Top Nederlandse banken voor 34% vrouw, kwartet banken haalt wettelijk streven niet

De Volksbank heeft van alle grote Nederlandse banken de meeste vrouwen in de top van de organisatie. Van de bestuurders en commissarissen is bijna de helft vrouw (44,4%). Bij Achmea Bank is het percentage vrouwen binnen de rvb en rvc het laagst met 16,6%. De sector als geheel komt uit op afgerond 34% vrouwen in de top. Deze cijfers komen naar voren uit onderzoek van de redactie van Banken.nl.

Afgelopen vrijdag was het Internationale Vrouwendag. Een dag die al sinds 1911 in het teken staat van vrouwen die opkomen voor hun rechten. Destijds ging het nog sterk om juridische rechten, bijvoorbeeld stemrecht, toegang tot universitair onderwijs of letterlijk loon naar werken. In de loop der tijd is de nadruk steeds meer verschoven naar sociale en maatschappelijke rechten voor vrouwen of in zijn algemeenheid meer gelijkwaardigheid tussen man en vrouw. Gelijkwaardigheid en gelijkheid zijn echter twee hele verschillende dingen, iets wat naar voren komt in de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in de top van het bedrijfsleven.

Wel of geen quotum?

Er is de nodige discussie op de manier waarop emancipatie in de top van het bedrijfsleven zich moet ontwikkelen. Sommigen vinden dat dit organisch moet gebeuren, anderen vinden een wettelijk quotum een goed idee. Voor beide valt wat te zeggen. Geen vrouw zal comfortabel op haar stoel zitten wanneer ze weet dat het vooral aan haar vrouw-zijn ligt en er een quotum gehaald moet worden. Aan de andere kant is het bestaan van een ‘old boys network’ vaak de oorzaak van het uitblijven van organische emancipatie. Interessant is dat zowel mannen onderling als vrouwen onderling het ook niet eens zijn over wat nou de beste manier is. Een echt Ei van Columbus lijkt er dus niet te zijn.

Minister van Emancipatie Ingrid van Engelshoven trok afgelopen vrijdag flink van leer en stelde dat veel Nederlandse bedrijven te weinig vrouwen aan de top hebben. Ze dreigde eerder al met ‘naming and shaming’ als bedrijven achter zouden blijven bij het wettelijk streven van 30% vrouwelijke bestuurders en commissarissen. Hoewel een wettelijk streven is er geen sprake van een formeel vrouwenquotum. Veel Europese landen hebben dat inmiddels wel, bijvoorbeeld België, Duitsland, Noorwegen, Spanje, Frankrijk en IJsland.

Van de 200 grootste Nederlandse bedrijven halen slechts dertien bedrijven het wettelijke streven van 30% vrouwen in de raad van bestuur of de raad van commissarissen. De ANWB en Nationale Goede Doelen Loterijen toppen de lijst. Maar hoe zit het met diversiteit bij de Nederlandse banken? In de lijst van Van Engelshoven worden alleen ABN AMRO en ING genoemd. Banken.nl breidde de lijst uit met andere grote Nederlandse banken en De Nederlandsche Bank (DNB).

Diversiteit kan meerdere betekenissen hebben en kan ook gaan over geaardheid of culturele achtergrond. In bovenstaande figuur heeft diversiteit uitsluitend betrekking op de verhouding tussen mannen en vrouwen. Daarbij ook de belangrijke kanttekening dat meer vrouwen dan mannen niet per se gelijk staat aan meer divers. Immers, een bedrijfstop met uitsluitend vrouwen is ook allesbehalve divers. Een evenwichtige balans tussen beide zou het ideaal moeten zijn.

De Volksbank kent hoogste percentage vrouwen...

Uit het onderzoek komt de Volksbank naar voren als bank met het hoogste percentage vrouwen in de top. Het moederbedrijf van ASN Bank, BLG Wonen, RegioBank en SNS komt met vier vrouwen verdeeld over negen topmensen uit op 44,4%. NN Bank is de enige bank waarbij het bestuur voor de meerderheid bestaat uit vrouwen, namelijk vier van de zes. Omdat in de rvc de balans stevig naar de andere kant doorslaat komt het gewogen percentage uit op 42,8% vrouwen. Dat is nog altijd goed voor een tweede plaats, nipt voor Rabobank dat uitkomt op 42,1% in totaal. Rabobank kent overigens de meeste topmensen, negentien in totaal. De Groepsdirectie van de coöperatieve bank bestaat uit tien personen, de raad van commissarissen uit negen personen.

...Achmea Bank het laagste

Achtereenvolgens ABN AMRO (27,2%) en NWB Bank (27,2%), ING (18,18%) en Achmea Bank (16,6%) sluiten de gelederen, alle ongetwijfeld goede voornemens ten spijt. Hierbij gaat het dus om een gewogen gemiddelde van de verhoudingen in de raad van bestuur én de raad van commissarissen. ING en Achmea Bank zijn bovendien de enige twee banken waarbij de raad van bestuur enkel uit mannen bestaat. Daarbij moet wel gezegd worden dat deze twee banken ook de minst bezette raden van bestuur hebben. De raad van bestuur van ING telt (net als Triodos overigens) slechts drie leden, die van Achmea Bank zelfs nog eentje minder. In beide gevallen geldt dat één vrouw erbij procentueel gezien meteen stevig aantikt. De realiteit is echter zoals hij momenteel is.

Tot slot

Hoe doet de bankensector het dan als geheel? Wanneer het totaal aantal vrouwelijke bestuurders en commissarissen (48) afgezet wordt tegen het totaal aantal posten (140) komt het percentage vrouwen uit op 34,2%. Akkoord, dat is nog geen 50%, maar ligt wel hoger dan het wettelijk streven van 30%. Minister van Engelshoven mag dus ‘namen en shamen’, maar niet over de sector als geheel.