Vertrokken ABN-topman Christian Bornfeld kritisch over Nederlandse witwasaanpak
De vertrokken Chief Innovation & Technology Officer van ABN AMRO Christian Bornfeld heeft in een afscheidsinterview in het Financieele Dagblad zijn visie gedeeld over het huidige systeem van witwasbestrijding. En die mening is niet mals: “Je kunt niet jaarlijks €500 miljoen aan witwasbestrijding blijven uitgeven én een gezonde bank runnen.”
Bornfeld – mede verantwoordelijk voor de oprichting van de Detecting Financial Crime unit bij de bank – keerde onlangs terug naar zijn geboorteland Denemarken, waar hij de afdeling particuliere klanten van Danske Bank gaat leiden. Daarmee komt zijn wens in vervulling, de vertrekkend CI&TO wilde dichterbij zijn gezin en familie werken. Het FD schrijft dat ABN AMRO met het vertrek een van zijn belangrijkste bestuursleden heeft verloren. De oud-bestuurder zou zelfs kanshebber zijn geweest om op den duur Robert Swaak als CEO op te volgen.
Hoewel het Nederlandse AML-proces zeker niet het enige onderwerp is dat de revue passeert, vormt het thema wel het leeuwendeel van het interview. De oud-bestuurder benadrukt dat witwassen en terrorismefinanciering een mondiaal probleem is. Wat Bornfeld betreft ligt er momenteel te veel nadruk op de verantwoordelijkheid van banken in het AML-proces.
In Denemarken zou er veel meer samenwerking bestaan tussen banken en andere sectoren in het antiwitwasproces. Bornfeld pleit tevens voor de inzet van slimme techniek en juicht initiatieven als Transactie Monitoring Nederland – een experimenteel samenwerkingsverband tussen ABN AMRO, ING, Rabobank, Triodos en de Volksbank – dan ook toe. “Daar pakken we echte criminelen mee.”
Niet houdbaar
Daarnaast wordt de rechtszaak van bunq tegen De Nederlandsche Bank besproken. Simpel gezegd draait het proces om de invulling van het AML-proces. De toezichthouder eiste in 2018 dat de online bank zijn klanten vooraf beter moest screenen en daarbij gebruik moest maken van een analysemethode die een vaste set regels volgt. Bunq is juist van mening dat die verplichte aanpak ouderwets is, minder effectief en niet ingericht op een digitale bank.
De online bank wil daarom gebruik maken van een AI-systeem, maar dat wordt niet toegestaan door DNB. Het FD wil vervolgens van de oud-bestuurder weten of ABN AMRO zich niet had moeten aansluiten bij bunq, om zo te proberen het AML-proces anders in te delen. Bornfeld reageert echter ontkennend, volgens hem verschillen de banken te veel van elkaar qua omvang en geschiedenis. Wel deelt hij de mening van bunq dat de huidige antiwitwasaanpak niet houdbaar is.
“Je kunt niet jaarlijks €500 miljoen aan witwasbestrijding uitgeven én een gezonde bank runnen”, stelt Bornfeld. “Heel veel mensen op het dossier zetten, zoals wij gedaan hebben, is een kortetermijnoplossing. Technologie ondersteunt onze mensen op het witwasdossier, maar ik zou het liever andersom zien.”
Dodelijke omhelzing
De oud-CI&TO van ABN AMRO verwacht wel dat DNB open zou staan voor een nieuwe aanpak. “Als je twee oplossingen naast elkaar draait en laat zien dat de nieuwe aanpak beter is, dan is DNB niet de toezichthouder die dat tegenhoudt.” Bornfeld erkent echter dat hij zich de in de afgelopen jaren soms beperkt voelde in zijn bewegingsvrijheid binnen het AML-proces.
Tot slot blikt de vertrekkend bestuurder ook naar de toekomst. Zo voorspelt hij dat het ‘vrije geëxperimenteer’ van fintechs eindig is. Het wordt volgens Bornfeld lastig voor neobanken zodra ze een bepaalde omvang hebben bereikt en ze in het vizier komen van de toezichthouder.
“Het zijn bedrijven met een beperkt productpalet. Een bank kan niet overleven op betaalrekeningen en een spaarproduct. De jaarlijkse toezichtkosten voor één klant liggen op minstens €100 à €200. Bij zo’n kostenniveau verdient een nichepartij niks. Veel zullen de omhelzing van de toezichthouder niet overleven”, besluit Bornfeld.
