Steeds meer inzicht in risico's mensenrechtenschendingen vanuit klantrelatie

Financiële instellingen krijgen meer en meer inzicht in hoe zij - via hun investeringen - gerelateerd kunnen worden aan risico’s van mensenrechtenschendingen. Hierdoor ontstaat de verwachting dat zij op gepaste wijze met deze risico’s zullen omgaan, aldus David Kovick, senior advisor bij Shift en lid van het NVB Advisory Panel on Responsible Banking.

Als senior advisor bij Shift, expertisecentrum voor United Nations Guiding Principles (UNGP), werkte David Kovick aan verantwoord bankieren binnen het Nederlandse ‘IMVO convenant bancaire sector’: “Ik vond de discussies binnen het IMVO convenant – en in het bijzonder binnen de werkgroep Enabling Remediation – bijzonder vruchtbaar en constructief. Grotendeels omdat wij voor een case-based benadering kozen. We verkenden bij specifieke cases welke due diligence-maatregelen bij banken mogelijk en haalbaar zouden kunnen zijn. Maar ook wat de praktische hindernissen zouden zijn. Dit soort open multi-stakeholder gesprekken zien we veel te weinig.”

“Toch helpt het echt om verwachtingen van banken en stakeholders op één lijn te brengen. In het tweede deel van het proces richtten we ons op praktische stappen die banken kunnen zetten voor een betere toegang tot genoegdoening. Dit heeft de potentie om een significante positieve impact te hebben voor diegenen die getroffen zijn door mensenrechtenschendingen.’’

Wederzijds begrip

Kovick: “Ik zie het Advisory Panel als een kans om door te gaan met dit soort case-based analyses. Omdat de focus hiervan op feitelijke gebeurtenissen ligt, levert dit scherper inzicht in de praktijk op en betere afstemming van de verwachtingen van verschillende stakeholders. Wat ik vooral ook waardeer, is wat het panel wil bereiken – shared learning en het formuleren van specifiek advies over uitdagende cases, met als doel om de toekomstige praktijk vorm te geven, te informeren en te verbeteren. Zo wordt er wederzijds begrip gekweekt tussen banken en stakeholders over wat er van banken verwacht kan worden en welke impact banken via hun klantrelaties kunnen hebben.”

Uitdagingen en kansen

Wat zijn de belangrijkste vraagstukken die het Advisory Panel moet aanpakken? Kovick: “Mijn focus en expertise is hoe bedrijven, inclusief financiële instellingen, hun (negatieve) impact op mensen zo effectief mogelijk kunnen voorkomen en aanpakken. Met name als het gaat om de meest ernstige impacts: mensenrechtenschendingen. In dit kader werken wij samen met de hele financiële sector: met private commerciële banken, instellingen voor ontwikkelingsfinanciering, exportkredietinstanties en beleggers, zie ook onze site. Bij al deze verschillende soorten financiële instellingen komen voortdurend dezelfde vraagstukken naar boven:

• Hoe moet een financiële instellingen de reikwijdte van zijn verantwoordelijkheid begrijpen; hoe diepgaand moet er worden gekeken in de waardeketens van klanten en portefeuillebedrijven;
• Hoe financiële instellingen in de praktijk – binnen portefeuilles met duizenden bedrijven die allemaal omvangrijke waardeketens hebben – prioriteit kunnen geven aan die relaties waarin de risico’s van negatieve impacts op mensen het grootst is;
• Hoe financiële instellingen hun invloed effectief kunnen gebruiken om de risico’s die ze tegen komen aan te pakken; en
• Praktische manieren waarop financiële instellingen toegang tot genoegdoening kunnen verbeteren voor mensen die getroffen zijn – met name wanneer financiële instellingen niet noodzakelijkerwijs direct verantwoordelijk zijn voor de negatieve impact, maar hoe zij alsnog hun invloed kunnen gebruiken om te zorgen dat de verantwoordelijke partijen genoegdoening zullen bieden aan de getroffenen.

Invloed

Kovick: “Over die laatste twee punten, invloed en genoegdoening: een van de uitdagingen die we hebben gezien, is financiële instellingen verder te laten kijken dan hun klanten als het gaat om invloed uitoefenen. Vaak is invloed uitoefenen via een klant of een portefeuillebedrijf de meest directe en effectieve manier – maar dit is niet noodzakelijkerwijs altijd het geval. Wij proberen financiële instellingen in te laten zien dat de risico’s van hun klanten in feite ook hun eigen risico’s zijn. Hierdoor ontstaat de verwachting dat financiële instelling zelf stappen zullen moeten zetten om op gepaste wijze met deze risico’s om te gaan, ofwel direct via hun klant, of door hun invloed op een andere manier te gebruiken.’’

Dit artikel is eerder verschenen in Bank|Wereld Online, het magazine van de Nederlandse Vereniging van Banken.

Gerelateerd:
De Volksbank presenteert eerste mensenrechtenverslag
ABN AMRO publiceert opnieuw rapport over mensenrechten