Eerlijke Geldwijzer: ‘Nederlandse financiële instellingen financieren klimaatcrisis’
Hoewel activisten van Extinction Rebellion bij het ABP-hoofdkantoor met taart en champagne feest vieren omdat het pensioenfonds aankondigde te stoppen met beleggen in olie- en gasbedrijven, heeft de Eerlijke Geldwijzer stevige kritiek geuit op Nederlandse financiële dienstverleners. De milieuorganisatie stelt dat banken, verzekeraars en pensioenfondsen – vijf jaar na het Klimaatakkoord van Parijs – nog altijd veel meer geld in fossiele energie, dan in duurzame energie steken.
Uit onderzoek van de Eerlijke Geldwijzer blijkt dat 88% (€34,3 miljard) van hun beleggingen in de energiesector eind 2020 zat in kolen, olie en gas. Voor leningen tussen 2018 en 2020 was dat 69% (€9,1 miljard). Bij de presentatie van de onderzoekscijfers benadrukt de Eerlijke Geldwijzer het belang van een klimaatplicht voor financiële instellingen. Deze moet ervoor zorgen dat dergelijke partijen niet in fossiele energie investeren.
De milieuorganisatie legt uit dat ING met een totaalbedrag van €9,1 miljard de grootste Nederlandse kredietverlener van de energiesector is van de afgelopen drie jaar. Driekwart van dat bedrag (€6,8 miljard) ging naar fossiele energie. ABN AMRO doet het met 71% (€1,5 miljard) “nauwelijks beter”. Wat betreft verzekeraars voert Allianz de lijst aan; 90% (€14,5 miljard) van zijn energiebeleggingen zitten in fossiel. Aegon (93% en €3,2 miljard) en Nationale Nederlanden (66% en 0,7 miljard) complementeren de top drie.
Een positieve noot
Qua pensioenfonds concludeert de Eerlijk Geldwijzer dat ABP de grootste belegger is in fossiele energie. Het fonds had eind 2020 maar liefst 86% (€7,3 miljard) van zijn energiebeleggingen in fossiel zitten, maar kondigde deze week aan dat het al zijn beleggingen in de fossiele industrie terugtrekt. “Heel goed nieuws”, aldus de Eerlijke Geldwijzer. PME kondigde in september 2021 al aan dat het uit fossiel stapt.
De Eerlijke Geldwijzer belicht ook de financiële instellingen die juist meer investeren in duurzame energie. “Triodos en de Volksbank laten zien dat banken prima kunnen kiezen voor 100% duurzaam.” Ook Rabobank verdient een ‘pluim’ vanwege de meest forse stijging van hun duurzame aandeel: de bank schoot van 63% in 2018 naar 88% in 2020. Athora wordt genoemd als enige grote verzekeraar in Nederland die meer investeert in duurzame energie dan in fossiele brandstof.
Hoewel ING en ABN AMRO negatief beoordeeld worden door de Eerlijke Geldwijzer, investeren ze wel degelijk steeds meer in duurzame energie. Bij ABN AMRO ging het percentage duurzaam in twee jaar tijd van 31% naar 48% en bij ING van 21% naar 38%.
Kritiek op onderzoeksopzet
Hoewel de analyse van de Eerlijke Geldwijzer harde cijfers presenteert, geeft het onderzoek geen volledig beeld van de financiële sector. Zo zijn niet alle instellingen even transparant als het gaat om hun beleggingsbeeld en zijn niet alle partijen (verzekeraars Menzis en VGZ) in het onderzoek meegenomen. Tevens weigeren banken al sinds 2018 om mee te werken aan de Eerlijke Geldwijzer vanwege onenigheid over de kwaliteit en de consistentie van de onderzoeksopzet.
De Nederlandse Vereniging van Banken legde destijds uit dat feiten en meningen in de onderzoeken door elkaar lopen, waardoor de Bankwijzer geen eerlijk beeld zou geven van de stand van zaken in de bancaire sector. Verbeteradviezen van een onafhankelijke wetenschapper zouden ook niet door de milieuorganisatie worden opgevolgd.
Ondanks herhaalde pogingen om de kwaliteit en kwantiteit van de onderzoeken te verbeteren, stelden de banken in 2018 dat dit onvoldoende gelukt was. Daarop besloot een aantal banken om geen actieve medewerking meer te verlenen aan nieuwe onderzoeken van de Eerlijke Geldwijzer.
