekema van de Leaders in Finance-podcast had met de CEO van Triodos Bank, Jeroen Rijpkema.
Rijpkema (62) kan bogen op een imposante staat van dienst in de financiële wereld. Na ongeveer 33 jaar ABN AMRO – de zijn laatste functie als CEO van ABN AMRO Private Banking International – was hij medeverantwoordelijk voor de totstandkoming van antiwitwasplatform TMNL. Sinds begin 2021 geeft hij leiding aan Triodos, een “vooruitstrevende” bank, zoals hij zelf meermaals aangeeft.
Dat vooruitstrevende kwam al vroeg tot uiting in de activiteiten van de bank, toen deze als een van de eersten – in 1990 reeds – een windmolen financierde. Rijpkema noemt het zelfs “revolutionair”. “Ik denk dat Triodos op heel veel gebieden revolutionair was, maar ook nog steeds is en wil zijn. We hebben daarbij ook in onze gedachten dat we een positieve verandering willen financieren.”
Hij wil op die manier ook andere partijen stimuleren om bewust om te gaan met geld en het geld die kant op te sturen waar “positieve verandering bevorderd kan worden”. “We willen ook het financiële stelsel positief beïnvloeden door vooruitstrevend te zijn in de veranderingen”, aldus Rijpkema.
As one to zero
Zo heeft Triodos een ambitieuze doelstelling wat betreft het terugbrengen van de CO2-uitstoot, verwoord in de belofte ‘As one to zero’. “We willen in 2035 ‘carbon neutral’ zijn”, legt Rijpkema uit. “Dus we willen dan geen CO2 meer uitstoten die we niet kunnen compenseren.” Hij benadrukt dat de bank dat niet alleen gaat doen voor zijn leningportefeuille, maar ook de beleggingsportefeuille.
“We zullen de totale CO2-uitstoot van onze portefeuille qua leningen en qua beleggingen reduceren door met die partijen in gesprek te gaan en tegelijkertijd ook te proberen om wat we nog niet hebben kunnen reduceren te compenseren.”
Rijpkema klinkt gedreven als hij praat over zijn streven naar maatschappelijke impact. Het moment dat hij – nadat hij had meegewerkt aan de oprichting van TMNL – voor Triodos aan de slag ging zag hij als een mogelijkheid om die impact uit te bouwen. “Het sloot heel goed aan bij enerzijds de wens om me te richten op maatschappelijke impact en anderzijds om mijn kennis en ervaring in het bankwezen te gebruiken. Voor mij een unieke mogelijkheid.”
Prioriteitstelling
Die kennis en ervaring deed Rijpkema rijkelijk op in zijn lange carrière bij ABN AMRO en hij kan als geen ander schetsen wat de verschillen zijn tussen een grootbank en Triodos. Daarbij gaat het voornamelijk om prioriteitstelling. “Alle banken in Nederland stellen het belang van hun klant centraal in hun activiteiten en zijn erg bezig om te proberen klanten in staat te stellen op een verantwoorde manier om te gaan met hun geld.”
“Wat je ziet bij Triodos is dat wij eerst beginnen met die maatschappelijke impact”, gaat Rijpkema verder, “dát is leidend en daar richten we onze bancaire activiteiten op. Die andere prioriteitstelling, die andere insteek spreekt me zeer aan.” Voor hem staat dan ook één ding vast: “Een bank als Triodos is haar relevantie vandaag de dag meer dan waard.”
Het moge duidelijk zijn dat Rijpkema zich thuis voelt bij Triodos, al hecht hij eraan om te zeggen dat hij met “heel veel plezier” bij ABN AMRO heeft gewerkt. Hij erkent dat persoonlijke groei eraan heeft bijgedragen dat hij “iets anders zocht”. “Het is ook het bereiken van een zekere leeftijd waardoor ik een toenemend besef had dat de manier waarop wij met elkaar leven niet volhoudbaar is.”
“We leven op een manier die eigenlijk inteert op de mogelijkheden van onze kinderen en kleinkinderen”, gaat Rijpkema indringend verder. “We moeten een aantal dingen aanpassen. En de financiële industrie, die natuurlijk sturing geeft aan enorme stromen geld, heeft daarbij een belangrijke rol te spelen.”
De rol van de financiële sector
Rijpkema raakt niet uitgepraat over hoe wezenlijk die rol van de financiële sector in de context van duurzaamheid en alle daarmee samenhangende onderwerpen kan zijn. “Het gaat om het verbeteren van onze maatschappij op het gebied van klimaat, natuur, biodiversiteit, sociale inclusie en heel veel andere terreinen. Als we het allemaal doen, denk ik dat het een echte ‘game changer’ kan zijn.”
Zijn eigen rol is het aansturen van een bedrijf dat volop bezig is met dat creëren van maatschappelijke impact. De stijl van leidinggeven daarbij ziet hij als “authentiek zijn, integer, onafhankelijk”. Daarnaast voelt hij zich vooral “senang” bij “dingen samen doen en mensen verbinden en gezamenlijk motiveren”.
Als Broekema vraagt of conflict mijden daar ook bij hoort, antwoordt Rijpkema met een interessante stelling: “Je zult soms in de ‘zone of uncomfortable debate’ moeten gaan om moeilijke dingen met elkaar te bespreken, maar ik denk dat een conflictmodel als zodanig niet bijdraagt tot de evolutionaire ontwikkeling van een bedrijf.”
“We moeten een aantal dingen aanpassen. En de financiële industrie, die natuurlijk sturing geeft aan enorme stromen geld, heeft daarbij een belangrijke rol te spelen.”
Zijn tips voor mensen die beginnen met werken in de financiële wereld zijn dan ook in overeenstemming met zijn manier van leidinggeven. “Wees jezelf, sta open voor veranderingen en zoek ze ook op. Zorg dat je veel verschillende ervaring opdoet, en werk aan een zekere wendbaarheid zodat je je niet over een aantal jaren in een positie bevindt dat die rol minder relevant is.”
Betekenisvol werk in de financiële sector
Rijpkema breekt ten slotte een lans voor het werken in de financiële sector, als hij zegt dat het “een heel mooie relevante sector is om je loopbaan op te bouwen”. “Daar kun je heel betekenisvol werk doen en je kunt je er zelf heel goed in ontwikkelen. Er zijn misschien andere sectoren die net iets sexier klinken, maar de financiële sector is nog steeds een geweldige omgeving om in te werken.”
Toen hij bij ABN AMRO wegging dacht hij “allemaal andere dingen te gaan doen”. “Maar niet in de financiële sector werken”, lacht hij. “Uiteindelijk ben ik dolgelukkig dat ik weer bij Triodos in de financiële sector kan werken, maar wel met de focus op maatschappelijke impact.”
Luister hier de volledige podcast