Position paper Triodos hamert op ingrijpende transitie in landbouwsector

Triodos Bank stelt dat banken alleen nog maar biologisch boeren zou moeten financieren, wat de transitie naar duurzame voedselproductie in een stroomversnelling zal brengen. Het is de kern van een position paper van de bank, door Riella Hollander naar voren gebracht tijdens een rondetafelgesprek van de vaste Kamercommissie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Riella Hollander is Director voeding & landbouw van Triodos Investment Management. Vanuit die positie is zij aanwezig bij een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer, waar ze de visie van Triodos Bank op voedselproductie in de toekomst naar voren brengt. De bank stelt dat de decennialange strijd tegen honger leidend is geweest in hoe de industrie gevormd is: zoveel mogelijk voedsel produceren tegen een zo laag mogelijke prijs.

Maatregelen voor transitie landbouwsector

De in Zeist gevestigde bank houdt de huidige voedselproductie verantwoordelijk voor diverse negatieve gevolgen, waaronder relatief hoge uitstoot van broeikasgassen, veroorzaken van afname van bodem- en waterkwaliteit en biodiversiteit en het ontstaan van welvaartsziekten. De komende eeuw zullen er bovendien nog behoorlijk wat mondjes bijkomen om te voeden, met name in Afrika. Wordt het huidige voedsel- en landbouwsysteem voortgezet, dan zorgt volgens Triodos voor onherstelbare schade aan de wereld om ons heen. Ingrijpende transitie van de landbouwsector is een oplossing.

In het visiedocument ‘Towards ecologically and socially resilient food and agriculture systems’ somt Triodos een serie maatregelen op die zo’n transitie gestalte kunnen geven.

• De creatie van evenwichtige ecosystemen. Landbouw die mét in plaats van tegen de natuur werkt. Productie moet zoveel mogelijk lokaal plaatsvinden. Principes van biologische landbouw en veeteelt zijn hierbij leidend.
• Een duurzaam, voedzaam en divers dieet. Voedsel met een lagere impact op het voedselsysteem, maar wel de juiste voedingsstoffen bevatten en voldoende toegankelijk zijn.
• Transparantie en eerlijke inkomensverdeling. Het doorbreken van machtsconcentraties in de keten en recht op toegang tot land en zaden, kapitaal, onderwijs en kennis voor boeren uit ontwikkelingslanden.

In de ogen van Triodos is ‘true pricing’ een noodzakelijk onderdeel van de transitie. Dat wil zeggen, ook milieu-effecten moeten worden meegenomen. ABN AMRO stelde eerder al in een rapport dat het ook verwacht dat dit gaat gebeuren.

Het is onvermijdelijk dat voor de uitvoering van bovenstaande maatregelen internationale afstemming nodig is, op EU-niveau bijvoorbeeld. Het Europees landbouwbeleid is velen een doorn in het oog. Subsidies zouden in dit scenario vooral beschikbaar moeten zijn voor biologische initiatieven. Ook heeft de overheid mogelijkheden om campagnes te starten die (eet)gedrag kunnen veranderen. Natuurlijk zit er wel een precair evenwicht tussen persoonlijke vrijheden en maatschappelijke verantwoordelijkheden. Een evenwicht dat nooit de volledige steun van iedereen zal hebben. Triodos hekelt bovendien bestaande mededingingswetten, die ontwikkeling van duurzame landbouw zouden hinderen.

Financiële sector

Agrarische bedrijven hebben een rol, overheden hebben een rol, consumenten hebben een rol, maar de financiële sector uiteraard ook. Onder meer “door hun beleggingscriteria, prijsmodellen, beleggingshorizon en rapportages te vernieuwen. Hun selectiecriteria en investeringsbeslissingen zouden langetermijn- en holistische strategieën moeten aanmoedigen, evenals duurzame innovatie, zowel door volwassen bedrijven als start-ups.”

Geld kan positieve verandering bewerkstelligen, zo stelt de bank uit Zeist. Door alleen te investeren in projecten en bedrijven die een positieve impact hebben op mens en planeet. De focus zou niet alleen moeten liggen op winstmaximalisatie, maar op voedzaam eten voor iedereen nu en in de toekomst.