Osborne Clarke presenteert Banking Regulation Outlook 2024
Met alle aanstaande wijzigingen in wet- en regelgeving binnen de bankensector, belooft 2024 een druk jaar te worden. In dit artikel deelt Johannes de Jong (Head of Financial Regulatory ) namens het Financial Regulatory-team van Osborne Clarke zijn visie over alles wat de sector te wachten staat.
De Jong verwacht dat de bancaire sector komend jaar voor tal van obstakels staat; gesterkt door ontwikkelingen vanuit 2023. Zo beïnvloeden de geopolitieke onzekerheden – waaronder de Oekraïens-Russische oorlog en het conflict tussen Israël en de Palestijnen – de Nederlandse economie nog altijd aanzienlijk. Tegelijkertijd onderzoeken banken de impact van aanhoudend hoge rentetarieven op hun bedrijfsmodellen.
Ook de ondergang van Credit Suisse zal volgens De Jong gevolgen hebben voor de regulering en toezicht op banken. De gedwongen overname door UBS roept vragen op over de kwaliteit van het toezicht in de Europese Unie en het beheer van liquiditeitsrisico's.
De gevallen van Credit Suisse (en Silicon Valley Bank in de Verenigde Staten) benadrukken dat het louter bestaan van regelgevende maatregelen na de wereldwijde crisis in 2008 niet genoeg zijn om een nieuwe bankencrisis te voorkomen. “Voortdurend bewustzijn is nodig om onze veerkracht te versterken”, aldus De Jong.
Vooruitkijkend naar de uitdagingen en kansen in 2024 ziet De Jong vooral een opkomst van ‘platformification’, fintech- en embedded banking-trends. Hij wijst erop dat steeds meer e-money instituten en fintech clearing banks over de benodigde vergunning beschikken, terwijl de gevestigde banken hun bedrijfsmodel uitbreiden met embedded banking.
Trends die samenwerkingsverbanden en innovatie in de Nederlandse financiële sector naar verwachting zullen stimuleren. Artificial intelligence speelt daarin een centrale rol. Zo legt De Jong uit dat de integratie van Generatieve AI een steeds prominentere plaats krijgt. Innovaties zoals chatbots maken natuurlijke taalcommunicatie tussen klanten en bankapps steeds makkelijker, waardoor ook steeds meer grootbanken Generatieve AI-initiatieven omarmen.
DORA en MiCAR
De digitale transformatie blijft volgens De Jong tevens een doorlopend investeringsgebied voor de bancaire sector, onder meer vanwege de Digital Operational Resilience Act. De wet verplicht financiële instellingen om hun digitale weerbaarheid te verhogen, waardoor bedrijven verplicht zijn om flinke investeringen te doen. De Nederlandsche Bank houdt al toezicht of banken hun digitale risico’s beheersen.
Daarnaast verwacht De Jong dat de Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCAR) de markt voor crypto-activa in de Europese Unie zal transformeren. Banken dienen komend jaar strategische beslissingen te nemen in hoeverre ze blootgesteld willen worden aan de crypto wet- en regelgeving.
Hoewel Nederlandse banken tot dus ver nog beperkte interesse hebben getoond in het aanbieden van crypto-diensten, dienen ze wel op de hoogte te zijn van de mogelijke impact van MiCAR op de sector in 2024.
CRR, CRD VI en ESG
De bancaire sector kan zijn borst ook natmaken voor belangrijke aanpassingen binnen de Capital Requirements Regulation (CRR) and the Capital Requirements Directive (CRD VI) verordeningen, die naar verwachting in januari 2025 van kracht zullen worden. “Deze aanpassingen zullen het regelgevend kader ingrijpend veranderen en gevolgen hebben voor verschillende aspecten van banktransacties en risicobeheer.”
ESG is het volgende aandachtpunt in het overzicht van Osborne Clarke. De Jong legt uit dat banken, groot én klein, voor de uitdaging staan om hun bedrijfsvoering in lijn te brengen met de geldende ESG-wet en regelgeving. Doen ze dat niet, dan lopen ze het risico om tegen sancties aan te lopen.
De integratie van klimaat- en milieurisico’s blijft volgens het advocatenkantoor echter een uitdaging, aangezien geen enkele bank volledig heeft voldaan aan de verwachtingen van de gids van de Europese Centrale Bank hieromtrent.
AML
De Jong benadrukt dat toezichthouders zich ook komend jaar zullen blijven richten op de AML- en sanctieregelgeving. Zo heeft DNB bekendgemaakt dat ze zullen toezien op een betere naleving.
Desondanks heeft er ten minste één bank (bunq) met succes de standpunten van de toezichthouder over de implementatie van AML/CFT aangevochten. Dit zou volgens De Jong kunnen duiden op een groeiende trend, waarbij het aanvechten van DNB gunstige resultaten zou kunnen opleveren.
In september 2022 lanceerde DNB een voorstel over de AML-aanpak voor financiële instellingen en andere belanghebbenden. In het voorstel pleit de toezichthouder voor een meer risicogebaseerde benadering, om de financieel-economische criminaliteit gerichter te kunnen bestrijden. Op basis van dit voorstel heeft DNB in oktober 2023 de nieuwe beleidsuiting voor de AML-aanpak voor financiële instellingen en andere belanghebbende gepresenteerd. De definitieve versie van het beleidsdocument zal begin 2024 gepubliceerd worden."
Naast lokale ontwikkelingen wijst De Jong tot slot op de komst van een nieuw Europees AML-raamwerk, de komst van een nieuwe Europese AML-toezichthouder (AMLA), een AML-verordening (AMLR) en een nieuwe AML-richtlijn (AMLD6) – veranderingen die grote gevolgen zullen hebben voor het Europese AML-landschap.
De volledige adviezen zijn te vinden in de Chambers Banking Regulation 2024 Global Practice Guide.
